မိခင္ေလာင္းမ်ား စားေသာက္သင့္ေသာ အစားအစာ ၁ဝ မ်ိဳး November 30, 2010

(က) ဆယ္လ္မြန္ငါး

သိပံၸပညာရွင္ေတြကေတာ့ ဒီငါးထက္ပိုေကာင္းတဲ့အစားအစာ မရွိဘူးလို႔ဆိုၾကပါတယ္။ ပထမဆံုးမိခင္ျဖစ္မယ့္သူေတြ အတြက္ အာဟာရ ျပည့္ျပည့္ဝဝပါရွိပါတယ္။ သူဟာ ႏို႔တိုက္မိခင္ေတြအတြက္ အေကာင္းဆံုးအာဟာရတစ္ခုလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ တျခားငါးေတြရဲ့ အဆီေတြ လိုပဲ သူ႔မွာ DHA ေတြ ၾကြယ္ဝစြာပါရွိပါတယ္။ DHA ဟာ ကေလးငယ္ရဲ့ ဦးေႏွာက္နဲ႔ အာ႐ံုေၾကာ ဖြ႔ံၿဖိဳးမႈအတြက္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ အာဟာရတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။ မိခင္တိုင္းရဲ့ ႏို႔ရည္ထဲမွာေတာ့ DHA ပါဝင္ေပမယ့္ DHA ပါဝင္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို စားထားတဲ့မိခင္ေတြမွာေတာ့ ပါဝင္မႈက ပိုျမင့္ပါတယ္။

ငါးထဲမွာပါဝင္တဲ့ DHA ဟာ မိခင္ျဖစ္သူရဲ့ စိတ္ကို စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာကိုလည္း အားျဖည့္ေပးပါတယ္။ မီးဖြားၿပီးတဲ့ေနာက္ ျဖစ္တတ္တဲ့ စိတ္ဓါတ္က်ျခင္းကိုေကာင္းစြာ ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခုသတိထားဖို႔လိုတာကေတာ့ ႏို႔တိုက္မိခင္ေတြမွာေတာ့ စားေသာက္မယ့္ ပမာဏကို ကန္႔သတ္ထားဖို႔ပါ။ စားသံုးတာ မ်ားသြားရင္ ျပဒါးအဆိပ္သင့္ႏုိင္တာေၾကာင့္ တစ္ပတ္ကို ၁၂ ေပါင္ထက္ပိုမစားဖို႔ အႀကံဥာဏ္ေပးထားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တျခားအဆီပါတဲ့ငါးေတြထက္စာရင္ ေဆာ္လ္မြန္ငါးဟာ ျပဒါးပါဝင္မႈ နည္းပါတယ္။

~

(ခ) အဆီပါဝင္မႈနည္းေသာ ႏို႔ႏွင့္ ႏို႕ထြက္ပစၥည္း

ႏို႔တိုက္မိခင္တစ္ေယာက္ဟာ ဒိန္ခ်ဥ္၊ ႏို႔၊ ခ်ိစ္၊ ဘာကိုပဲ ႏွစ္သက္ႏွစ္သက္ ႏို႔ကရတဲ့ အစားအေသာက္အားလံုးဟာ သူ႔အတြက္ အက်ိဳးရွိတာခ်ည္းပါပဲ။ ႏို႔ဟာ ပ႐ိုတင္း၊ ဗီတာမင္ ဘီ မ်ား၊ ဗီတာမင္ ဒီတို႔အျပင္ ကယ္လ္စီယမ္ အၾကြယ္ဝဆံုး အစားအစာပါပဲ။ တကယ္လို႔ သင္ဟာ ႏို႔တိုက္မိခင္တစ္ေယာက္ျဖစ္ေနမယ္ဆိုရင္ သင္ေသာက္လိုက္တဲ့ ႏို႔ဟာ သင့္ကေလးငယ္ရဲ့ အ႐ိုးအတြက္ အလြန္ကို အက်ိဳးရိွတာေၾကာင့္ သင့္အေနနဲ႔ လံုလံုေလာက္ေလာက္စားသံုးေပးသင့္ပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ သင္တေန႔တာစားေသာက္မယ့္ အစားအေသာက္ေတြထဲမွာ ႏုိ႔ သုိ႔မဟုတ္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းေတြကို ၃ မ်ိဳးေလာက္ ထည့္သြင္း သင့္ပါတယ္။

~

(ဂ) အဆီပါဝင္မႈမရွိေသာ အသားမ်ား

မိခင္ျဖစ္မယ့္အမ်ိဳးသမီးေတြဟာ သူတို႔ရဲ့ စြမ္းအင္ကို ျမင့္တင္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ အစားအေသာက္ေတြကို စဥ္းစားတဲ့အခါမွာ သံဓါတ္ၾကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာေတြ ဥပမာ-အသားေတြကို ဦးစားေပးၿပီး စဥ္းစားေပးဖို႔လိုပါတယ္။ သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းဟာ မိခင္ရဲ့ စြမ္းအင္ကို ေလ်ာ့က်ေစၿပီး ကေလးငယ္အတြက္လိုအပ္တာေတြ ကို ျဖည့္စည္းႏိုင္စြမ္းေလ်ာ့က်သြားပါတယ္။ ႏို႔တိုက္ေနတဲ့ မိခင္ ဆိုရင္လည္း အသားေတြ၊ ဗီတာမင္ ဘီ ၁၂ တို႔ကို အပိုေဆာင္းၿပီး စားေပးသင့္ပါတယ္။ အဆီ၊ အေရခြံေတြမပါတဲ့ အသားေတြက ေတာ့ ဒီ ပစၥည္း၂မ်ိဳးလံုးကို ျဖည့္တင္းေပးႏိုင္ပါတယ္။

~

(ဃ) ပဲအမ်ိဳးမ်ဳိး

အထူးသျဖင့္ အစိမ္းရင့္ေရာင္ရွိတဲ့ အသီးေတြ၊ ပဲႀကီး၊ ပဲနီျပားေတြဟာ အေကာင္းဆံုးအစားအစာပါပဲ။ အထူးသျဖင့္ အသီးအရြက္ကိုခ်ည္း စားခ်င္ေနတဲ့ ႏို႔တိုက္မိခင္မ်ားအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုးပါပဲ။ သူတို႔မွာ သံဓါတ္ၾကြယ္ဝစြာပါတဲ့အျပင္ ခႏၶာကုိုယ္အတြက္ လိုအပ္ေနတဲ့ ပ႐ိုတင္းကိုလည္း ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ပါတယ္။

