သက္ဆံုးႏွင္း

ဒါးက (သို႔) ကၽြန္မရင္ရဲ့ စံပါယ္ပန္းေလး၊ ကၽြန္မရင္ေငြ႕နဲ႔ အလွမ္းေ၀းတာ ၾကာလွေပါ့။

ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးမ်ား September 30, 2010

Filed under: ေဆး၀ါးမ်ား၏ ဒိုင္ယာရီ — thetsonehnin @ 8:11 AM
Tags:

ေဆးဝါးမ်ား၏ ဒိုင္ယာရီ
(၄)
ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးမ်ား

ေခတ္ႏွင့္ေလ်ာ္ညီေသာ အဝတ္အစားဖက္ရွင္ဒီဇိုင္းတို႔သည္ နာမည္အမ်ိဳးမ်ိဳးျဖင့္ ထြက္ေပၚေနသကဲ့သို႔ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္လည္း လူမႈပတ္ဝန္းက်င္အသိုင္းအဝိုင္းတြင္ နာမည္ေပါင္းမ်ားစြာႏွင့္ပ်ံႏွံေနပါသည္။ ရာသီဥတုေပၚ မူတည္၍ အက်ႌလက္ အတိုအရွည္ကို ေရြးခ်ယ္ဝတ္ဆင္ရသကဲ့သို႕ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကိုလည္း လိုက္ေလ်ာညီေထြမႈ ရွိေအာင္ ေရြးခ်ယ္သံုးစြဲရမည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ မိတ္ေဆြအတြက္ မရွိမျဖစ္အေရးပါေသာ ေဆးတစ္မ်ိဳး ျဖစ္ခ်င္မွ ျဖစ္ပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေၾကာင့္ မိတ္ေဆြသည္ သက္ေတာင့္သက္သာ ေနထိုင္ႏိုင္သည္။ ညဘက္တြင္ ေကာင္းစြာ အိပ္စက္မႈကို ျဖစ္ေပၚေစသည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ေၾကာင့္ အသက္ဝဝ ရႈရႈိက္ခြင့္ ရေပလိမ့္မည္။ ထိုမွ်အထိ မိတ္ေဆြကို ကူညီေပးႏိုင္ေသာ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးမ်ား ျဖစ္ၾကသည္။
.
ကြၽန္ေတာ္တို႔အေၾကာင္းကို တစ္ဦးခ်င္းစီမိတ္ဆက္မေပးခင္ ေခ်ာင္းဆိုးရေသာ အေၾကာင္းအရင္းကို ကြၽန္ေတာ္နည္းနည္း ရွင္းျပခ်င္သည္။ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းသည္ ခႏၶာကုိုယ္ကို ကာကြယ္ေပးသည့္ အေရးႀကီးေသာ ျဖစ္စဥ္ တစ္ခုျဖစ္သည္ဟု ဆိုလွ်င္ မိတ္ေဆြယံုႏိုင္ပါ့မလား။ ထိုအခ်က္သည္ အမွန္ပင္ ျဖစ္သည္။ မိတ္ေဆြ၏ အသက္႐ႈလမ္းေၾကာင္းအတြင္းသို႔ ဝင္လာေသာ တစ္စံုတစ္ရာတို႕ကို ဖယ္ထုတ္ရန္အတြက္ ေခ်ာင္းဆုိးေလ့ရွိသည္။ ဗိုင္းရပ္စ္၊ ဘက္တီးရီးယား၊ ေဆးလိပ္ေငြ႕မ်ားဝင္လာခ်ိန္တြင္ ေခ်ာင္းဆိုးၿပီး ဖယ္ထုတ္ပစ္ၾကသည္။

.
.
.
ထို႔သို႔ျပဳလုပ္ရန္ မိတ္ေဆြ၏ ခႏၶာကုိုယ္ကို တစ္စံုတစ္ေယာက္က တိုက္တြန္းလိုက္သည္ဟု ထင္ေကာင္း ထင္ႏိုင္ပါသည္။ ထိုအယူအဆဟာ မွားယြင္းေနပါသည္။ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းသည္ သိစိတ္အရလႈပ္ရွားမႈ ျဖစ္ႏိုင္သလို မသိစိတ္အရ ခႏၶာကုိုယ္မွ အလုိအေလ်ာက္ဖယ္ရွားလိုက္ေသာ ျဖစ္စဥ္လည္းျဖစ္သည္ဟု ကြၽန္ေတာ္ Dextromethorphan မွ တင္ျပခ်င္ပါသည္။ သို႔ေသာ္ ပံုေသသတ္မွတ္၍ေတာ့ မရႏိုင္ပါ။ တခါတရံတြင္မူ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းသည္ ေရာဂါတစ္ခု၏ အသိေပး လကၡဏာတစ္ရပ္လည္း ျဖစ္ေန တတ္ေသးသည္။
.

ရင္က်ပ္ ေရာဂါေၾကာင့္ ေခ်ာင္းဆိုးႏိုင္သကဲ့သို႔ တီဘီေရာဂါေၾကာင့္လည္း ေခ်ာင္းဆိုးႏုိင္သည္။ ထိုေရာဂါတို႔ မေပ်ာက္မျခင္း ေခ်ာင္းဆိုးေနမည္ကို မိတ္ေဆြသိပါသည္။ သူတို႔ကို ကုသေနခ်ိန္တြင္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္ရန္ လိုအပ္ပါသည္။ ေရာဂါတို႔ကို ေပ်ာက္ကင္းေအာင္ ကုသၿပီးခ်ိန္တြင္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းလည္း သက္သာသြားသည္။ ေခ်ာင္းဆုိးရသည့္ အေၾကာင္းကို မိတ္ေဆြသိသြားၿပီဆိုလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္တို႔အေၾကာင္းကို ကြၽန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ဆက္ၿပီး ဖြင့္ဟခ်င္ပါသည္။
.

== Structure of Dextromethorphan ==

ေခ်ာင္းဆိုးတိုင္း ကြၽန္ေတာ့္ကိုခ်ည္း သံုးစြဲ၍မျဖစ္ႏိုင္ေသာအခ်က္ကို ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိႏိုင္ရန္ မိတ္ေဆြကို အုပ္စု ၂ စု ခြဲျခားျပခ်င္ပါသည္။ ပထမအုပ္စုတြင္ ကြၽန္ေတာ္သည္ ေခါင္းေဆာင္ဟုေျပာႏုိင္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးျခင္းအတြက္ အေရးပါေသာေဆးဝါးမ်ားျဖစ္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို (Antitussives) မ်ားဟု သတ္မွတ္ၾကသည္။ သလိပ္ပါေသာ ေခ်ာင္းဆိုးေနခ်ိန္တြင္ ေနာက္ထပ္အုပ္စုတစ္ခုျဖစ္သည့္ (Expectorants) မ်ားကို သံုးစြဲရပါလိမ့္မည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို မွားယြင္းသံုးစြဲမႈေၾကာင့္ မိတ္ေဆြတြင္ တစ္စုံတစ္ရာအက်ိဳးထူး မရွိႏိုင္ ေသာေၾကာင့္ ကြၽန္ေတာ့္တို႕အေၾကာင္းကို ေသခ်ာေလ့လာထားေစခ်င္သည္။
.
ကြၽန္ေတာ္လုပ္ေသာအလုပ္သည္ အလြန္ႀကီးက်ယ္သည္ဟုေျပာလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္ၾကြားဝါေနသည္ဟု မိတ္ေဆြ တို႔ ထင္ေကာင္းထင္ႏိုင္သည္။ တကယ္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္သည္ ေခ်ာင္းဆိုးသက္သာေစရန္အတြက္ ဦးေႏွာက္အထိ သြားေရာက္ၿပီး အလုပ္လုပ္ေပးသူျဖစ္သည္။ မိတ္ေဆြ၏ ဦးေႏွာက္တြင္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းကို ထိန္းခ်ဳပ္ထားေသာဌာန Cough Center ရွိေနသည္ကို သိထားလွ်င္ ကြၽန္ေတာ့္အေၾကာင္းကို ရွင္းျပရန္ အလြန္လြယ္ကူပါသည္။
.
ျပင္ပမွ တစ္ခုခုဝင္လာသည့္အခါ ေခ်ာင္းဆိုးၿပီး တုံ႕ျပန္ေစမည့္ Cough Reflux တို႔ကို ဟန္႔တားေပးရန္ ကြၽန္ေတာ္က တာဝန္ယူႏိုင္သည္။ ကြၽန္ေတာ္သည္ ေခ်ာင္းဆိုးခ်င္ေသာ ဆႏၵကို ဖိႏွိပ္ေပးသူျဖစ္သည္။ တခ်ိန္တုန္းက ကြၽန္ေတာ့္ေနရာတြင္ Codeine ကို ဦးစားေပးၿပီး သံုးစြဲခဲ့သည္။ မိတ္ေဆြသိသည့္အတိုင္းပင္။ သူသည္ စိတ္ခ်လက္ခ် သံုး၍ရေသာ ေဆးဝါးမဟုတ္ပါ။ သူသည္ ဘိန္းအုပ္စုဝင္ျဖစ္ေသာေၾကာင့္ ၾကာရွည္သံုးသည့္အခါ ေဆးစြဲလာသည္။
.

