ကေလးေတြဟာ သူတို႔မိခင္ဘာသာစကားကိုမေျပာဆိုႏိုင္ခင္ကတည္းက ဗလံုးဗေထြးနဲ႔ ဝူးဝူးဝါးဝါးေျပာဆိုေနတတ္ပါၿပီ။ ဒီအရြယ္မွာ ကမၻာတစ္ဝွမ္းလံုးမွာရွိတဲ့ကေလးေတြရဲ့ စကားသံေတြဟာ တူညီၾကပါတယ္။ ေယဘူယ်အားျဖင့္ေတာ့ ဦးေႏွာက္ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈျမန္တဲ့ အသက္ ၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ ကေလးေတြဟာ စကားသံေတြကိုစတင္သင္ယူတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကေလးေတြရဲ့ စကား သံဖြံ႕ၿဖိဳး မႈဟာ သူတို႔ေျပာတဲ့ စကားေပၚမွာ မူတည္ေနပါတယ္။ ကေလးေတြပထမဆံုးေျပာတဲ့ စကားဆိုတာဟာ သူတို႔ႏႈတ္ကေန ထြက္ေပၚလာတဲ့ စကားကို ေျပာတာမဟုတ္ပါဘူး။ သူတို႔ကိုေမြးဖြားၿပီး အခ်ိန္ပိုင္းအတြင္းမွာ ကိုယ္ဟန္အမူအရာနဲ႔ေျပာတဲ့ ကေလးေတြရဲ့စကားသံဟာ ထြက္ေပၚ လာတတ္ပါတယ္။ သူတို႔ခံစားရတဲ့ေၾကာက္ရြ႕ံမႈ၊ ဆာေလာင္မႈ၊ အလိုမက်မႈ၊ တစ္ခုခုကို လိုခ်င္မႈတို႔လိုမ်ိဳး စိတ္ခံစားမႈေတြကေန ၿပံုးတတ္ျခင္း၊ မ်က္ႏွာရံႈ႕မဲ့ျခင္း၊ ငိုျခင္း၊ တြန္႔လိမ္ျပျခင္းတို႔ကို ျပဳလုပ္တတ္ပါတယ္။ မိဘေတြကေတာ့ သူတို႔ကေလးေတြရဲ့ ငိုသံအမ်ိဳးမ်ိဳးကို သရုပ္ခြဲႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ကေလးတစ္ေယာက္နဲ႔ တစ္ေယာက္ဟာ စကားေျပာဖြံ႕ၿဖိဳးမႈေနရာမွာ ကြာျခားမႈေတြရွိေနေပမယ့္ ေယဘူယ်အားျဖင့္ တူညီမႈေတြကိုေတာ့ ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့အတိုင္းခြဲျခားသိႏိုင္ပါတယ္။
(က) အသက္ ၃ လ
ဒီအရြယ္ေရာက္ေနတဲ့ကေလးတစ္ေယာက္ဟာ မိဘေတြစကားေျပာတဲ့အခ်ိန္မွာ မ်က္ႏွာကို လုိက္ၿပီးၾကည့္ေနတတ္ၿပီး မိဘေတြ ေျပာတဲ့အသံကို လိုက္နားေထာင္ေနတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလိုပဲ အိမ္အနီးပတ္ဝန္းက်င္ကထြက္လာတဲ့ ဆူညံသံ၊ သာယာသံ၊ သီခ်င္းသံေတြဆီကို ဦးေခါင္းေလးလွည့္ၿပီး နားေထာင္ေနတတ္ပါတယ္။ ကေလးအမ်ားစုဟာ ေယာက်ာ္းေလးေတြအသံထက္ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ့အသံကို ပိုႏွစ္ၿခိဳက္ တတ္ၾကၿပီး မိခင္ရဲ့ဝမ္းဗိုက္ထဲမွာ ေနခဲ့စဥ္က ၾကားခဲ့ရတဲ့အသံမ်ိဳးကို သေဘာက်တတ္ၾကပါတယ္။ အသက္ ၃ လ ျပည့္ၿပီးရင္ေတာ့ သူတို႔ဟာ ၾကည္ႏူးဖြယ္အသံေလးေတြကို သီခ်င္းသဖြယ္ အသံျပဳတတ္လာၾကပါတယ္။