~

(င) ဘလူးဘယ္ရီ

ႏို႕တိုက္မိခင္ေတြအေနနဲ႔ တေန႔ကို သစ္သီး သို႔မဟုတ္ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္ ၂ မ်ိဳး၊ ၃ မ်ိဳးေလာက္ စားသံုးေပးရပါမယ္။ ျဖစ္ႏိုင္မယ္ဆိုရင္ ဓါတ္တိုးဆန္႔က်င္ ပစၥည္းေတြၾကြယ္္ဝစြာပါတဲ့ အသီးအႏွံေတြကို ဦးစားေပးၿပီး စားေပးသင့္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ခႏၶာကုိုယ္အတြက္လိုအပ္ေနတဲ့ ဗီတာမင္နဲ႔ သတၲဳဓါတ္ေတြကို ျဖည့္တင္းေပးႏုိင္႐ံုသာမက မိခင္ေတြကိုလည္း က်န္းမာေန ေစပါတယ္။

~

(စ) ဆန္လံုးညိဳ

တကယ္လို႔ သင့္ကေလးငယ္ရဲ့ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို ေလ်ာ့ခ်ဖို႔အတြက္ ထမင္းကိုေလ်ာ့စားရမယ္လို႔ စဥ္းစားထားလိုက္တယ္ ဆိုပါေတာ့။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ကို အလ်င္အျမန္ေလ်ာ့ခ်ဖို႔ႀကိဳးစားလုိက္တဲ့အခ်ိန္မွာ ကေလးအတြက္ ႏို႔ထုတ္ေပးႏိုင္မႈ ေလ်ာ့နည္းလာၿပီး သင့္ကိုလည္း ႏံုးလာေစပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ က်န္းမာေရးအတြက္ အသင့္ေတာ္ဆံုးျဖစ္မယ့္ ဆန္လံုးညိဳကို စားေပးၿပီး လိုအပ္တဲ့ ကစီဓါတ္နဲ႔ စြမ္းအင္ကို ရနုိင္ပါတယ္။ ဆန္လံုးညိဳကရတဲ့ ကစီဓါတ္ဟာ ကေလးငယ္ကို ႏို႔ခ်ိဳတိုက္ ေကြၽးဖို႔အတြက္ အေကာင္းဆံုးေသာ ကစီဓါတ္ပါပဲ။

~

(ဆ) လိေမၼာ္သီး

အရသာရွိၿပီး အာဟာရဓါတ္ၾ<ြကယ္ဝတဲ့ လိေမၼာ္သီးဟာ မိခင္ေလာင္းေတြအတြက္ေတာ့ စြမ္းအင္ကို ျမွင့္တင္ေပး ႏုိင္စြမ္း အျမင့္ဆံုး အစားအစာပါပဲ။ ႏို႔တိုက္မိခင္တစ္ေယာက္ဟာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ေတြထက္ ဗီတာမင္ စီကို ပိုလိုအပ္တာေၾကာင့္ လိေမၼာ္သီး အပါအဝင္ တျခားေသာ အသီးအႏွံေတြကို ပိုစားေပးသင့္ပါတယ္။ သေရစာမုန္႔စားမယ့္အစား လိေမၼာ္သီးကို စားေပးပါက မိခင္ေရာ ကေလးငယ္အတြက္ပါ အက်ိဳးရွိတဲ့ ဗီတာမင္ စီကို ရႏိုင္တာေၾကာင့္ အေလးအနက္ထားသင့္ပါတယ္။

~

(ဇ) ဥအမ်ိဳးမ်ိဳး

ဥအႏွစ္ေတြဟာ ဗီတာမင္ ဒီ ကိုရႏိုင္တဲ့ အရင္းအျမစ္ေတြထဲက ရွားပါးၿပီး အဖိုးတန္လွတဲ့ အရင္းအျမစ္ပါပဲ။ မိခင္ရဲ့ အ႐ိုးေတြသန္မာေအာင္ထိန္းထားဖို႔၊ ကေလးငယ္ရဲ့ အ႐ိုးေတြေကာင္းစြာဖြံ႕ၿဖိဳးဖို႔အတြက္ဆိုရင္ မရွိမျဖစ္လိုအပ္တဲ့ အာဟာရပါ။ ဒါ့အျပင္ ေန႔စဥ္လိုအပ္ေနတဲ့ ပ႐ိုတင္းကိုပါ ျဖည့္စြက္ေပးေနတာေၾကာင့္ ေန႔စဥ္စားေသာက္တဲ့ အစားအစာေတြမွာ ဥေတြကို ထည့္သြင္းထားသင့္ပါတယ္။ နံနက္စာစားေသာက္ခ်ိန္၊ ေန႔လည္စာ၊ ညစာေတြမွာ ၾကက္ဥပါေအာင္ ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္။

~

(စ်) ေပါင္မုန္႔ညိဳ

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ရဲ့ အေစာဆံုးကာလမွာ ကေလးငယ္ရဲ့ဖြ႕ံၿဖိဳးမႈအတြက္ အေရးအႀကီးဆံုးလိုအပ္ပစၥည္းဟာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ ပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ အဲဒီလိုအပ္မႈဟာ ရပ္တန္႔မသြားပါဘူး။ ကေလးငယ္ရဲ့ က်န္းမာေရးေကာင္းမြန္မႈအတြက္ မိခင္ ရဲ့ ႏို႕ရည္ထဲမွာ ပါဝင္ရမယ့္ အေရးႀကီးတဲ့ ပစၥည္းတစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ မိခင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ ကို လံုလံုေလာက္ေလာက္ရႏုိင္ေစဖို႔ ဂံ်ဳနဲ႔ျပဳလုပ္ထားတဲ့ ေပါင္မုန္႔၊ ပါစတာ စတာေတြကို အေလးထားၿပီး စားေပးသင့္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ မိခင္ေတြကို က်န္းမာေနေစဖို႔ အမွ်င္ဓါတ္နဲ႔ သံဓါက္ကိုလည္း ေပးႏိုင္ပါတယ္။

.