.
သူ႔ေနရာတြင္ အစားထိုးသံုးစြဲရန္ေဆးမ်ားကို ရွာေဖြရင္းႏွင့္ ကြၽန္ေတာ့္ကို ေတြ႕ရွိခဲ့ျခင္း ျဖစ္သည္။ ေဆြမ်ိဳး စပ္မည္ဆိုလွ်င္ေတာ့ ကြၽန္ေတာ္သည္ Codeine ႏွင့္ အမ်ိဳးေတာ္ေသးသည္။ သို႔ေသာ္ အေတာ့္ကို ေသြးေဝးခဲ့ၿပီ။ ကြၽန္ေတာ့္တြင္ သူႏွင့္တူေသာ အာနိသင္အျဖစ္ ေခ်ာင္းဆိုးခ်င္ေသာဆႏၵကို ဖိႏွိပ္ထားႏိုင္ေသာ္လည္း Codeine ကဲ့သို႔ ေဆးစြဲေစေသာအာနိသင္မ်ိဳး သက္ေရာက္ျခင္းမရွိပါဟု ေၾကာ္ျငာခ်င္ပါသည္။ ထို႔အတြက္ ကြၽန္ေတာ္ကို စိတ္ခ်လက္ခ် သံုးႏိုင္သည္ဟု ကြၽန္ေတာ္က အာမခံႏိုင္ပါသည္။
.
ကြၽန္ေတာ္ကဲ့သို႔ပင္ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးေနာက္တစ္အုပ္စုျဖစ္သည့္ (Expectorants) မ်ားသည္ ေခ်ာင္းဆိုျခင္းကို ကူညီေပးသူမ်ားျဖစ္သည္။ မိတ္ေဆြခရီးသြားသည့္အခါတြင္ ကားလမ္းပိတ္ဆို႔မႈႏွင့္ႀကံဳလွ်င္ မည္ကဲ့ သို႔ ေျဖရွင္းမလဲဆိုေသာ အခ်က္ကို Expectorants မ်ားက လမ္းညႊန္သင္ျပေပးႏိုင္ပါသည္။ သူတို႔သည္ အဆုတ္ႏွင့္အသက္႐ႈ လမ္းေၾကာင္းတစ္ဝႈိုက္ရွိ မလိုအပ္ေသာပစၥည္းမ်ား၊ ခြၽဲသလိပ္မ်ားကို ေခ်ာင္းဆိုးထုတ္ၿပီး ဖယ္္ရွား ေပးႏိုင္သူမ်ားျဖစ္ၾကသည္။
.

ပံုမွန္အခ်ိန္မ်ားတြင္ မိတ္ေဆြ၏အဆုတ္သည္ ခြၽဲသလိပ္အခ်ိဳ႕ကိုထုတ္ေပးၿပီး အဆုတ္ရွိ အေမႊးႏုေလး မ်ားမွတဆင့္ ဖယ္ထုတ္ေပးၾကသည္။ သို႔ေသာ္ ပမာဏမ်ားျပားလာသည့္အခါ တံျမက္စည္းႏွင့္တူေသာ အေမႊးႏုေလး မ်ားသည္ စြမ္းေဆာင္ႏိုင္စြမ္းေလ်ာ့သြားသည္။ ထိုအခါမ်ိဳးတြင္ ခႏၶာကုိုယ္အတြက္ အသံုးမတည့္ေသာ အရာဝတၴဳ မ်ားကို ေခ်ာင္းဆိုးၿပီး ဖယ္ရွားထုတ္ရေတာ့မည္။ မိတ္ေဆြ၏ အဆုတ္သည္ သန္႔ရွင္းေနေအာင္ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းက မ်ားစြာကူညီေပးႏိုင္ေသာေၾကာင့္ Expectorants မ်ား၏ အကူအညီကို ရယူရန္ လိုအပ္လာပါေတာ့သည္။

.

.

== Structure of Bromhexine ==

.

သလိပ္ပါေသာေခ်ာင္းဆိုးျခင္း အတြက္သံုးေသာေဆးမ်ား၏ အလုပ္လုပ္ပံု၊ လုပ္နည္းသည္ ကြၽန္ေတာ္ႏွင့္ အေတာ့္ကို ကြာျခားေၾကာင္းကို ျမင္သာေအာင္ ေျပာျပခ်င္သည္။ ဥပမာ ဆိုပါဆို႔။ မိတ္ေဆြေသာက္လိုက္ေသာ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး ရည္တြင္ Bromhexine ကဲ့သို႔ ေဆးမ်ားပါလာလွ်င္ သူ႔က ခြၽဲသလိပ္မ်ားကို အပိုင္းပိုင္းျပတ္ သြားေစသည္။ အသားတံုးမ်ားကို ဓါးႏွင့္ စဥ္းလိုက္သကဲ့သို႔ ခြၽဲသလိပ္မ်ားကို အတံုးလိုက္ကေလး ျပတ္သြားေစေသာ ေၾကာင့္ ေခ်ာင္းဆိုးၿပီး သလိပ္မ်ားကို အလြယ္တကူခပ္ထုတ္ႏိုင္သည္။

.

ေနာက္တစ္မ်ိဳးမွာ Guaifenisin ျဖစ္သည္။ သူသည္ ခြၽဲမ်ားကို က်ဲသြားေစသည္။ ေစးပ်စ္ေနေသာ အရည္တစ္မ်ိဳးထဲသို႔ ေရကိုထည့္ေရာျခင္းႏွင့္တူသည္ဟု ကြၽန္ေတာ္က တင္စားခ်င္ပါသည္။ ေစးပ်စ္ေနေသာခဲြၽသည္ အျပင္ကိုအလြယ္တကူ မထြက္ႏိုင္ေသာအခါမ်ိဳးတြင္ မသက္မသာခံစားရသည္ကို မိတ္ေဆြသိပါလိမ့္မည္။ ထိုျပႆနာ အတြက္ Guaifenisin က ကူညီေပးပါလိမ့္မည္။ သူသည္ ေလျပြန္တြင္ ခြၽဲသလိပ္မ်ားကပ္ေနျခင္းကိုလည္း ဖယ္ရွားေပးသည္။ ထို႔အတြက္ ေခ်ာင္းဆိုးထုတ္ရာတြင္ လြယ္ကူသြားသည္။ သူတို႔ ၂ ဦးကို တပူးတြဲတြဲေတ႔ြႏုိင္သကဲ့သို႔ တမ်ိဳးခ်င္းစီကုိလည္း ခြဲ၍ သံုးၾကသည္ကို ကြၽန္ေတာ့္ပတ္ဝန္းက်င္တြင္ အႀကိမ္ႀကိမ္ေတြ႕ရသည္။

.

== Structure of Ambroxol==

အားလံုးက ကြၽန္ေတာ့္၏အရသာကို ခါးသက္သည္ဟု ထင္ေနၾကသည္။ ကြၽန္ေတာ့္ထက္ Bromhexine က ပိုၿပီးခါးသည္ကို သူတို႔မသိေသာေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္သည္။ Bromhexine ၏ တကယ့္အလုပ္လုပ္ႏိုင္ေသာ ပံုစံ ျဖစ္သည့္ Ambroxol ရေအာင္ အသည္းက ေခ်ဖ်က္ေပးသည္။ ေစ်းကြက္ထဲတြင္လည္း Ambroxol ဟူေသာ အမည္ျဖင့္ တိုက္ရိုက္ေရာင္းခ်ေသာ ေဆးမ်ားရွိသည္ကို မိတ္ေဆြေတ႔ြပါလိမ့္မည္။ Ambroxol သည္ အလုပ္ျမန္ျမန္ လုပ္ၿပီးအာနိသင္ျမန္ျမန္ေပးႏိုင္ေသာေဆးျဖစ္သည့္အျပင္ ခါးသက္ေသာအရသာလည္း နည္းေသာေၾကာင့္ လူနာမ်ား အတြက္ အထူးအဆင္ေျပပါသည္။

.

ခြၽဲသလိပ္မ်ားေခ်ဖ်က္မႈတြင္ နာမည္ႀကီးေသာေၾကာင့္ သူ႔ကို Master Mucolytics ဟုပင္ ေခၚဆို ၾကပါသည္။ သူတို႔ႏွင့္ပတ္သက္ၿပီး ကြၽန္ေတာ္တစ္ခုေတာ့ ေျပာျပခ်င္ေသးသည္။ သူတို႔သည္ အစာအိမ္ကို ကာကြယ္ေပးသည့္ အလႊာေလးကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးႏိုင္သည္။ ထို႔အတြက္ အစာအိမ္အနာရွိဖူးသူတို႔သည္ သူတို႔ကို အေတာ္ေလး သတိထားၿပီးသံုးရသည္။ အစားစားၿပီးခ်ိန္တြင္ ေသာက္လွ်င္ေတာ့ အားလံုးအတြက္ ပိုၿပီးေကာင္းေသာ ရလဒ္တို႔ ျဖစ္လာႏိုင္မည္ကို ကြၽန္ေတာ္ အခိုင္အမာ ေျပာဆိုႏိုင္ပါသည္။

.

ကြၽန္ေတာ္တို႔၏ ျဖစ္တည္မႈသည္ တစ္ဦးႏွင့္ တစ္ဦး မတူညီသကဲ့သို႔ အလုပ္လုပ္ေသာပံုစံမ်ား မတူညီၾက သည့္အျဖစ္ကို မိတ္ေဆြသိေလာက္ပါၿပီ။ ထို႔ေၾကာင့္ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးရည္တစ္ခုကို ေရြးခ်ယ္သည့္အခါ မိမိအတြက္ အမွန္တကယ္ လိုအပ္ေသာေဆးဟုတ္၊ မဟုတ္ကို အေလးအနက္ထားၿပီး စဥ္းစားၾကပါရန္ ကြၽန္ေတာ္ ေတာင္းဆိုခ်င္ပါသည္။ လူနာတစ္ေယာက္ခံစားေနရေသာ အေျခအေနကို မူတည္လ်က္ တျခားပစၥည္းမ်ားလည္း ထည့္သြင္းထားတတ္ေသာေၾကာင့္ မိတ္ေဆြေသာက္မည့္ေဆးတြင္ ပါရွိႏိုင္ေသာအျခားပစၥည္းမ်ားအေၾကာင္းကို သိထားလွ်င္လည္း အက်ိဳးရွိပါလိမ့္မည္။

.

ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို ေဆးရည္ပံုစံမ်ိဳးျဖင့္ ေဖာ္စပ္ထားလွ်င္ တျခားအေရာအေႏွာမ်ားက ပိုၿပီးပါႏိုင္သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္တြဲၿပီး ပါဝင္တတ္သည္မွာ ပါရာစီတေမာက့ဲသို႔ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးျဖစ္သည္။ တကယ္တမ္း တြင္ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးမ်ားသည္ ေခ်ာင္းဆိုျခင္းကို မသက္သာႏိုင္ေပ။ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာ သည့္ နာက်င္မႈတို႔ကို ေလ်ာ့ခ်ေပးႏိုင္ရန္ သူ႔ကို သံုးျခင္း ျဖစ္လိမ့္မည္ဟု ကြၽန္ေတာ္ထင္ေနပါသည္။
သလိပ္ပါေသာ ေခ်ာင္းဆိုးေနခ်ိန္တြင္ အဆုတ္ႏွင့္ေလျ>ြပန္တြင္ ေရာင္ရမ္းေနမႈေၾကာင့္ နာက်င္တတ္ သည္ကို မိတ္ေဆြလည္း ခံစားဖူးမည္ထင္ပါသည္။

.

ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးေသာအခ်ိန္တြင္လည္း လည္ေခ်ာင္းယားၿပီး နာေနတတ္သလို အဆက္မျပတ္ေခ်ာင္းဆိုးမႈေၾကာင့္ ရင္ဘက္ႏွင့္ အစာအိမ္တစ္ဝုိက္တြင္လည္း နာက်င္တတ္ပါ သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္တြဲဖက္သံုးစြဲေသာ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးသည္ ထိုေဝဒနာတို႔ သက္သာဖို႔အတုိင္းထက္ အလြန္ကူညီေပးပါလိမ့္မည္။ သို႔ေသာ္ အသည္း (သို႔) ေက်ာက္ကပ္ႏွင့္ပတ္သက္ေသာ ေရာဂါတစ္စံုတစ္ရာရွိသူတို႔ အေနျဖင့္ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို အတြဲလိုက္မသံုးခင္ ဆရာဝန္ႏွင့္ ႀကိဳတင္တိုင္ပင္ရန္ ကြၽန္ေတာ္ သတိေပးခ်င္သည္။

.

ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းႏွင့္အတူ ႏွာရည္ယိုျခင္း၊ မ်က္စိယားယံျခင္းတို႕ကဲ့သို႔ ဓါတ္မတည့္ျခင္းမ်ားလည္း တြဲၿပီးျဖစ္ တတ္ေသာေၾကာင့္ Antihistamines မ်ားႏွင့္လည္း တြဲၿပီးသံုးၾကသည္။ အထူးသျဖင့္ ေခ်ာင္းေျခာက္အတြက္သံုးေသာ ကြၽန္ေတာ္ Dextromethorphan ႏွင့္ အေတြ႔ရမ်ားတတ္သည္။ တျခားေဆးမ်ားႏွင့္လည္း မတြဲ သည္ေတာ့မဟုတ္။ ခြၽဲထေနသူမ်ားတြင္လည္း ဓါတ္မတည့္မႈမ်ားေၾကာင့္ ႏွာရည္ယိုျခင္းတို႔ကို ႀကံဳရတတ္ေလရာ Antihistamines မ်ားကို ထည့္သြင္း သံုးစြဲၾကသည္။

.

Expectorants မ်ားတြင္တြဲလ်က္ပါရွိတတ္ေသာ ပစၥည္းတစ္မ်ိဳးအေၾကာင္းကို ကြၽန္ေတာ္မိတ္ဆက္ေပးခ်င္ပါ ေသးသည္။ သူသည္ မိတ္ေဆြတို႔၏ ေလျပြန္ကိုခ်ဲ႕ေပးမည့္ Bronchodilators မ်ားျဖစ္သည္။ သူတို႔အထဲတြင္ Salbutamol သည္ နာမည္ႀကီးသည္။ ေလျပြန္ကိုခ်ဲ႕ေပးေသာေၾကာင့္ အဆုတ္ရွိေလသြားလာမႈကို လြယ္ကူကာ အ သက္႐ႈေခ်ာင္ေစသည္။ သူေၾကာင့္ ခြၽဲသလိပ္မ်ား အလြယ္တကူ ေရြ႕လ်ားႏိုင္ၿပီး အလ်င္အျမန္ ဖယ္ထုတ္ႏိုင္သည္။

.

ခဲြၽသလိပ္ေၾကာင့္ ေလျပြန္မ်ားပိတ္ဆို႔ကာ အသက္႐ႈခက္ခဲသည့္ ျပႆနာမ်ားကို ေရွာင္လြဲႏိုင္သည္။ သူ႔ကို ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးသူမ်ားတြင္ သံုးစြဲပါက အက်ိဳးရွိမည္ေတာ့မဟုတ္ေပ။ ရင္က်ပ္ေရာဂါတြင္ ဆရာတစ္ဆူ ျဖစ္သည့္ Salbutamol သည္ အျပစ္အကင္းဆံုးေဆးေတာ့ မဟုတ္ေပ။ တျခားေရာဂါအခံရွိေနခ်ိန္၊ အထူးသျဖင့္ ႏွလံုးႏွင့္ ပတ္သက္ေသာေရာဂါရွိခ်ိန္မ်ိဳးတြင္ သူ႔ကို သတိထားရန္ ကြၽန္ေတာ္က ႀကိဳတင္ၿပီး ေမတၱာရပ္ခံထားခ်င္ပါသည္။

.

တျခားေဆးမ်ားအေၾကာင္းေျပာၿပီးသြားလွ်င္ ကြၽန္ေတာ့အေၾကာင္းကို ကြၽန္ေတာ္ျပန္ၿပီး သံုးသပ္ျပပါဦးမည္။ ကြၽန္ေတာ္သည္ မိခင္ဝမ္းဗိုက္အတြင္းရွိ မေမြးဖြားေသးသည့္ ကေလးငယ္မ်ားကိုလည္း အေႏွာင့္အယွက္ျဖစ္ေစတတ္ ပါသည္။ မိခင္ႏို႔ရည္ကို ျဖတ္သန္းၿပီး စီးဆင္းႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ႏို႔စို႔ကေလးမ်ားထံကို ေရာက္သြားကာ အႏၲရာယ္ ျဖစ္ေစပါသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ႏို႔တိုက္မိခင္တစ္ေယာက္အေနျဖင့္ ကြၽန္ေတာ့္ကိုသံုးစြဲလိုလွ်င္ ဆရာဝန္ႏွင့္ အေသအခ်ာ ေဆြးေႏြးေပးပါရန္ ကြၽန္ေတာ္အႀကံျပဳခ်င္သည္။ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္တြင္ ဆရာဝန္ကို မတိုင္ပင္ဘဲ ကြၽန္ေတာ့္ကို မသံုးစြဲေစရန္ တားျမစ္ရျခင္းသည္ ကေလးငယ္၏အနာဂတ္ကို လွပေစခ်င္လြန္းေသာ ေစတနာပင္ျဖစ္သည္။

.

(MAOIs) ေဆးေသာက္ေနသူမ်ားသည္ ေဆးေသာက္ၿပီး ၁၄ ရက္အတြင္းတြင္ ကြၽန္ေတာ့္ကို မေသာက္မိရန္ အထူး သတိထားရသည္။ MAOIs ေဆးမ်ားကို ခႏၶာကုိုယ္ထဲမွ အကုန္အစင္ ဖယ္မထုတ္ႏိုင္ေသး ခင္ ကြၽန္ေတာ္ကို ေသာက္မိလွ်င္ ကြၽန္ေတာ္တု႔ိအခ်င္းခ်င္းဓါတ္ျပဳမႈျဖစ္ပြားရာမွ အသက္ဆံုးရႈံးရသည္အထိ အႏၲရာယ္ႀကီးပါသည္။ တစ္စံုတစ္ေယာက္သည္ ေဆးလိပ္ေသာက္ပါမ်ားေသာေၾကာင့္ သူ၏ေလအိတ္မ်ား ပ်က္စီးေန ပါက ကြၽန္ေတာ့္ကို အလြယ္တကူမသံုးစြဲသင့္ေတာ့ေပ။ ထို႔အတူ တာရွည္ေလျပြန္ေရာင္ေနသူမ်ားတြင္ ကြၽန္ေတာ္ကို သံုးေတာ့မည္ဆိုလွ်င္ ဆရာဝန္ သို႔မဟုတ္ ေဆးဝါးပညာရွင္တို႔ကို ေမးျမန္းေဆြးေႏြးဖို႔ လိုပါဦးမည္။ ကြၽန္ေတာ္သည္ ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးျခင္းကို ေကာင္းစြာ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏိုင္သည္ဆုိေသာ္လည္း ေဆးလိပ္ေသာက္ျခင္း၊ ရင္က်ပ္ပန္းနာ၊ ေလအိတ္ငယ္မ်ားပ်က္စီးျခင္းေၾကာင့္ ခံစားရေသာ ေခ်ာင္းဆိုးျခင္းကိုတာဝန္မယူႏိုင္ေၾကာင္း ဝမ္းနည္းစြာျဖင့္ အသိေပးရပါလိမ့္မည္။

.

ကြၽန္ေတာ္တို႔ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးအားလံုးကို ပမာဏ မည္၍ မည္မွ်သံုးပါ ဆိုၿပီး အတိုင္းအတာတစ္ခု မသတ္မွတ္ခ်င္ပါ။ ကြၽန္ေတာ္တို႕ကို ေဆးဆိုင္တြင္ အလြယ္တကူေမးၿပီး ဝယ္ယူသံုးစြဲၾကေသာေၾကာင့္ ေဆးပမာဏ လြန္သြားမည္ကို ကြၽန္ေတာ္ အေတာ္ပင္စိုးရိမ္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္စိုးရိမ္သည့္ အတိုင္းလည္း လူေတြႀကံဳေတြ႔ေနၾက သည္။ ကြၽန္ေတာ္တို႔သည္ အရြယ္ေရာက္ၿပီးသား လူႀကီးတို႔ကိုသာ အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစသည္မဟုတ္၊ ကေလးမ်ားကို လည္း ထိခိုက္ေစတတ္ရာ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆး၊ အေအးမိဖ်ားနာျခင္းတို႔ကိုသက္သာေစေသာ ေဆးမ်ားမတိုက္ခင္ ဆရာဝန္ႏွင့္ေသခ်ာတိုင္ပင္ေဆြးေႏြးၾကည့္ရန္ အႀကံေပးခ်င္ပါသည္။

.

ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးမ်ား၊ ဓါတ္မတည့္မႈေပ်ာက္ေဆးမ်ား၊ အေအးမိျခင္းကိုသက္သာေစေသာေဆးမ်ား အပါအဝင္ Over The Counter – OTC ေဆးမ်ားတြင္လည္း သတိထားစရာအခ်က္ အမ်ားအျပားရွိေနသည္။ ထို႔ေၾကာင့္ ဆရာဝန္ကို အရင္ဆံုးမေမးျမန္းဘဲ ကြၽန္ေတာ္တို႔ကို မသံုးစြဲရန္ ထပ္ဆင့္ၿပီးသတိေပးပါရေစ။ ေဆးမ်ားမွား ယြင္းသံုးစြဲမိျခင္း၊ ေဆးပမာဏလြန္သြားျခင္းတို႔ေၾကာင့္ ကေလးမ်ားအသက္ဆံုး႐ႈံးရသည္ကို ကြၽန္ေတာ္တို႔ အႀကိမ္မ်ား စြာႀကံဳဖူးပါသည္။ ဖြံ႕ၿဖိဳးဆဲႏိုင္ငံမ်ားတြင္ျဖစ္ႏုိင္သလို ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေနေသာ တိုင္းျပည္တြင္လည္း ကြၽန္ေတာ္တို႔ ေၾကာင့္ ကေလးမ်ား အႏၲရာယ္ျဖစ္ႏိုင္သည္။ သတိထားစရာပါ မိတ္ေဆြ။

.