(ခ) အသက္ ၆ လ
အသက္ ၆ လ ေရာက္ရင္ေတာ့ ကေလးေတြဟာ စတင္ၿပီး ဗလံုးဗေထြးေျပာတတ္လာပါၿပီ။ “”ဘဘ”” ”“မမ”” ဆိုတဲ့စကားေတြကို ေခၚစျပဳလာပါၿပီ။ အသက္ ၆ လေက်ာ္လာရင္ေတာ့ သူတို႔ရဲ့နာမည္ကို သူတို႔ဘာသာ အသိအမွတ္ျပဳတတ္လာၿပီး သူတို႔ရဲ့ ဘာသာစကား ကိုလည္း နားလည္လာစျပဳလာပါၿပီ။ သူတို႔ခံစားေနရတဲ့ ေပ်ာ္ရႊင္မႈ ၊ဝမ္းနည္းမႈေတြကို ဘယ္လို အသံျပဳရမလဲဆိုတာကို သိလာၾကပါၿပီ။ သူတို႔ဟာ စကားသံေတြကို စျပဳလာေပမယ့္ အဓိပၸါယ္ကိုေတာ့ တိတိက်က်မသိေသးပါဘူး။
(ဂ) အသက္ ၉ လ
အသက္ ၉ လျပည့္ၿပီးသြားတဲ့ကေလးေတြဟာ “”ဟင့္အင္း”” “”တာ့တာ့”” တို႔လိုမ်ိဳး ရိုးရွင္းတဲ့ တခ်ိဳ႕စကားလံုးေတြကို နားလည္စ ျပဳလာပါၿပီ။ သံေနသံထား၊ ညီညီညာညာနဲ႔ ေျပာရမယ့္ စကားေတြကို ရြတ္ဆိုစျပဳေနပါၿပီ။
(ဃ) အသက္ ၁၂ လ
သူတို႔ေျပာဆိုေနတဲ့ ေမေမ၊ ေဖေဖတို႔လိုစကားလံုးေတြအပါအဝင္ ရိုးရွင္းတဲ့ စကားေတြရဲ့ အဓိပၸါယ္ကို နားလည္ေနတတ္ပါၿပီ။ မိဘေျပာလိုက္တဲ့အသံအေနအထားအလိုက္ အမိန္႔ေပးတာလား၊ ဆူတာလား၊ ခ်ီးမြမ္းတာလားဆိုတာကိုပါ သိနားလည္ၿပီး တံု႕ျပန္တတ္ေနပါၿပီ။
(င) အသက္ ၁၈ လ
ဒီအရြယ္ဆိုရင္ေတာ့ အနည္းဆံုး စကားလံုး ၁ဝ လံုးေလာက္ပါတဲ့ ဝါက်တိုတိုေလးေတြကို ေျပာတတ္ေနပါၿပီ။ သူတို႔အနား ကသူေတြကို နာမည္အလိုက္ညႊန္ျပျခင္း၊ အရာဝတၳဳမ်ား၊ ခႏၶာကိုယ္အစိတ္အပိုင္းမ်ားကို ညႊန္ျပျခင္းတို႔ကို လုပ္တတ္ေနပါၿပီ။ မိဘေတြေျပာ လိုက္တဲ့ စကားသံေတြကို အျပည့္အစံုမဟုတ္ေတာင္ သူတို႔နားလည္သလိုေလး အတုခိုးၿပီး အသံျပန္ျပဳတတ္ေနပါၿပီ။ အသက္ ၂ ႏွစ္ေနာက္ပိုင္း ေရာက္လာရင္ေတာ့ သူတို႔ဟာ ေဝါဟာရေတြ ပိုၾကြယ္လာပါတယ္။
”ကေလးေတြကို စကားတတ္ေအာင္သင္ေပးႏုိင္သလား”
ကေလးေတြဟာ သူတို႔ဘာသာစကားကို ေသေသခ်ာခ်ာ မေျပာတတ္ခင္ကတညး္က လူႀကီးေတြ ဘာေျပာလဲဆိုတာကို နားလည္ေနပါၿပီ။ သူတို႔ဟာ စကားလံုး ၂၅ လံုးေလာက္ကိုသိေပမယ့္ ၁ လံုး၊ ၂ လံုးေလာက္ကိုသာ ထုတ္ၿပီး သံုးတတ္ၾကပါေသးတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ကေလးေတြ စကားပိုေျပာေအာင္ မိဘေမာင္ႏွမေတြက ကူညီေပးလို႔ရပါတယ္။
(က) ေစာင့္ၾကည့္ပါ။