(ည) အစိမ္းေရာင္ အရြက္မ်ား

အစိမ္းရင့္ေရာင္အရြက္ေတြကေန ရႏိုင္တဲ့ အက်ိဳးအျမတ္ေတြဟာ အရမ္းမ်ားပါတယ္။ ကေလးငယ္အတြက္ လိုအပ္ေနတဲ့ ဗီတာမင္ ေအ ေတြကို သူတို႔က ေပးႏိုင္ပါတယ္။ သူတို႔ဟာ ႏို႔ထြက္ ပစၥည္းေတြမဟုတ္ေပမယ့္ ကယ္လ္စီယမ္ကို ေပးႏိုင္သလို ဗီတာမင္ စီနဲ႔ သံဓါတ္လည္း ၾ<ြကယ္ဝၾကပါတယ္။ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူျပဳတဲ့ ဓါတ္တိုးဆန္႔က်င္ပစၥည္းေတြ ပါဝင္ျခင္း၊ ကယ္လိုရီနည္းျခင္း၊ အာဟာရတန္ဖိုးျမင့္တက္ျခင္း၊ အရသာကို တိုးေစတာေၾကာင့္ ျဖည့္စြက္စားေပးရပါမယ္။

~

~

ႏွင္းႏုလြင္ (ေဆးဝါး)

Good Health Journal

”က်န္းမာေသာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မႈျဖစ္ေအာင္………”

၁။ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညႊတ္တဲ့အစားအစာေတြကို စားသံုးပါ။

အသီးအရြက္္ေတြကို မိမိပံုမွန္စားေသာက္ေနက် ပမာဏထက္ ပိုစားေပးဖို႔လုိအပ္ပါတယ္။ လတ္ဆတ္တဲ့ဟင္းသီး ဟင္းးရြက္မ်ား၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ အမွ်င္ဓါတ္ၾကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာတို႔ကို ဦးစားေပးစားသင့္သလို ပရုိတင္းကိုလည္း ျဖည့္စြက္စား ေပးရပါမယ္။ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲထားတဲ့အစားအစာ၊ ဆီေၾကာ္မုန္႕၊ အျမန္စာ တို႔ကို ေရွာင္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

~

 

၂။ ကိုယ္ဝန္မယူခင္၊ ကုိယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ေတြမွပါ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို ျဖည့္စြက္ေသာက္ေပးပါ။

ပဲေတာင့္ရွည္၊ ပဲႀကီး၊ ေရႊပဲသီး၊ ခ်ဥ္၍အရည္ရႊမ္းတဲ့အသီးေတြ၊ အစိမ္းေရာင္အရြက္မ်ိဳးမ်ိဳး၊ ပန္းေဂၚဖီစိမ္းတို႔ကေန ဗီတာမင္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို ရႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မယ့္အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္မွာ ေဖာလစ္ အက္ဆစ္သာ ခ်ိဳ႕တဲ့ခဲ့ရင္ ေမြးလာတဲ့ကေလးမွာ အာေခါင္ကဲြျခင္း၊ ႏႈတ္ခမ္းကြဲျခင္း၊ ခါးရိုးဖုျခင္းတို႔ကို ခံစားရတတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ စဥ္ကာလမွာ ခ်ိဳ႕တဲ့ခဲ့ရင္လည္း သေႏၶသားဖြံ႕ၿဖိဳးမႈ၊ အခ်င္းဖြ႕ံၿဖိဳးမႈေတြ ေႏွာင့္ေႏွးလာတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မယ့္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ ဆရာဝန္နဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး ေဖာလစ္အက္ဆစ္ေတြကို ျဖည့္စြက္ ေသာက္ေပးသင့္ပါတယ္။

~

၃။ အရက္၊ ေကာ္ဖီနဲ႔ ေဆးလိပ္တို႔ကို ေရွာင္ပါ။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ထားတဲ့အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ သူကုိုယ္တိုင္ ေဆးလိပ္ေသာက္ထားလို႔ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ တျခားသူေသာက္တဲ့ ေဆးလိပ္ ေငြ႕ကို ရႈမိရင္ပဲျဖစ္ျဖစ္၊ သူတို႔ ခႏၶာကုိုယ္ထဲကို နစ္ကိုတင္းဝင္သြားရင္ ေမြးလာတဲ့ကေလးေတြဟာ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေပါင္မ ျပည့္ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေဆးလိပ္လိုပဲ အရက္နဲ႔ကဖင္းကလည္း ကေလးကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစတာေၾကာင့္ ေရွာင္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။

~

၄။ တိရစၧာန္မွရေသာ အဆီတို႔ကို ေရွာင္ပါ။

ဝက္ဆီအပါအဝင္ တိရစၧာန္မွရတဲ့ အဆီအားလံုးအျပင္ တိရစၧာန္ေတြရဲ့ အေရခြံ၊ ျပန္ေၾကာ္ဆီေတြကိုပါ ေရွာင္ဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ငါးဟာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ေတြအတြက္လိုအပ္ေပမယ့္လည္း တခ်ိဳ႕ငါးေတြေၾကာင့္ ျပဒါးအဆိပ္သင့္ႏိုင္ပါတယ္။ ႏို႕နဲ႔ ႏို႔ထြက္အစားအစာ ေတြကို စားသံုးတဲ့အခါမွာလည္း အဆီထုတ္ထားတဲ့အမ်ိဳးအစားေတြကို ေရြးခ်ယ္စား ေသာက္တာက ပိုၿပီး သင့္ေတာ္ပါတယ္။

~

၅။ ေရသန္႔ရွင္းမႈရွိေအာင္ ဂရုစိုက္ပါ။

မသန္႔ရွင္းတဲ့ေရမွာပါဝင္တဲ့ ပိုးမႊားေတြေၾကာင့္ ေအာ့အန္ျခင္း၊ ဝမ္းေလွ်ာျခင္းကေန အစာအဆိပ္သင့္တဲ့ လကၡဏာေတြ အထိျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ခရီးသြားရင္ ဒီလိုမ်ိဳး ျပႆနာေတြ ပိုျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ ေသာက္သံုးေရ သန္႔ရွင္းမႈကို အထူးသတိထားဖို႔လိုပါတယ္။