ေခ်ာင္းဆိုးေနလွ်င္ ကြၽန္ေတာ့္တို႔ကို အလြယ္တကူမသံုးစြဲေသးဘဲ သဘာဝနည္းလမ္း တခ်ိဳ႕ကို သံုးၾကည့္ ေစခ်င္ပါသည္။ အရည္မ်ားမ်ားေသာက္ၾကည့္ပါ။ အနားယူပါ။ ဆားရည္ခပ္ေႏြးေႏြးျဖင့္ အာလုပ္က်င္း ၾကည့္ပါ။ လည္ပင္းႏွင့္ ရင္ဘက္ကို ပရုပ္လူးၾကည့္ပါ။ သူတို႔သည္ မိတ္ေဆြကို ေကာင္းေကာင္းကူညီေပးႏိုင္ပါသည္။ ကြၽန္ေတာ္ တို႔ကို သံုးစြဲပါလ်က္ ေခ်ာင္းဆိုးသည့္ေဝဒနာ မသက္သာသြားျခင္းမွာ ကြၽန္ေတာ္တို႔ တာဝန္မေက်ပြန္မႈေၾကာင့္ဟု မိတ္ေဆြက သံသယဝင္ေနပါလိမ့္မည္။ ထို႔သို႔မဟုတ္ေၾကာင္း ကြၽန္ေတာ္ျငင္းဆိုပါရေစ။ ကြၽန္ေတာ္တို႔ႏွင့္ မသက္ဆိုင္ ေသာ ေဝဒနာတို႔အတြက္ ကြၽန္ေတာ္တို႔က မည္သည့္နည္းႏွင့္မွ် အကူအညီမေပးႏိုင္ေသာေၾကာင့္ သင့္ေတာ္ေသာ ေဆးဝါးမ်ားကို တတ္ကြၽမ္းသူမ်ား၏အကူအညီျဖင့္ ေရြးခ်ယ္ၾကပါရန္ အားလံုးေသာ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးမ်ား ကိုယ္စား ကြၽန္ေတာ္ Dextromethorphan မွ အႀကံေပးလိုက္ပါရေစ။ ။

ႏွင္းႏုလြင္ (ေဆးဝါး)
Health For All
October, 2010

 

သားေခ်ာ့ေတးထဲက ေမေမ့အိမ္

Filed under: ေရးမိေရးရာ ကဗ်ာမ်ား — thetsonehnin @ 6:45 AM

ေရႊလမွာ ယုန္၀ပ္

ဘအဘိုးအို ဆန္ဖြတ္တဲ့ေမေမ့အိမ္။

.

ထမင္းဆီဆမ္းကို

ေရႊလင္ပန္းနဲ႔ေကၽြးတဲ့ ေမေမ့အိမ္။

.

မိတၳီလာကန္ေတာ္ေအာက္

ဖားေကာက္ခဲ့ဖူးတဲ့ေမေမ့အိမ္။

.

လူကေလးရဲ့ ေအးေအးအို

ေရြေၾကာင္အိုပင္ေမွး ေတးဆိုေပးတဲ့ေမေမ့အိမ္။

.

ေရႊလေရာင္ေခါင္မိုး

ထိုးျပန္ေပါ့ ေမေမ့အိမ္။

.

ဟိုဘက္ကမ္းက မီးထိန္ထိန္၊

ဒီဘက္ကမ္းက မီးထိန္ထိန္၊

ဆီးမီးထိန္ထိန္လင္းေနတဲ့

ေမေမ့ရဲ့အိမ္။

.

ေရႊခ်ည္ေငြခ်ည္သမ္းပါတဲ့

ေမတၱာကိုခ်ီ ေတးကိုသီ

ပန္းခ်ီေက်ာ္လက္မိႈင္ခ်တဲ့

ေမေမ့အိမ္ေလး။

.

ေမေမ့အိမ္မွာေလ

စကားကို ေတးလုိဆို

ကဗ်ာကို အၿပံဳးနဲ႔စပ္

အင္း…..

ေမေမ့ပါးတစ္ဘက္မွာလည္း

ပါးခ်ိင့္နက္နက္ေလးနဲ႔ေပ့ါ။

.
ႏွင္းႏုလြင္
၂၉၊ ၀၉၊ ၂၀၁၀

 

ရင္ေသြးငယ္တို႔အတြက္ လွ်ပ္တစ္ျပက္ကုထံုးမ်ား September 28, 2010

Filed under: ကေလးသုတ — thetsonehnin @ 10:03 AM
Tags:

ေခ်ာ္လဲျခင္း သို႔မဟုတ္ လမ္းေပၚ၌ ရုတ္တရက္ ဒဏ္ရာရျခင္းတို႔ ျဖစ္ေပၚခဲ့လွ်င္

(က) ေခါင္း၊ ေက်ာရိုးႏွင့္ လည္ပင္းတို႔၌ ဒဏ္ရာရရွိျခင္းသည္ အလြန္ပင္ အႏၱရာယ္ရွိပါသည္။ ထိုေနရာတို႔သည္ အာရံုေၾကာမ်ား ဆက္သြယ္မႈအတြက္ အေရးပါေသာ ေနရာမ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ တစ္သက္တာကာလပတ္လံုး ေလျဖတ္ေလငန္းေရာဂါ ရေစျခင္း၊ ရုတ္တရတ္ အႏၱရာယ္ကို ၿခိမ္းေျခာက္ျခင္း တို႔ကိုျဖစ္ေပၚ ေစပါသည္။ ထိုအေျခအေနမ်ိဳးတြင္ ကေလး၏ဦးေခါင္းလႈပ္ရွားမႈကို အကန္႔အသန္႔ေလး တစ္ခုထား၍ လႈပ္ရွားေစၿပီး ခါးကိုလိမ္၍ ေနာက္သို႔ ၾကည့္ျခင္း၊ လည္ျပန္ လွည့္ၾကည့္ျခင္းတို႔ကို ေရွာင္ရွားေစရမည္။

(ခ) ကေလး၏အရိုးမ်ား အက္သြားျခင္း၊ က်ိဳးသြားျခင္းတို႔ျဖစ္ပါက ေကာင္းစြာ မလႈပ္ရွားႏိုင္ျခင္း၊ အလြန္အမင္းနာက်င္ျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေစပါသည္။ ထိုအခါမ်ိဳးတြင္ ကေလးကိုျဖစ္ေသာေနရာမွ ေရႊ႕ေျပာင္းျခင္းမျပဳဘဲ ၿငိမ္ၿငိမ္ေလးေနေစ၍ လိုအပ္ေသာ ေဆး၀ါးအကူအညီကို ခ်က္ခ်င္းရယူသင့္သည္။

(ဂ) အကယ္၍ ကေလးငယ္သည္ သတိလစ္ေမ့ေျမာေနပါက ကေလးကို သက္ေသာင့္သက္သာ အေနအထားတြင္ ရွိေနေစၿပီး လုိအပ္ေသာ အကူအညီကို ခ်က္ခ်င္းရယူမည္။

(ဃ) ဒဏ္ရာမွ ဆိုရြားစြာနာက်င္ျခင္း၊ အဆစ္လြဲျခင္းသည္ ပိုမိုနာက်င္ျခင္းတို႔ျဖစ္ေပၚပါက ေရေအး သို႔မဟုတ္ ေရခဲႏွင့္ ထိုေနရာကို ၁၅ မိနစ္ခန္႔ ေစာင့္လိုက္ႏွင့္ ႀကိမ္ဖန္မ်ားစြာျပဳလုပ္ေပးရမည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ေရေအး၊ ေရခဲတို႔သည္ နာက်င္ျခင္း၊ ေရာင္ရမ္းျခင္းႏွင့္ အနာျပဲျခင္းတို႔ကို လ်င္ျမန္စြာ ေလ်ာ့က်ေစေသာေၾကာင့္ ျဖစ္သည္။

(င) တတ္ကၽြမ္းသူတို႔၏ အကူအညီကို ရယူ၍ နီးစပ္ရာေဆးရံုေဆးခန္းသို႔ ပို႔ေဆာင္ရမည္။

.

ထိခိုက္ရွနာ ရခဲ့ပါလွ်င္

(က) ေသးငယ္ေသာ ထိခိုက္ရွနာအတြက္

– အနာကို သန္႔ရွင္းေသာရႏွင့္ဆပ္ျပာတို႔ကို အသံုးျပဳ၍ ေဆးေၾကာရမည္။

– အနာပတ္လည္ရွိ အေရျပားကို ေျခာက္ေသြ႔ ေအာင္ထားရမည္။

– အရမ္းျပင္းထန္ေသာ ပိုးမႊားသတ္ေဆးမ်ားမဟုတ္သည့္ ေဆးမ်ား ဥပမာ Septidine တို႔ကို ဂြမ္းႏွင့္တို႔၍ သုတ္လိမ္းေပးရမည္။

– အနာေပၚတြင္ သန္႔ရွင္းေသာ အ၀တ္စ၊ ဂြမ္းစတို႔ကို အရင္ထားရွိၿပီးအေပၚမွ ပတ္တီးတစ္ထပ္စည္းရပါမည္။

.