ကေလးေတြဟာ သူတို႔ကို ခ်ီေစခ်င္တဲ့အခါမွာ လက္ႏွစ္ဘက္ကို ေျမွာက္ျပတာ၊ သူတို႔ကစားခ်င္တဲ့အရုပ္ကိုလိုခ်င္ရင္ လက္ညိႈးထိုးညႊန္ျပတာ၊ သူတို႔ဗိုက္ျပည့္သြားတဲ့အခါမွာ စားေနတဲ့အစားအစာေတြကို လႊတ္ခ်လိုက္တာမ်ိဳးကို ျပဳလုပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ကေလးေတြဟာ အဲဒီလိုမ်ိဳး ႏႈတ္ထြက္စကားသံမပါဘဲအမူအရာနဲ႔ စကားေျပာဆိုလာတဲ့အခါမွာ သူတို႔ကိုၾကည့္ၿပီး ၿပံဳးျဖစ္ေအာင္ ၿပံဳးျပလိုက္ပါ။
(ခ) နားေထာင္ပါ။
ကေလးေတြ မပီမသ စကားေျပာတဲ့အခါမွာ သူတို႔ေျပာတာကို နားေထာင္ၿပီး သူတို႔ေျပာသလို ျပန္ေျပာၾကည့္ပါ။ မိဘက သူတို႔ေျပာသလို လို္က္ေျပာတယ္ဆိုတာကို သိရတဲ့အခါမွာ ကေလးေတြကလည္း မိဘေတြစကားေျပာတဲ့အခါမွာ သူတို႔ၾကားတဲ့အတိုင္း ျပန္ေျပာၾကပါလိမ့္မယ္။ သူတို႔ေျပာတာကို စိတ္ရွည္ရွည္နဲ႔ နားေထာင္ေပးၿပီး စကားမ်ားမ်ားေျပာၾကည့္ပါ။
(ဂ) ခ်ီးမြမ္းပါ။
ကေလးေတြ စကားေျပာတဲ့အခါမွာ သူတို႔ရဲ့ အသံေနအသံထားအလိုက္အတိုင္း အံ့ၾသတႀကီးဟန္ျပပါ။ ကေလးေတြေျပာတာကိုစိတ္ဝင္စား ဟန္ျပပါ။ ကေလးတစ္ေယာက္စကားေျပာတတ္ဖို႔ဟာ အနားပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔လည္း သက္ဆိုင္ပါတယ္။ ကေလးေတြနဲ႔ စကားမ်ားမ်ားေျပာေလ အဲဒီကေလးဟာ စကားျမန္ျမန္တတ္လြယ္ေလပါပဲ။
(ဃ) စီကာပတ္ကံုးေျပာပါ။
ကေလးေတြဟာ စားပြဲခံုေပၚက တစ္ခုခုကို လက္ညိႈးထိုးျပတဲ့အခါမွာ သူတို႔လိုခ်င္တဲ့ ပစၥည္းကို လြယ္လြယ္ကူကူမေပးပါနဲ႔။ သူတို႔လိုခ်င္တာကို ကိုင္ၿပီး ”“ဒီ အရုပ္ကိုေျပာတာလား””၊ “”ဒါက ခါးတယ္ေနာ္”” ဆိုၿပီးေျပာျပတဲ့အခါ ကေလးေတြဟာ ရုပ္ဝတၱဳပစၥညး္ေတြနဲ႔ အသံေတြကို တဲြမွတ္မိလာပါလိမ့္မယ္။ “”ၾကက္သားကို မွ်င္စားရမယ္”” “”သားသားအတြက္ အဝတ္ေတြေလွ်ာ္ထားတယ္”” ဆိုတာလိုမ်ိဳး ေျပာျပရင္ ကေလးဟာ အျပဳအမူကိုပါ တဲြသိလာပါလိမ့္မယ္။
(င) ကေလးေတြကို အခ်ိန္ေပးပါ။
ကေလးေတြ ဘာေတြေျပာတယ္ဆိုတာကို နားမလည္ရင္ေတာင္မွ ဆက္ႀကိဳးစားပါ။ အခ်ိန္ယူၿပီး ကေလးေတြနဲ႔ အတူကစားပါ။ ကစားတာဟာ စကားအေျပာအဆိုကိုသာမက ေပါင္းသင္းဆက္ဆံဖို႔ပါ အစျပဳေပးရာေရာက္ပါတယ္။ ကေလးေတြကို စာအုပ္ဖတ္ျပပါ။ ဒီလိုဆိုရင္ ကေလးေတြဟာ စကားလံုးေတြကို ပိုၿပီးသိလာပါလိမ့္မယ္။
ႏွင္းႏုလြင္ (ေဆးဝါး)
Good Health Journal
သက္ဆံုးႏွင္း 