~

၆။ ပလတ္စတစ္အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းေတြကို သတိထားၿပီး အသံုးျပဳပါ။

တခ်ိဳ႕ပလတ္စတစ္ ပစၥည္းေတြထဲက Chemicals ေတြဟာ ထည့္ထားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြထဲကို ဝင္ေရာက္ လာႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳးဝင္ေရာက္မႈမ်ားလာရင္ ကေလးငယ္ရဲ့ ကုိယ္လက္အဂၤါဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကေန ဥာဏ္ရည္ဥာဏ္ေသြးအထိ အဟန႔္အတားျဖစ္ လာႏိုင္ပါတယ္။ အဆီ၊ အငန္၊ အခ်ဥ္ထည့္ထားတဲ့ ပလတ္စတစ္ေတြမွာ အဖတ္ကြာတာ၊ အေရာင္ကြက္ လာတာမ်ိဳးေတြ ႀကံဳလာခဲ့ရင္ေတာ့ အဲဒီပစၥည္းေတြကို ဆက္ၿပီး မသံုးသင့္ေတာ့ပါဘူး။

~

၇။ အသံုးအေဆာင္ပစၥည္းတခ်ိဳ႕ကို ေလ်ာ့သံုးပါ။

အလွအပအတြက္ အသံုးျပဳၾကတဲ့တခ်ိဳ႕ပစၥည္းေတြမွာပါဝင္တဲ့ Chemicals ေတြဟာ ကေလးငယ္ေတြမွာ ေဟာ္မုန္း ေျပာင္းလဲမႈ ျဖစ္ေစၿပီး ႀကီးထြားဖြ႕ံၿဖိဳးမႈကို ေႏွာင့္ေႏွးေစပါတယ္။ အရည္အေသြးနိမ့္တဲ့ တခ်ိဳ႕ ပစၥည္းေတြမွာ ပါဝင္တဲ့ Chemicals ေတြေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါ၊ အသိဥာဏ္ခ်ိဳ႕တဲ့မႈတို႔ကိုပါ ႀကံဳေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ကေလးေရာ မိခင္အတြက္ပါ စိတ္ခ်ရတဲ့အသံုးအေဆာင္ ပစၥည္းေတြျဖစ္ေအာင္ သက္ဆိုင္ရာကြၽမး္က်င္ပညာရွင္ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္သင့္ပါတယ္။

~

၈။ သန္႔ရွင္းေရးလုပ္တဲ့အခါ Chemicals ေတြကို ေရွာင္ပါ။

မိမိအိမ္ကိုသန႔္ရွင္းေရးျပဳလုပ္ဖို႔အတြက္ Chemicals ေတြကိုသာ အားကိုးအားထားျပဳေနဖို႔မလိုပါဘူး။ ေၾကးခြၽတ္ဖို႔ အတြက္ဆိုရင္ မုန္႔ဖုတ္ဆိုဒါနဲ႔ ရွာလကာရည္တို႔ကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။ တျခား ပစၥည္းေတြအတြက္လည္း အခ်ဥ္သီးလိုမ်ိဳး သဘာဝနည္းလမ္းေတြကို အသံုးျပဳႏိုင္ပါတယ္။

.

.

ႏွင္းႏုလြင္ (ေဆးဝါး)

Good Health Journal

 

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ႏွင့္ အစားအစာ September 28, 2010

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ဆိုဟာ မိခင္ေတြအတြက္ေတာ့ အလွပဆံုး၊ အရႊင္လန္းဆံုးနဲ႔ ၾကည္ႏူးရဆံုးအခ်ိန္ေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ မၾကာခင္ မိခင္ျဖစ္လာေတာ့မယ့္သူေတြအေနနဲ႔ မိမိရဲ့သားသမီးကို က်န္းက်န္းမာမာ၊ ဖြံၿဖိဳးတာမ်ိဳးကိုပဲ လိုလားၾကပါတယ္။ ကေလးငယ္ ပံုမွန္အတိုင္း ႀကီးထြားဖံြ႕ၿဖိဳးခြင့္ရဖို႔အတြက္ က်န္းမာေရးနဲ႔ ညီညႊတ္ၿပီး အာဟာရတန္ဖိုး ျမင့္မားတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို ဦးစားေပးေရြးခ်ယ္ဖို႔လိုအပ္ပါတယ္။ မေမြးလာေသးတဲ့ကေလးေလး က်န္းမာဖို႔၊ ကိုယ္လက္အဂၤါေတြ စံုလင္ဖို႔ ဘယ္လိုအစားအေသာက္ေတြကို စားသင့္သလဲ။ ဒီေန႔ေခတ္မွာေတာ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ စားေသာက္ရမယ့္ အစားအစာေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ကဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြကို မ်ားမ်ားစားစား ရႏိုင္ပါတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညႊတ္တဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ စားေသာက္ရမယ့္ အစားအစာေတြအတိုင္းလိုက္နာရင္ မိခင္နဲ႔ ကေလးဘဝ အမွန္ကို လွပမွာပါ။
.
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ရဲ့ ခႏၶာကိုယ္ဟာ အာဟာရဓါတ္ေတြကို ပိုၿပီးစုပ္ယူပါတယ္။ ဒါကို ၂ေယာက္စာ စားတယ္လို႔ေျပာၾကတာပါ။ အမွန္ေတာ့ ကေလးက မစားတတ္ေသးပါဘူး။ အမ်ိဳးသမီးအမ်ားစုဟာ ကိုယ္ဝန္၃လေက်ာ္မွသာ ကယ္လိုရီ ၂ဝဝ-၃ဝဝ ေလာက္ကို အပိုထပ္ေဆာင္းလိုအပ္ပါတယ္။ ဒီပမာဏကလည္း ေပါင္မုန္႔ ၂ခ်ပ္၊၃ခ်ပ္ေလာက္ စားလိုက္ရင္ရပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ပထမ ၃လ အတြင္းမွာ မူးေဝေအာ့အန္တာနဲ႔အတူ အစားအေသာက္တစ္မ်ိဳးကို လြန္လြန္က်ဴးက်ဴး ေတာင့္တတာမ်ိဳးေတြ ေရာၿပီးျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ မိခင္ရဲ့ အျပဳအမူတိုင္းဟာ ကေလးငယ္က်န္းမာဖံြ႕ၿဖိဳးမႈနဲ႔ တိုက္႐ိုက္ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ဘယ္လိုအစားအေသာက္မ်ိဳးဟာ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညႊတ္တယ္၊ အာဟာရမွ်တေအာင္ ဘယ္လိုစားေသာက္ရမယ္ဆိုတာ အေရးႀကီးပါတယ္။
.
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ကယ္လိုရီ အနည္းငယ္ပိုၿပီး လိုအပ္တယ္ဆိုတာဟာ စားခ်င္ရာကို စားခြင့္ရိွတယ္ဆိုၿပီး ခြင့္ျပဳခ်က္ထုတ္ေပးလုိက္တာမဟုတ္ပါဘူး။ အေတာ္အသင့္စားတာကသာ ကေလးငယ္ရဲ့ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈကိုု အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစတာပါ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ မိခင္ျဖစ္သူ ပါးစပ္ထဲထည့္သမွ်ဟာ ကေလးဆီကို အကုန္ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မေမြးေသးတဲ့ကေလး အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစမယ့္ အစားအေသာက္ေတြကို ေရွာင္ရပါ့မယ္။ ၾကာရွည္ခံေအာင္ စီစဥ္ထားတဲ့ အစားအေသာက္ (Preserved Food) ေတြကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေရွာင္ၾကဥ္ရပါမယ္။ သဘာဝအတိုင္းရတဲ့ အစား အေသာက္ေတြကသာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ အႏွံပါစားလို႔ရတဲ့ ေကာက္ပဲသီးႏွံေတြ၊ အစိမ္းရင့္ေရာင္ အသီးအရြက္ေတြ၊ ကေလးရဲ့ ဖံြ႕ၿဖိဳးမႈကို ဟန္႔တားႏိုင္တဲ့ ဓာတုပစၥည္းေတြမပါတဲ့ အစားအေသာက္၊ သၾကားထပ္ေပါင္းထည့္စရာ မလိုတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကိုသာ အဓိကထားၿပီးစားသင့္ပါတယ္။
.