(ခ) ႀကီးမားေသာ ထိခိုက္ရွနာအတြက္

– အနာေပၚ၌မွန္စမ်ား၊ အျခားေသာပစၥည္းမ်ား စိုက္၀င္ေနပါက ထိုအရတို႔ကို မဖယ္ရွားသင့္ေပ။ ယင္းတို႔သည္ ေသြးထပ္မံ၍ မထြက္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးေသာေၾကာင့္ ဖယ္ပစ္လိုက္ပါက အနာကို ပိုမို၍ ဆိုးရြားသြားေစသည္။

– ေသြးအရမ္းထြက္ေနပါက ဒဏ္ရာရေသာေနရာကို အထက္သို႔ အနည္းငယ္ျမင့္ေစၿပီး သန္႔ရွင္းေသာ အ၀တ္ေခါက္ေလးႏွင့္ အေပၚမွ အသာအယာဖိထားေပးရမည္။ ေသြးတိတ္ခ်ိန္အထိ ဖိအားကို ထိန္းထားေပးရန္ လိုအပ္သည္။

– အပင္ႏွင့္ တိရစာၧန္တို႔ ရရွိေသာပစၥည္းတို႔ကို အနာေပၚသို႔ တုိက္ရိုက္အသံုးျပဳျခင္းသည္ ကူးစက္ေရာဂါတို႔ကို ျဖစ္ေစႏိုင္ေသာေၾကာင့္ ေရွာင္ရွားရမည္။ – အနာေပၚသို႔ ပတ္တီးစည္ေပးႏိုင္ၿပီး အရမ္းတင္းက်ပ္မေနေစရန္ သတိထားရမည္။

– က်န္းမာေရးဌာနသို႔ အလ်င္အျမန္ သြားေရာက္သင့္ၿပီး လိုအပ္ေသာ ေဆး၀ါးကုသမႈကို ခ်က္ခ်င္းခံယူရမည္။

.

မီးေလာင္ဒဏ္ရာရခဲ့ပါလွ်င္

(က) အကယ္၍ ကေလး၏အ၀တ္မ်ားကို မီးစြဲေလာင္ခဲ့ပါက ကေလးကို ေစာင္ သို႔မဟုတ္ အျခားေသာ အ၀တ္ထူမ်ားႏွင့္ လ်င္ျမန္စြာရစ္ပတ္ၿပီး မီးကိုၿငိမ္းလိုက္ပါ။ ထိုသို႔မဟုတ္လွ်င္လည္းေျမျပင္တြင္ လူးလိမ့္ေစျခင္းျဖင့္ မီးကိုၿငိွမ္းသတ္လိုက္ပါ။

(ခ) မီးေလာင္ထားေသာ ေနရာကို ခ်က္ခ်င္းေအးေအာင္ျပဳလုပ္ေပးရမည္။ သန္႔ရွင္းေသာေရေအးကို မ်ားမ်ားသံုးရမည္။ အကယ္၍ မီးေလာင္ဒဏ္ရာ အရမ္းျပင္းထန္မ်ားျပားပါက ကေလးကို ေရခ်ိဳးကန္၊ ေရဇလံုထဲရွိ ေရေအးေအးထဲတြင္ စိမ္ထားရမည္။ မီးေလာင္ဒဏ္ရာမ်ား ေအးသြားရန္အတြက္ အခ်ိန္နာရီ၀က္ခန္႔ ၾကာေပမည္။

(ဂ) မီးေလာင္ေသာေနရာကို သန္႔ရွင္းေျခာက္ေသြ႕ေအာင္ ထားၿပီးအနာေပၚမွ ပတ္တီးဖြဖြေလးစည္းေပးႏိုင္သည္။ ဒဏ္ရာသည္ အရမ္းျပဲလာလွ်င္ သို႔မဟုတ္ မီးေလာင္ရည္ၾကည္ဖုမ်ားေပၚလာလွ်င္ နီးစပ္ရာ က်န္းမာေရး ေဆးခန္းသို႔ ပို႕ေဆာင္ေပးရမည္။

(ဃ) မီးေလာင္ဖုမ်ားသည္အနာကိုဖံုးအုပ္ကာကြယ္ေပးထားေသာေၾကာင့္ ထိုအဖုေလးမ်ားကို ဆြျခင္းအားေရွာင္ၾကဥ္ရမည္။

(င) အနာေပၚ၌ လာေရာက္တြယ္ကပ္ေနေသာ အစအနေလးမ်ားကို မဖယ္မိပါေစႏွင့္။ အနာေပၚတြင္လည္း ေရေအးမွလြဲ၍ အျခားဘာႏွင့္မွ် (ဥပမာ – ဖေယာင္းပါေသာေဆး) မထိေတြ႕ေစႏွင့္။

(စ) ကေလးကို ဗီတာမင္စီပါ၀င္ေသာ အစားအစာႏွင့္ေဆးမ်ား၊ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္၊ သၾကားႏွင့္ ဆားအနည္းငယ္ပါ၀င္ေသာအရည္တို႔ကို တိုက္ေကၽြးႏုိင္ပါသည္။

.

ရုတ္တရတ္ အသက္ရွဴက်ပ္ခဲ့ပါလွ်င္

(က) ကေလး၏ ဦးေခါင္း၊ လည္ပင္းတို႔၌ ဒဏ္ရာရျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္ပါက ဦးေခါင္းကို မေရႊ႕ (မလႈပ္ရွာ) မိပါေစႏွင့္။ ေခါင္းကို ဆက္ခနဲ လွည့္ျခင္းမ်ိဳးကို မလုပ္မိေစဘဲ အလုိရွိရာဘက္သို႔ ကိုယ္လံုးကိုပါ လိုက္၍ ေရႊ႕ေပးရမည္။

(ခ) ကေလးသည္ အသက္ရွဴေနေသာ္လည္း သတိလစ္ေနပါက သူ၏လွ်ာသည္ အသက္ရွဴလမ္းေၾကာင္းကို မပိတ္ဆို႔ရေလေအာင္ ေဘးသို႔အနည္းငယ္လႈပ္ရွားေပးရမည္။

(ဂ) ကေလးသည္ အသက္ရွဴရခက္ခဲျခင္း သို႔မဟုတ္ လံုး၀အသက္မရွဴႏိုင္ျခင္းတို႔ျဖစ္ေပၚပါက ကေလးကို ပက္လက္အေနအထားအတိုင္းရွိေနေစရၿပီးေခါင္းကို အနည္းငယ္ ေစာင္းေပးရမည္။

(ဃ) ကေလး၏ ႏွာေခါင္းကို ပိတ္ၿပီး ပါးစပ္မွ ေလမႈတ္သြင္းျခင္းကို ကေလး၏ ရင္အံုမို႔ေမာက္လာသည္အထိ ျပဳလုပ္ရမည္။ ထို႔ေနာက္ တစ္မွသံုးအထိေရတြက္ၿပီး ေနာက္ထပ္တစ္ႀကိမ္ျပဳလုပ္ရမည္။ ဤသည္ကို ကေလးအသက္ျပန္ရွဴသည္ အထိ ဆက္ကာလုပ္ေပးရမည္။

(င) အ၀တ္အစားထူထူ၊ က်ပ္က်ပ္ႏွင့္ အေရာင္ေတာက္ေတာက္ ၀တ္ဆင္ျခင္းသည္ အသက္ရွဴက်ပ္ျခင္းကို ပိုမိုဆိုးရြားေစေသာေၾကာင့္ အထူးသတိထားရမည္။

(စ) ကေလးကို လူအုပ္စုႀကီး၏ ၀ိုင္းအံုၾကည့္ရွဴမႈေအာက္မွ တတ္ႏိုင္သမွ် တားဆီးရမည္။

.

အဆိပ္အေတာက္သင့္ခဲ့မည္ဆိုလွ်င္

(က) အဆိပ္ရွိေသာပစၥည္းကိုမ်ိဳခ်ခဲ့ပါက ကေလးကိုအန္ေအာင္ မလုပ္ေပးသင့္ေပ။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆိုေသာ္ ထိုပစၥည္း လည္ေခ်ာင္းႏွင့္ အစာေရမ်ိဳျပြန္တစ္ေလွ်ာက္ရွိ အလႊာမ်ားကိုတိုက္စားျခင္း၊ ကေလးကိုပို၍ ပင္ပန္းေစၿပီး ဖ်ားနာျခင္းတို႔ကို ျဖစ္ေစပါသည္။

(ခ) အကယ္၍ အဆိပ္အေတာက္သည္ ကေလး၏အေရျပား၊ အ၀တ္အစားတို႔အေပၚ၌ က်သြားပါက အ၀တ္အစားကို အလ်င္အျမန္ဖယ္ရွားျခင္း၊ အေရျပားကို ေရမ်ားမ်ားႏွင့္ေလာင္း၍ ေဆးျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္ေပးရမည္။

(ဂ) မ်က္လံုးထဲသို႔ ၀င္ေရာက္သြးသည္ဆိုပါက မ်က္လံုးကိုေရသန္႔သန္႔ျဖင့္ ၁၀ မိနစ္ ၾကာေအာင္ ေဆးေၾကာေပးရမည္။

(ဃ) ကေလးကို သက္ေသာင့္သက္သာ အေနအထားတြင္ရွိေစၿပီး ခ်က္ခ်င္းေဆးရံု၊ ေဆးခန္းသို႔ေခၚေဆာင္သြားရမည္။

(င) ျဖစ္ႏိုင္မည္ဆိုပါက ကေလးႏွင့္အတူ အဆိပ္၏နမူနာ သို႔မဟုတ္ ပုလင္းအခြံတို႔ကို ယူေဆာင္သြားျခင္းသည္ ကုသမႈကို ပိုမိုလ်င္ျမန္ထိ ေရာက္မႈရွိေစသည္။

(စ) ကေလးကို စိတ္လႈပ္ရွားမႈမရွိေစရန္တတ္ႏိုင္သမွ် ထိန္းထားေပးရန္လိုအပ္သည့္ အျပင္ၿငိမ္သက္စြာ ေနေစရန္လည္း တတ္ႏိုင္သမွ် ႀကိဳးစားရမည္။

လင္းအရုဏ္ (ဒါးက)
Arogym Magazine
December, 2007

အေတာ္ေလးကိုၾကာေနတဲ့ ေဆာင္းပါးေလးပါ။ အဲဒီတုန္းက ေပးထားတဲ့စာမူက ေဖာ္ျပခံလိုက္ရလား၊ မေရြးလိုက္ဘူးလား မသိလုိက္ဘူး။ ဒီေန႔မွ အင္တာနက္ထဲမွာ ဓါတ္ပံုေတြရွာ၇င္းနဲ႔ ဒါးက ဆိုတဲ့ စာသားကို ရိုက္ၿပီးရွာလိုက္ေတာ့ လင္းအာရုဏ္ဆိုတဲ့ နာမည္ေလး ျပန္ထြက္လာတယ္။ အရမ္း၀မ္းသာသြားတယ္။ တကယ္….ဘယ္လို၀မ္းသာမွန္းကို မသိဘူး။ ဘာေၾကာင့္မွန္းမသိေအာင္ကို စိတ္ထဲမွာ ေပ်ာ္သြားတယ္။

အလွမ္းကြာေနတဲ့အမ်ိဳးကို ျပန္ေတြ႔လိုက္ရသလိုပဲ။
း)