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ႏွင့္ အစားစားလိုစိတ္
.
ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ အမ်ိဳးသမီးေတြအနက္ ၄ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ အစားအေသာက္တစ္ခုကို အလြန္အမင္း စားခ်င္စိတ္ျဖစ္ေပၚတတ္ပါတယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ သစ္သီး၊ သစ္သီးေဖ်ာ္ရည္၊ ေခ်ာကလက္၊ ႏို႔န႔ဲႏို႔ထြက္ အစားအစာေတြကို စားခ်င္ေနတတ္ၾကပါတယ္။ ဒီလိုမိ်ဳး အစားအေသာက္တခုခုကို မက္မက္ေမာေမာ စားေသာက္ခ်င္ ေနရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းက အမ်ိဳးမ်ိဳးရိွပါတယ္။ အရိုးရွင္းဆံုးအေျဖကေတာ့ မိခင္ရဲ့ ခႏၶာကိုယ္ဟာ က်န္းမာတဲ့ ကေလးငယ္ေလး ေအာင္ျမင္စြာေမြးဖြားလာဖို႔အတြက္ တစ္ေန႔ကို ၂၄ နာရီ၊ တစ္ပတ္ကို ၇ ရက္လံုး အလုပ္လုပ္ ေနရပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ပိုသံုးဖို႔လိုအပ္တဲ့ ကယ္လိုရီေၾကာင့္ အစားအစာတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို အရမ္းစားခ်င္ ေနတာပါ။ ကိုယ္ဝန္ ၆-၉ လအတြင္းမွာ စားေနက်ထက္ ၂ဝဝ-၃ဝဝ ကယ္လိုရီ ပိုစားဖို႔လိုပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ပထမ ၃လ အတြက္ဆိုရင္ေတာ့ ပိုစားတာ၊ မစားတာက သိပ္ၿပီးအေရး မႀကီးေသးပါဘူး။ ကယ္လိုရီ ၂ဝဝ-၃ဝဝ ဆိုတဲ့ ပမာဏဟာ အရမ္းမမ်ားသလို ႏွစ္ေယာက္စာအတြက္ လံုေလာက္တယ္လို႔လည္း မေျပာသာပါဘူး။
.

တခ်ိဳ႕အစားအေသာက္ေတြကို ေတာင့္တေနတာကေတာ့ အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့တာရဲ့ လကၡဏာလည္းျဖစ္ ႏိုင္ပါတယ္။ အသီးအရြက္ေတြကိုသာ မက္မက္ေမာေမာစားခဲ့တဲ့ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ ကိုယ္ဝန္ရိွလာတဲ့ အခ်ိန္မွာ ငါး၊ အသားလႊာ၊ နီရဲေနတဲ့အသားေတြကို စားခ်င္လာပါတယ္။ ဒါဟာ ႀကီးထြားေနတဲ့ ကေလးငယ္ကို အေထာက္အပ့ံ ရဖို႔အတြက္ သံဓါတ္ေတြ၊ ပရိုတင္းေတြ လိုအပ္ေနတယ္ဆိုတာ အရွင္းလင္းဆံုးၫႊန္ျပေနတာပါ။ ကိုယ္ဝန္မရိွခင္တုန္းက တို႔ေတာင္မတို႔ၾကည့္ခဲ့တဲ့ အစားအေသာက္ေတြ၊ မႏွစ္သက္ခဲ့တဲ့အစားအစားေတြကို ထူးထူးျခား ျခားကို စားခ်င္လာပါတယ္။ အစားအေသာက္ တစ္ခုနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ျပင္းထန္တဲ့အာသီသေပၚရတာ ဘာေၾကာင့္လဲဆိုတာကို ပညာရွင္ေတြဟာ အခုအထိေတာ့ အတိအက် မသိရေသးေပမယ့္ေသးေပမယ့္ ဒီျဖစ္စဥ္ႀကီးဟာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ တိုင္းလိုလိုကို လႊမ္းမိုးထားပါတယ္။
.

အစာတစ္မ်ိဳးကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ေတာင့္တျခင္း (သို႔) ခ်င္ျခင္းတပ္ျခင္း

.

.

မိခင္ေတြစားလိုတဲ့အစားအေသာက္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ စားလို႔ရတဲ့စာရင္းထဲမွာ ပါတာေတြမ်ားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ စိတ္အလိုကိုလုိက္ၿပီး အလြန္အကြၽံစားဖို႔ေတာ့ ခြင့္ျပဳမထားပါဘူး။ တကယ္လို႔မ်ား မိခင္တစ္ေယာက္ဟာ ခ်ိဳတဲ့အစားအေသာက္ေတြကို အရမ္းစားေသာက္ခ်င္လာတယ္ဆိုပါေတာ့။ စတိေလာက္စားသင့္သလို နည္းနည္းစီကို အႀကိမ္ႀကိမ္ခြဲၿပီးစားသင့္ပါတယ္။ ဒါဟာ အလြန္အမင္းစားခ်င္ေနတဲ့စိတ္ကိုု ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ေနရာမွာ ေတာ္ေတာ္ေလး ထိေရာက္မႈရိွပါတယ္။ အေကာင္းဆံုး နည္းလမ္းတစ္ခုလို႔လည္း ေျပာလို႔ရပါတယ္။ က်န္းမာေရးနဲ႔ မသင့္ေတာ္တဲ့ ေရခဲမုန္႔၊ အခ်ဥ္သနပ္တို႔လို အစားအေသာက္ေတြကို အရမ္းစားခ်င္လာတဲ့ အခါမွာလည္း ဒီနည္းလမ္းကိုသံုးၿပီး အာသာေျပ ေပ်ာက္ေအာင္ လုပ္ေပးလို႔ရပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေျပာင္းလဲလာတဲ့ ေဟာ္မုန္းေတြကလည္း မယံုႏိုင္ေလာက္ တဲ့၊ စိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းတဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြျဖစ္သြားေစပါတယ္။ ဒီလိုေျပာင္းလဲမႈေတြေၾကာင့္ က်န္းမာေရးနဲ႔ မအပ္ စပ္တဲ့ အစားအစာေတြကိုေတာင္မွ ႀကိဳက္သြားတတ္ပါတယ္။
.

အမ်ိဳးသမီးတစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ အစားအစာတစ္မ်ိဳးကို ထူးထူးျခားျခားေတာင့္တတတ္ပါတယ္။ ဒါဟာ သူတို႔ရဲ့ ခႏၶာကိုယ္မွာ တခ်ိဳ႕အာဟာရေတြ ခ်ိဳ႕တဲ့ေနေၾကာင္း သတိေပးေနျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးအနည္းစုကေတာ့ ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့အရာေတြ၊ မႏွစ္ၿမိဳ႕ဖြယ္စြန္႔ပစ္ပစၥည္းတို႔လို အရမ္းထူးဆန္းတာေတြကို ေတာင့္တတတ္ၾကပါတယ္။ ဒါကို ေဆးပညာအရေတာ့ ခ်င္ျခင္းတပ္ျခင္း (Pica) လို႔သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ေနၿပီဆိုတာကို သိသာထင္ရွားေအာင္ အခ်က္ျပေနတာပါ။ ဒီလိုပါပဲ။ ေရခဲကို အႀကိမ္ႀကိမ္စားခ်င္ေနတာကလည္း သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့တာရဲ့ လကၡဏာတစ္ခုပါပဲ။ ေခ်ာကလက္ကို အလြန္အမင္းစားခ်င္ေနတာဟာ ပံုမွန္ပါလို႔သတ္မွတ္လို႔ရသလုိ တစ္ခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ေတာ့ ဗီတာမင္ ဘီ (Vitamin B) ခိ်ဳ႕တဲ့ေနတဲ့ လကၡဏာတစ္ခု ျဖစ္ေနပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ အမ်ိဳးသမီးေတြကေတာ့ ကိုယ္ဝန္ရွိလာခါမွ အသား၊ ငါးေတြကို စားခ်င္တဲ့စိတ္က အရမ္းျပင္းျပေနပါတယ္။ ကံေကာင္း တာက ပ႐ိိုတင္းဟာ မိခင္အတြက္ေရာ၊ ကေလးငယ္အတြက္ပါ တကယ္လိုအပ္ေနတဲ့ အာဟာရျဖစ္ေနပါတယ္။ ဒါကို လိုလို လားလားေတာင့္တလာရင္ေတာ့ စားေပးရတာ အကိ်ဳးရိွပါတယ္။
.

ဒီလိုမဟုတ္ဘဲ ရႊံ႕လို၊ သစ္သားလိုပံုမွန္မဟုတ္တာေတြကို ခ်င္ျခင္းတပ္လာတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ဆရာဝန္နဲ႔ သြားေရာက္ ေတြ႔ဆံုသင့္ပါတယ္။ တျခားထူးဆန္းတဲ့ ေကာ္ဖီၾကမ္း၊ ပလာစတာ၊ သြားတိုက္ေဆး၊ သေဘၤာေဆးတို႔လို အစားအေသာက္မ်ိဳးေတာင့္တလာရင္လည္း ဒီအတိုင္းပါပဲ။ ဆရာဝန္ေတြကသာ သံဓါတ္ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတာဟုတ္၊ မဟုတ္ကို စမ္းသပ္စစ္ေဆးေပးပါလိမ့္မယ္။ လိုအပ္ရင္လည္း ျဖည့္စြက္အားေဆးေတြကို ညႊန္ၾကားၿပီးေတာ့ ခ်င္ျခင္းတပ္ျခင္းရဲ့ အေျဖကို ရွာပါလိမ့္မယ္။ မိခင္ျဖစ္သူက ဘယ္ေလာက္ပဲစားခ်င္ေနပါေစ၊ ဒီလိုအရာေတြကို မစားသင့္ပါဘူး။ ဒီလိုအစားအေသာက္မ်ိဳးေတြဟာ ဘာမွ အကိ်ဳးေက်းဇူး မရႏိုင္ဘဲ ဆိုးက်ိဳးေတာင္မွ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ စိတ္အလိုကိုလိုက္ၿပီး စားလိုက္တာဟာ တကယ့္အေျဖမွန္မဟုတ္ပါဘူး။ ေသေသခ်ာခ်ာစမ္းသပ္ႏုိင္မွသာ ကေလးအတြက္ တကယ္ကို အက်ိဳးရိွႏုိင္ပါတယ္။
.