 

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ႏွင့္ အစားအစာ

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ဆိုဟာ မိခင္ေတြအတြက္ေတာ့ အလွပဆံုး၊ အရႊင္လန္းဆံုးနဲ႔ ၾကည္ႏူးရဆံုးအခ်ိန္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ မၾကာခင္ မိခင္ျဖစ္လာေတာ့မယ့္သူေတြအေနနဲ႔ မိမိရဲ့သားသမီးကို က်န္းက်န္းမာမာ၊ ဖြံၿဖိဳးတာမ်ိဳးကိုပဲ လိုလားၾကပါတယ္။ ကေလးငယ္ ပံုမွန္အတိုင္း ႀကီးထြားဖံြ႕ၿဖိဳးခြင့္ရဖို႔အတြက္ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညႊတ္ၿပီး အာဟာရတန္ဖိုး ျမင့္မားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို ဦးစားေပးေရြးခ်ယ္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ မေမြးလာေသးတဲ့ကေလးေလး က်န္းမာဖို႔၊ ကိုယ္လက္အဂၤါေတြ စံုလင္ဖို႔ ဘယ္လိုအစားအေသာက္ေတြကို စားသင့္သလဲ။ ဒီေန႔ေခတ္မွာေတာ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ စားေသာက္ရမယ့္ အစားအစာေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ကဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို မ်ားမ်ားစားစား ရႏိုင္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညႊတ္တဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ စားေသာက္ရမယ့္ အစားအစာေတြအတိုင္းလိုက္နာရင္ မိခင္နဲ႔ ကေလးဘဝ အမွန္ကို လွပမွာပါ။
.
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ရဲ့ ခႏၶာကိုယ္ဟာ အာဟာရဓါတ္ေတြကို ပိုၿပီးစုပ္ယူပါတယ္။ ဒါကို ၂ေယာက္စာ စားတယ္လို႔ေျပာၾကတာပါ။ အမွန္ေတာ့ ကေလးက မစားတတ္ေသးပါဘူး။ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုဟာ ကိုယ္ဝန္၃လေက်ာ္မွသာ ကယ္လိုရီ ၂ဝဝ-၃ဝဝ ေလာက္ကို အပိုထပ္ေဆာင္းလိုအပ္ပါတယ္။ ဒီပမာဏကလည္း ေပါင္မုန္႔ ၂ခ်ပ္၊၃ခ်ပ္ေလာက္ စားလိုက္ရင္ရပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ပထမ ၃လ အတြင္းမွာ မူးေဝေအာ့အန္တာနဲ႔အတူ အစားအေသာက္တစ္မ်ိဳးကို လြန္လြန္က်ဴးက်ဴး ေတာင့္တတာမ်ိဳးေတြ ေရာၿပီးျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ မိခင္ရဲ့ အျပဳအမူတိုင္းဟာ ကေလးငယ္က်န္းမာဖံြ႕ၿဖိဳးမႈနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုအစားအေသာက္မ်ိဳးဟာ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညႊတ္တယ္၊ အာဟာရမွ်တေအာင္ ဘယ္လိုစားေသာက္ရမယ္ဆိုတာ အေရးႀကီးပါတယ္။
.
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ကယ္လိုရီ အနည္းငယ္ပိုၿပီး လိုအပ္တယ္ဆိုတာဟာ စားခ်င္ရာကို စားခြင့္ရိွတယ္ဆိုၿပီး ခြင့္ျပဳခ်က္ထုတ္ေပးလုိက္တာမဟုတ္ပါဘူး။ အေတာ္အသင့္စားတာကသာ ကေလးငယ္ရဲ့ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈကိုု အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစတာပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ မိခင္ျဖစ္သူ ပါးစပ္ထဲထည့္သမွ်ဟာ ကေလးဆီကို အကုန္ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မေမြးေသးတဲ့ကေလး အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစမယ့္ အစားအေသာက္ေတြကို ေရွာင္ရပါ့မယ္။ ၾကာရွည္ခံေအာင္ စီစဥ္ထားတဲ့ အစားအေသာက္ (Preserved Food) ေတြကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။ သဘာဝအတိုင္းရတဲ့ အစား အေသာက္ေတြကသာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ အႏွံပါစားလို႔ရတဲ့ ေကာက္ပဲသီးႏွံေတြ၊ အစိမ္းရင့္ေရာင္ အသီးအရြက္ေတြ၊ ကေလးရဲ့ ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈကို ဟန္႔တားႏိုင္တဲ့ ဓာတုပစၥည္းေတြမပါတဲ့ အစားအေသာက္၊ သၾကားထပ္ေပါင္းထည့္စရာ မလိုတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကိုသာ အဓိကထားၿပီးစားသင့္ပါတယ္။
.

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ႏွင့္ အစားစားလိုစိတ္
.
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ အမ်ိဳးသမီးေတြအနက္ ၄ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အစားအေသာက္တစ္ခုကို အလြန္အမင္း စားခ်င္စိတ္ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ သစ္သီး၊ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္၊ ေခ်ာကလက္၊ ႏို႔န႔ဲႏို႔ထြက္ အစားအစာေတြကို စားခ်င္ေနတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုမိ်ဳး အစားအေသာက္တခုခုကို မက္မက္ေမာေမာ စားေသာက္ခ်င္ ေနရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းက အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွပါတယ္။ အရိုးရွင္းဆံုးအေျဖကေတာ့ မိခင္ရဲ့ ခႏၶာကိုယ္ဟာ က်န္းမာတဲ့ ကေလးငယ္ေလး ေအာင္ျမင္စြာေမြးဖြားလာဖို႔အတြက္ တစ္ေန႔ကို ၂၄ နာရီ၊ တစ္ပတ္ကို ၇ ရက္လံုး အလုပ္လုပ္ ေနရပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ပိုသံုးဖို႔လိုအပ္တဲ့ ကယ္လိုရီေၾကာင့္ အစားအစာတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို အရမ္းစားခ်င္ ေနတာပါ။ ကိုယ္ဝန္ ၆-၉ လအတြင္းမွာ စားေနက်ထက္ ၂ဝဝ-၃ဝဝ ကယ္လိုရီ ပိုစားဖို႔လိုပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ပထမ ၃လ အတြက္ဆိုရင္ေတာ့ ပိုစားတာ၊ မစားတာက သိပ္ၿပီးအေရး မႀကီးေသးပါဘူး။ ကယ္လိုရီ ၂ဝဝ-၃ဝဝ ဆိုတဲ့ ပမာဏဟာ အရမ္းမမ်ားသလို ႏွစ္ေယာက္စာအတြက္ လံုေလာက္တယ္လို႔လည္း မေျပာသာပါဘူး။
.

တခ်ိဳ႕အစားအေသာက္ေတြကို ေတာင့္တေနတာကေတာ့ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့တာရဲ့ လကၡဏာလည္းျဖစ္ ႏိုင္ပါတယ္။ အသီးအရြက္ေတြကိုသာ မက္မက္ေမာေမာစားခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ ကိုယ္ဝန္ရိွလာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ငါး၊ အသားလႊာ၊ နီရဲေနတဲ့အသားေတြကို စားခ်င္လာပါတယ္။ ဒါဟာ ႀကီးထြားေနတဲ့ ကေလးငယ္ကို အေထာက္အပ့ံ ရဖို႔အတြက္ သံဓါတ္ေတြ၊ ပရိုတင္းေတြ လိုအပ္ေနတယ္ဆိုတာ အရွင္းလင္းဆံုးၫႊန္ျပေနတာပါ။ ကိုယ္ဝန္မရိွခင္တုန္းက တို႔ေတာင္မတို႔ၾကည့္ခဲ့တဲ့ အစားအေသာက္ေတြ၊ မႏွစ္သက္ခဲ့တဲ့အစားအစားေတြကို ထူးထူးျခား ျခားကို စားခ်င္လာပါတယ္။ အစားအေသာက္ တစ္ခုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပင္းထန္တဲ့အာသီသေပၚရတာ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာကို ပညာရွင္ေတြဟာ အခုအထိေတာ့ အတိအက် မသိရေသးေပမယ့္ေသးေပမယ့္ ဒီျဖစ္စဥ္ႀကီးဟာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ တိုင္းလိုလိုကို လႊမ္းမိုးထားပါတယ္။
.

အစာတစ္မ်ိဳးကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေတာင့္တျခင္း (သို႔) ခ်င္ျခင္းတပ္ျခင္း

.

.

မိခင္ေတြစားလိုတဲ့အစားအေသာက္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ စားလို႔ရတဲ့စာရင္းထဲမွာ ပါတာေတြမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စိတ္အလိုကိုလုိက္ၿပီး အလြန္အကြၽံစားဖို႔ေတာ့ ခြင့္ျပဳမထားပါဘူး။ တကယ္လို႔မ်ား မိခင္တစ္ေယာက္ဟာ ခ်ိဳတဲ့အစားအေသာက္ေတြကို အရမ္းစားေသာက္ခ်င္လာတယ္ဆိုပါေတာ့။ စတိေလာက္စားသင့္သလို နည္းနည္းစီကို အႀကိမ္ႀကိမ္ခြဲၿပီးစားသင့္ပါတယ္။ ဒါဟာ အလြန္အမင္းစားခ်င္ေနတဲ့စိတ္ကိုု ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ေနရာမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ထိေရာက္မႈရိွပါတယ္။ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းတစ္ခုလို႔လည္း ေျပာလို႔ရပါတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ မသင့္ေတာ္တဲ့ ေရခဲမုန္႔၊ အခ်ဥ္သနပ္တို႔လို အစားအေသာက္ေတြကို အရမ္းစားခ်င္လာတဲ့ အခါမွာလည္း ဒီနည္းလမ္းကိုသံုးၿပီး အာသာေျပ ေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ေပးလို႔ရပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြကလည္း မယံုႏိုင္ေလာက္ တဲ့၊ စိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြျဖစ္သြားေစပါတယ္။ ဒီလိုေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ က်န္းမာေရးနဲ႔ မအပ္ စပ္တဲ့ အစားအစာေတြကိုေတာင္မွ ႀကိဳက္သြားတတ္ပါတယ္။
.