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ စားေသာက္သင့္တဲ့ အစားအစာမ်ား

၁။ ကယ္လ္စီယမ္

.

.

.

ကယ္လ္စီယမ္ၾကြယ္ဝစြာပါတဲ့ အစားအစာေတြကိုေတာ့ တေန႔မွာ အနည္းဆံုး ၃မ်ိဳးခန္႔စားသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ တေန႔ကို အနည္းဆံုး ၁၂ဝဝ မီလီဂရမ္ေလာက္ရသင့္ပါတယ္။ အစားအေသာက္ေတာ္ေတာ္ မ်ားမ်ားမွာ ကယ္လ္စီယမ္ပါဝင္တတ္ၿပီး ႏို႔နဲ႔ႏို႔ထြက္ ပစၥည္းေတြ၊ ပဲႏို႔အခ်ိဳရည္၊ တုိ႔ဟူး၊ သဖန္းသီးေျခာက္၊ လိေမၼာ္သီး၊ ပဲ၊ ဟင္းႏုႏြယ္၊ ႏွမ္း၊ ေပါင္မုန္႔ျဖဴေတြမွာ ပိုၿပီးအေတြ႔ရမ်ားတတ္တဲ့အတြက္ ဒီလိုအစားအစာေတြကိုေတာ့ ဦးစားေပးၿပီး စားသင့္ပါတယ္။ မိခင္ရဲ့ အ႐ိုးေတြအတြက္သာမက ကေလးရဲ့ အ႐ိုးေတြ၊ သြားေတြ ဖြံၿဖိဳးႀကီးထြားဖို႔အတြက္ အေရးႀကီးပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္ဝန္တတိယကာလ (၆-၉လ)မွာ အေရးတႀကီး လိုအပ္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ဒီ (Vitamin D) ဟာ ကယ္လ္စီယမ္ကို ခႏၶာကိုယ္ကစုပ္ယူမႈေကာင္းေအာင္ ကူညီေပးပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကယ္လ္စီ ယမ္ကို လံုလံုေလာက္ေလာက္ရဖို႔ ဗီတာမင္ ဒီ (Vitamin D) ၾကြယ္ဝတဲ့ အစားအစာေတြ၊ ဥ၊ ေထာပတ္၊ ဒိန္ခဲ၊ တို႔ကိုလည္း တဲြဖက္ၿပီး စားေပးသင့္ပါတယ္။
.

၂။ သံဓါတ္

ကေလးေတြကို ေသြးေထာက္ပ့ံဖို႔အတြက္ သံဓါတ္က အဓိကလိုအပ္ပါတယ္။ သံဓါတ္ကို အသား၊ အစိမ္းရင့္ေရာင္ အရြက္ေတြ၊ အသီးေျခာက္၊ ဆာဒင္ငါးတို႔လို အစားအေသာက္ေတြကေန ရႏိုင္ပါတယ္။ ဗီတာမင္စီ (Vitamin C) ပါဝင္တဲ့ အစားအေသာက္ေတြဟာ သံဓါတ္စုပ္ယူမႈကို အားေပးေပမယ့္ ကဖင္း၊ တင္နင္၊ လက္ဖက္ နဲ႔ ေကာ္ဖီတို႔ဟာ သံဓါတ္စုပ္ယူမႈကို ဟန္႔တားထားပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ထမင္းစားတဲ့အခါ သံဓါတ္ရဖို႔ လိေမၼာ္ရည္ပါ တဲြေသာက္သင့္ပါတယ္။
.

၃။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္

.

ဗီတာမင္ဘီအုပ္စုဝင္ျဖစ္ၿပီး ေမြးရာပါ ေက်ာ႐ိုးဆစ္ဖုျခင္း (Spina Bifida) ကို ကာကြယ္ေပးပါတယ္၊ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္၁၂ပတ္ ေရာက္တဲ့အထိ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို ဝ.၄ မီလီဂရမ္အထိ ျဖည့္စြက္ေသာက္သံုးေပးရပါမယ္။ ေဖာလစ္ အက္ဆစ္ၾကြယ္ဝစြာပါတဲ့ ေပါင္မုန္႔၊ ပန္းေဂၚဖီစိမ္း၊ အစိမ္းရင့္ေရာင္ အရြက္ေတြ၊ ပဲ၊ တို႔ကိုလည္း စားေပးသင့္ပါတယ္။
.

၄။ ငါး

မေမြးေသးတဲ့ ကေလးရဲ့ ဦးေႏွာက္ဖံြ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ဖို႔အတြက္ Long Chain Omega 3 Fatty Acid ကို မရိွမျဖစ္ကိုလိုအပ္ပါတယ္။ ဒီ Fatty Acid ကို အဆီပါတဲ့ ငါးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေတြရတဲ့အတြက္ ကိုယ္ဝန္ရိွခ်ိန္မွာ ငါးစားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ တစ္ပတ္မွာ ငါး၃မ်ိဳးေလာက္ေတာ့ စားေပးသင့္ပါတယ္။ ဒါမွမဟုတ္ရင္လည္း ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ေတြေသာက္လို႔ရတဲ့ Omega 3 Supplement ေတြကို အသံုးျပဳႏုိင္ပါတယ္။
.