အမ်ိဳးသမီးတစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ အစားအစာတစ္မ်ိဳးကို ထူးထူးျခားျခားေတာင့္တတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ သူတို႔ရဲ့ ခႏၶာကိုယ္မွာ တခ်ိဳ႕အာဟာရေတြ ခ်ိဳ႕တဲ့ေနေၾကာင္း သတိေပးေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးအနည္းစုကေတာ့ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့အရာေတြ၊ မႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္စြန္႔ပစ္ပစၥည္းတို႔လို အရမ္းထူးဆန္းတာေတြကို ေတာင့္တတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါကို ေဆးပညာအရေတာ့ ခ်င္ျခင္းတပ္ျခင္း (Pica) လို႔သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ေနၿပီဆိုတာကို သိသာထင္ရွားေအာင္ အခ်က္ျပေနတာပါ။ ဒီလိုပါပဲ။ ေရခဲကို အႀကိမ္ႀကိမ္စားခ်င္ေနတာကလည္း သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့တာရဲ့ လကၡဏာတစ္ခုပါပဲ။ ေခ်ာကလက္ကို အလြန္အမင္းစားခ်င္ေနတာဟာ ပံုမွန္ပါလို႔သတ္မွတ္လို႔ရသလုိ တစ္ခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ေတာ့ ဗီတာမင္ ဘီ (Vitamin B) ခိ်ဳ႕တဲ့ေနတဲ့ လကၡဏာတစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြကေတာ့ ကိုယ္ဝန္ရွိလာခါမွ အသား၊ ငါးေတြကို စားခ်င္တဲ့စိတ္က အရမ္းျပင္းျပေနပါတယ္။ ကံေကာင္း တာက ပ႐ိိုတင္းဟာ မိခင္အတြက္ေရာ၊ ကေလးငယ္အတြက္ပါ တကယ္လိုအပ္ေနတဲ့ အာဟာရျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါကို လိုလို လားလားေတာင့္တလာရင္ေတာ့ စားေပးရတာ အကိ်ဳးရိွပါတယ္။
.

ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ ရႊံ႕လို၊ သစ္သားလိုပံုမွန္မဟုတ္တာေတြကို ခ်င္ျခင္းတပ္လာတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဆရာဝန္နဲ႔ သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံုသင့္ပါတယ္။ တျခားထူးဆန္းတဲ့ ေကာ္ဖီၾကမ္း၊ ပလာစတာ၊ သြားတိုက္ေဆး၊ သေဘၤာေဆးတို႔လို အစားအေသာက္မ်ိဳးေတာင့္တလာရင္လည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ဆရာဝန္ေတြကသာ သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတာဟုတ္၊ မဟုတ္ကို စမ္းသပ္စစ္ေဆးေပးပါလိမ့္မယ္။ လိုအပ္ရင္လည္း ျဖည့္စြက္အားေဆးေတြကို ညႊန္ၾကားၿပီးေတာ့ ခ်င္ျခင္းတပ္ျခင္းရဲ့ အေျဖကို ရွာပါလိမ့္မယ္။ မိခင္ျဖစ္သူက ဘယ္ေလာက္ပဲစားခ်င္ေနပါေစ၊ ဒီလိုအရာေတြကို မစားသင့္ပါဘူး။ ဒီလိုအစားအေသာက္မ်ိဳးေတြဟာ ဘာမွ အကိ်ဳးေက်းဇူး မရႏိုင္ဘဲ ဆိုးက်ိဳးေတာင္မွ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္အလိုကိုလိုက္ၿပီး စားလိုက္တာဟာ တကယ့္အေျဖမွန္မဟုတ္ပါဘူး။ ေသေသခ်ာခ်ာစမ္းသပ္ႏုိင္မွသာ ကေလးအတြက္ တကယ္ကို အက်ိဳးရိွႏုိင္ပါတယ္။
.

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ စားေသာက္သင့္တဲ့ အစားအစာမ်ား

၁။ ကယ္လ္စီယမ္

.

.

.

ကယ္လ္စီယမ္ၾကြယ္ဝစြာပါတဲ့ အစားအစာေတြကိုေတာ့ တေန႔မွာ အနည္းဆံုး ၃မ်ိဳးခန္႔စားသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ တေန႔ကို အနည္းဆံုး ၁၂ဝဝ မီလီဂရမ္ေလာက္ရသင့္ပါတယ္။ အစားအေသာက္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ကယ္လ္စီယမ္ပါဝင္တတ္ၿပီး ႏို႔နဲ႔ႏို႔ထြက္ ပစၥည္းေတြ၊ ပဲႏို႔အခ်ိဳရည္၊ တုိ႔ဟူး၊ သဖန္းသီးေျခာက္၊ လိေမၼာ္သီး၊ ပဲ၊ ဟင္းႏုႏြယ္၊ ႏွမ္း၊ ေပါင္မုန္႔ျဖဴေတြမွာ ပိုၿပီးအေတြ႔ရမ်ားတတ္တဲ့အတြက္ ဒီလိုအစားအစာေတြကိုေတာ့ ဦးစားေပးၿပီး စားသင့္ပါတယ္။ မိခင္ရဲ့ အ႐ိုးေတြအတြက္သာမက ကေလးရဲ့ အ႐ိုးေတြ၊ သြားေတြ ဖြံၿဖိဳးႀကီးထြားဖို႔အတြက္ အေရးႀကီးပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္ဝန္တတိယကာလ (၆-၉လ)မွာ အေရးတႀကီး လိုအပ္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ဒီ (Vitamin D) ဟာ ကယ္လ္စီယမ္ကို ခႏၶာကိုယ္ကစုပ္ယူမႈေကာင္းေအာင္ ကူညီေပးပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကယ္လ္စီ ယမ္ကို လံုလံုေလာက္ေလာက္ရဖို႔ ဗီတာမင္ ဒီ (Vitamin D) ၾကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာေတြ၊ ဥ၊ ေထာပတ္၊ ဒိန္ခဲ၊ တို႔ကိုလည္း တဲြဖက္ၿပီး စားေပးသင့္ပါတယ္။
.

၂။ သံဓါတ္


ကေလးေတြကို ေသြးေထာက္ပ့ံဖို႔အတြက္ သံဓါတ္က အဓိကလိုအပ္ပါတယ္။ သံဓါတ္ကို အသား၊ အစိမ္းရင့္ေရာင္ အရြက္ေတြ၊ အသီးေျခာက္၊ ဆာဒင္ငါးတို႔လို အစားအေသာက္ေတြကေန ရႏိုင္ပါတယ္။ ဗီတာမင္စီ (Vitamin C) ပါဝင္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြဟာ သံဓါတ္စုပ္ယူမႈကို အားေပးေပမယ့္ ကဖင္း၊ တင္နင္၊ လက္ဖက္ နဲ႔ ေကာ္ဖီတို႔ဟာ သံဓါတ္စုပ္ယူမႈကို ဟန္႔တားထားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ထမင္းစားတဲ့အခါ သံဓါတ္ရဖို႔ လိေမၼာ္ရည္ပါ တဲြေသာက္သင့္ပါတယ္။
.

၃။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္

.

ဗီတာမင္ဘီအုပ္စုဝင္ျဖစ္ၿပီး ေမြးရာပါ ေက်ာ႐ိုးဆစ္ဖုျခင္း (Spina Bifida) ကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္၁၂ပတ္ ေရာက္တဲ့အထိ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို ဝ.၄ မီလီဂရမ္အထိ ျဖည့္စြက္ေသာက္သံုးေပးရပါမယ္။ ေဖာလစ္ အက္ဆစ္ၾကြယ္ဝစြာပါတဲ့ ေပါင္မုန္႔၊ ပန္းေဂၚဖီစိမ္း၊ အစိမ္းရင့္ေရာင္ အရြက္ေတြ၊ ပဲ၊ တို႔ကိုလည္း စားေပးသင့္ပါတယ္။
.

၄။ ငါး


မေမြးေသးတဲ့ ကေလးရဲ့ ဦးေႏွာက္ဖံြ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔အတြက္ Long Chain Omega 3 Fatty Acid ကို မရိွမျဖစ္ကိုလိုအပ္ပါတယ္။ ဒီ Fatty Acid ကို အဆီပါတဲ့ ငါးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေတြရတဲ့အတြက္ ကိုယ္ဝန္ရိွခ်ိန္မွာ ငါးစားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တစ္ပတ္မွာ ငါး၃မ်ိဳးေလာက္ေတာ့ စားေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ေတြေသာက္လို႔ရတဲ့ Omega 3 Supplement ေတြကို အသံုးျပဳႏုိင္ပါတယ္။
.

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ မစားေသာက္သင့္တဲ့ အစားအစာမ်ား
.
၁။ အသားစိမ္း၊ မေဆးေၾကာရေသးေသာ အသီးအရြက္မ်ား


ကိုယ္ဝန္မရိွခင္တုန္းက အသားလႊာ၊ မက်က္တက်က္ အသားေတြကို စားလို႔ရေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ခ်ိန္မွာေတာ့ ဒါေတြအကုန္လံုးကို ေရွုာင္ဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။ အသားစိမ္းေတြမွာ မ်က္စိနဲ႔မျမင္ႏိုင္တဲ့ ဘက္တီးရီးယား (Bacteria)၊ ကပ္ပါးေကာင္ေတြ (Protozoa) ေတြပါတတ္တာေၾကာင့္ မေမြးေသးတဲ့ကေလးကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစပါတယ္။ ကပ္ပါးေကာင္တစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Toxoplasma ေၾကာင့္ ကေလးမွာ ဦးေႏွာက္ေရာင္တာ (Encephilitis)၊ မ်က္စိနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ေရာဂါေတြျဖစ္ႏိုင္ၿပီး ဒီေရာဂါက သက္သာသြားတဲ့ ကေလးေတြဟာလည္း ဥာဏ္ရည္ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း၊ အျမင္အာရံုေဝဝါးတာေတြ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကို Toxoplasmosis လို႔သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ Toxoplasmosis ဟာ သိသာတဲ့ လကၡဏာေတြကို မျပတတ္ေပမယ့္ ေမြးဖြားလာတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ေမြးရာပါ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ေတြပါလာတတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ အစာအဆိပ္သင့္တာမ်ိဳးဟာ ၂ ႀကိမ္ျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ စားေသာက္မယ့္ အစားအေသာက္ဟာ ေကာင္းေကာင္းက်က္သလား၊ မက်က္ဘူးလားဆိုတာကို သတိထားဖို႔လုိ အပ္ပါတယ္။
.

၂။ မက်က္တက်က္ၾကက္ဥ၊ ၾကက္ဥအစိမ္း


ၾကက္ဥအစိမ္း၊ မက်က္တက်က္ေတြမွာ Salmonella ေတြပါတတ္တာေၾကာင့္ ဒီပိုးေကာင္ေၾကာင့္ ဆက္ျဖစ္လာ ႏုိင္တဲ့ ေရာဂါေတြကို ခံစားရ ႏိုင္ပါတယ္။ Salmonella ေၾကာင့္ အစာအဆိပ္သင့္္တဲ့အခါ ဖ်ားျခင္း၊ ဝမ္းဗိုက္ၾကြက္သားတက္ျခင္း၊ ဝမ္းေလွ်ာျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ပထမ ၃လ အတြင္းမွာဆိုရင္ေတာ Salmonella နဲ႔ပတ္သတ္တာကို ခံႏုိင္တဲ့စြမ္းအားေတြဟာ ေလ်ာ့က်ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ဥတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို အရမ္း စားခ်င္တဲ့အခါ Salmonella မပါေအာင္ ေသေသခ်ာခ်ာ သတိထားရပါတယ္။ ခ်က္ခါနီးအခ်ိန္အထိ ေရခဲေသတၱာထဲမွာပဲထားသင့္ၿပီး ကြဲအက္ေနတဲ့ ဥေတြကိုေတာ့ မသံုးသင့္ပါဘူး။ ဥအစိမ္းနဲ႔ ထိေတြ႔ထားတဲ့ ပစၥည္းေတြအားလံုးကိုလည္း ေဆးေၾကာၿပီးမွျပန္သံုးသင့္ပါတယ္။ ဥပါတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို ေၾကာ္၊ ခ်က္ၿပီးတာနဲ႔ ခ်က္ျခင္းစားသင့္ပါတယ္။
.
၃။ ေကာ္ဖီ


ေကာ္ဖီတစ္ခြက္မွာ ပါဝင္တဲ့ Caffeine ရဲ့ ပမာဏာဟာ ဘာမွာ မသိသာတဲ့အတြက္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေသာက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ နည္းနည္းေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ရိွခ်ိန္မွာ ေကာ္ဖီကို ေရွာင္ၾကဥ္တာက အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ Caffeine မ်ားမ်ား ဝင္ေရာက္သြားရင္ ေမြးရာပါ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေလးေတြပါလာတာ၊ ကိုုယ္ဝန္ ပ်က္က်တာမိ်ဳးေတြအထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Caffeine ပါတဲ့ လဘက္ရည္၊ ကိုလာ၊ ေခ်ာကလက္တို႔လို အစားအေသာက္ေတြကို အတိုင္းအတာေလးတစ္ခု သတ္မွတ္ၿပီး စားသံုးသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၇ ပတ္အတြင္းမွာ Caffeine ပါတာေတြအားလံုးကို ေရွာင္လုိက္တာကေတာ့ ေဘးအကင္းဆံုးပါပဲ။ ဒီလိုလုပ္ရင္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်တဲ့ ႏႈန္းလည္း ေလ်ာ့က်သြားတယ္လို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္။ တေန႔မွာ ေကာ္ဖီ (၄-၇)ခြက္ထက္ ပိုေသာက္တဲ့သူေတြဟာ ဆက္တိုက္ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ရိွခ်ိန္မွာ ေကာ္ဖီကို လည္း သတိထားရပါမယ္။
.

၄။ အရက္


အရက္ဟာ ကေလးရဲ့ ဖြံၿဖိဳးမႈကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစပါတယ္။ မိခင္ေသာက္လိုက္တဲ့ အရက္ဟာ အခ်င္းကိုျဖတ္ၿပီး ကေလးဆီကို ေရာက္သြားပါတယ္။ မိခင္ေသာက္သမွ် ကေလးဆီကိုေရာက္ေနပါတယ္။ ပထမ ၃လ အတြင္းမွာ အရက္ ဒါမွမဟုတ္ အရက္ပါတာေတြ လံုးဝမေသာက္သင့္ပါဘူး။ မသိလို႔ေသာက္ျဖစ္တယ္ဆိုရင္လည္း အခုခ်က္ျခင္းရပ္လိုက္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ရိွတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘယ္ေလာက္ေသာက္လို႔ရတယ္၊ ကိုယ္ဝန္ဘယ္ႏွစ္လေရာက္ရင္ေသာက္လို႔ရတယ္ ဆိုၿပီး တိတိက်က် ေျပာလို႔မရေသးပါဘူး။ ကိုယ္ဝန္အေစာပိုင္းကာလေတြမွာ ေသာက္ထားရင္ ေမြးလာတဲ့ကေလးေတြမွာ အရက္စြဲတဲ့ လကၡဏာစု (Fetal Alcoholic Syndrome) ေတြပါလာတတ္ပါတယ္။
.

ကုိယ္ဝန္ရိွေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေနမေကာင္းျဖစ္ရင္ေတာ့ အစာကို အမ်ားႀကီးမစားသင့္ပါဘူး။ ၂ႀကိမ္၊ ၃ႀကိမ္နဲ႔ အမ်ားႀကီးစားမယ့္အစား တေန႔ကို ၆ႀကိမ္ေလာက္ ခြဲၿပီးစားေပးရင္ အစာကို လြယ္လြယ္နဲ႔ ေၾကညက္ေစႏိုင္ၿပီး ရင္အရမ္းပူတာကိုလည္း သက္သာေစပါတယ္။ အစားကိုေရြးတဲ့အခါမွာလည္း ကစီဓါတ္ (Carbohydrate) ကို အရမ္းျမင့္တက္မသြားေစတဲ့ အစာမ်ိဳးကို ေရြးသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရိွလို႔ မူးေဝေအာ့အန္ (Morning Sickness) ေနသူဆိုရင္လည္း အိပ္ရာကမထေသးခင္ ဘီစကြတ္မုန႔္ကို ႏြားႏို႔ပူပူတစ္ခြက္နဲ႔ ေသာက္သင့္ပါတယ္။ ဂ်င္းနဲ႔ ပ႐ုတ္ပါတာေတြဟာ အစာအိမ္ကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး ပူတဲ့၊ စပ္တဲ့အစားအေသာက္ေတြကေတာ့ ပ်ိဳ႕အန္တာေတြကို ပုိဆိုးသြားေစပါတယ္။
.

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေကာင္းေကာင္းစားတာ၊ အာဟာရမွ်တေအာင္ စားတာဟာ ကေလးနဲ႔ မိခင္ရဲ့ က်န္းမာေရးကို ျမွင့္တင္ေပးျခင္းပါပဲ။ အရင္ကတည္းက က်န္းမာေရးေကာင္းတယ္၊ အာဟာရမွ်တေအာင္ စားတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ သိပ္ၿပီးေထြေထြထူးထူး ေျပာင္းလဲစရာ မရိွပါဘူး။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ အေရးႀကီးတဲ့ ေနာက္ထပ္အခ်က္ကေတာ့ အားကစားလုပ္ျခင္းပါပဲ။ အရမ္းမပင္ပန္းတဲ့ အားကစားတစ္မ်ိဳးကို လုပ္ေနရင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တိုးတက္မႈေတြရိွလာႏိုင္သလို မီးဖြားရာမွာလည္း အေထာက္အကူရေစပါတယ္။ အေရာင္အေသြးစံုတဲ့ ပန္းခင္းထဲမွာ မိမိရဲ့ ရင္ေသြးငယ္ကို အရာရာျပည့္စံုတဲ့ ပန္းေလးသာျဖစ္ေစခ်င္တာ မိဘတိုင္းရဲ့ ဆႏၵပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ရိွခ်ိန္မွာ အစားအေသာက္၊ အေနအထိုင္ကို ဂရုစိုက္ၿပီး က်န္းမာဖြ႔ံၿဖိဳးတဲ့ ရင္ေသြးငယ္တို႔ကို ပ်ိဳးေထာင္ႏိုင္ၾကပါေစ။ ။

ႏွင္းႏုလြင္ (ေဆးဝါး)
အာေရာဂ်ံမဂၢဇင္း၊
စက္တင္ဘာ၊ ၂၀၁၀။



 

ထာ၀ရအရႈံး September 27, 2010

Filed under: ေရးမိေရးရာ ကဗ်ာမ်ား — thetsonehnin @ 11:13 AM

ေကာင္ေလးေရ မာနၾကီးတယ္ဆိုတာထက္
ဘ၀အေရးကုိ ဦးစားေပးေနရတဲ့ငါ
နင့္ကဗ်ာေတြကုိ ဥပကၡာျပဳခဲ့ေပမယ့္
ျမင္တတ္မယ္ဆုိရင္
င့ါမ်က္၀န္းထက္မွာ
နင့္ အရိပ္ေတြ ယွက္ႏြယ္ေနတာေလ…………

.
ေကာင္ေလးေရ မခ်စ္တတ္လို႔ေတာ့ မဟုတ္ပါဘူး၊
အခ်စ္ငတ္ခံရမယ့္ ဇာတာရွင္မို႔
ကံဇာတ္ဆရာရဲ့အလိုက်
ဘ၀အေမာေတြၾကား ဟာသေႏွာလို႕
အစုန္အဆန္္ေမ်ာေနရသူပါ။
.

ႏွလံုးသားရဲ့ ဆႏၵကိုခ်ိဳးႏိွမ္
ဟန္ေဆာင္တဲ့ စကားေတြ
တြင္တြင္သံုး
အမုန္းႀကီးမုန္းေစၿပီးကာမွ
အရံႈးၾကီးရႈံးေနရတာ
ဒါရိုက္တာၾကီး ငါပါပဲ….
.

နင္မဖတ္တတ္ခဲ့တဲ့ ငါ့ဘ၀စာမ်က္ႏွာအဆံုးမွာ
ခ်စ္ျခင္းတရားကုိ ေျမျမွဳပ္
နာက်င္မႈေတြ ရင္မွာေပြ႕
လူေတြကြယ္ရာ မ်က္ရည္ခ
ၾကယ္စင္ေတြကတဲ့ ညရဲ့ေကာင္းကင္ကုိထိုင္ကာေငး
အေဖာ္ဆိုတာ ခုထက္ထိမရွာေသးတာ
နင္သိမွာ မဟုတ္္ဘူးေနာ္။

ႏွင္းႏုလြင္
၂၅၊ ၀၁၊ ၂၀၁၀