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ မစားေသာက္သင့္တဲ့ အစားအစာမ်ား
.
၁။ အသားစိမ္း၊ မေဆးေၾကာရေသးေသာ အသီးအရြက္မ်ား

ကိုယ္ဝန္မရိွခင္တုန္းက အသားလႊာ၊ မက်က္တက်က္ အသားေတြကို စားလို႔ရေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ ခ်ိန္မွာေတာ့ ဒါေတြအကုန္လံုးကို ေရွုာင္ဖုိ႔လုိအပ္ပါတယ္။ အသားစိမ္းေတြမွာ မ်က္စိနဲ႔မျမင္ႏိုင္တဲ့ ဘက္တီးရီးယား (Bacteria)၊ ကပ္ပါးေကာင္ေတြ (Protozoa) ေတြပါတတ္တာေၾကာင့္ မေမြးေသးတဲ့ကေလးကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစပါတယ္။ ကပ္ပါးေကာင္တစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Toxoplasma ေၾကာင့္ ကေလးမွာ ဦးေႏွာက္ေရာင္တာ (Encephilitis)၊ မ်က္စိနဲ႔ပတ္သက္တဲ့ေရာဂါေတြျဖစ္ႏိုင္ၿပီး ဒီေရာဂါက သက္သာသြားတဲ့ ကေလးေတြဟာလည္း ဥာဏ္ရည္ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္း၊ အျမင္အာရံုေဝဝါးတာေတြ ဆက္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကို Toxoplasmosis လို႔သတ္မွတ္ၾကပါတယ္။ Toxoplasmosis ဟာ သိသာတဲ့ လကၡဏာေတြကို မျပတတ္ေပမယ့္ ေမြးဖြားလာတဲ့အခ်ိန္မွာေတာ့ ေမြးရာပါ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ ေတြပါလာတတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ အစာအဆိပ္သင့္တာမ်ိဳးဟာ ၂ ႀကိမ္ျဖစ္ႏိုင္တာေၾကာင့္ စားေသာက္မယ့္ အစားအေသာက္ဟာ ေကာင္းေကာင္းက်က္သလား၊ မက်က္ဘူးလားဆိုတာကို သတိထားဖို႔လုိ အပ္ပါတယ္။
.

၂။ မက်က္တက်က္ၾကက္ဥ၊ ၾကက္ဥအစိမ္း

ၾကက္ဥအစိမ္း၊ မက်က္တက်က္ေတြမွာ Salmonella ေတြပါတတ္တာေၾကာင့္ ဒီပိုးေကာင္ေၾကာင့္ ဆက္ျဖစ္လာ ႏုိင္တဲ့ ေရာဂါေတြကို ခံစားရ ႏိုင္ပါတယ္။ Salmonella ေၾကာင့္ အစာအဆိပ္သင့္္တဲ့အခါ ဖ်ားျခင္း၊ ဝမ္းဗိုက္ၾကြက္သားတက္ျခင္း၊ ဝမ္းေလွ်ာျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ပထမ ၃လ အတြင္းမွာဆိုရင္ေတာ Salmonella နဲ႔ပတ္သတ္တာကို ခံႏုိင္တဲ့စြမ္းအားေတြဟာ ေလ်ာ့က်ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ဥတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို အရမ္း စားခ်င္တဲ့အခါ Salmonella မပါေအာင္ ေသေသခ်ာခ်ာ သတိထားရပါတယ္။ ခ်က္ခါနီးအခ်ိန္အထိ ေရခဲေသတၱာထဲမွာပဲထားသင့္ၿပီး ကြဲအက္ေနတဲ့ ဥေတြကိုေတာ့ မသံုးသင့္ပါဘူး။ ဥအစိမ္းနဲ႔ ထိေတြ႔ထားတဲ့ ပစၥည္းေတြအားလံုးကိုလည္း ေဆးေၾကာၿပီးမွျပန္သံုးသင့္ပါတယ္။ ဥပါတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို ေၾကာ္၊ ခ်က္ၿပီးတာနဲ႔ ခ်က္ျခင္းစားသင့္ပါတယ္။
.
၃။ ေကာ္ဖီ

ေကာ္ဖီတစ္ခြက္မွာ ပါဝင္တဲ့ Caffeine ရဲ့ ပမာဏာဟာ ဘာမွာ မသိသာတဲ့အတြက္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေသာက္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ နည္းနည္းေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ရိွခ်ိန္မွာ ေကာ္ဖီကို ေရွာင္ၾကဥ္တာက အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ Caffeine မ်ားမ်ား ဝင္ေရာက္သြားရင္ ေမြးရာပါ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေလးေတြပါလာတာ၊ ကိုုယ္ဝန္ ပ်က္က်တာမိ်ဳးေတြအထိ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Caffeine ပါတဲ့ လဘက္ရည္၊ ကိုလာ၊ ေခ်ာကလက္တို႔လို အစားအေသာက္ေတြကို အတိုင္းအတာေလးတစ္ခု သတ္မွတ္ၿပီး စားသံုးသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ ၇ ပတ္အတြင္းမွာ Caffeine ပါတာေတြအားလံုးကို ေရွာင္လုိက္တာကေတာ့ ေဘးအကင္းဆံုးပါပဲ။ ဒီလိုလုပ္ရင္ ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်တဲ့ ႏႈန္းလည္း ေလ်ာ့က်သြားတယ္လို႔လည္း ဆိုၾကပါတယ္။ တေန႔မွာ ေကာ္ဖီ (၄-၇)ခြက္ထက္ ပိုေသာက္တဲ့သူေတြဟာ ဆက္တိုက္ကိုယ္ဝန္ပ်က္က်ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ရိွခ်ိန္မွာ ေကာ္ဖီကို လည္း သတိထားရပါမယ္။
.

၄။ အရက္

အရက္ဟာ ကေလးရဲ့ ဖြံၿဖိဳးမႈကို အႏၲရာယ္ျဖစ္ေစပါတယ္။ မိခင္ေသာက္လိုက္တဲ့ အရက္ဟာ အခ်င္းကိုျဖတ္ၿပီး ကေလးဆီကို ေရာက္သြားပါတယ္။ မိခင္ေသာက္သမွ် ကေလးဆီကိုေရာက္ေနပါတယ္။ ပထမ ၃လ အတြင္းမွာ အရက္ ဒါမွမဟုတ္ အရက္ပါတာေတြ လံုးဝမေသာက္သင့္ပါဘူး။ မသိလို႔ေသာက္ျဖစ္တယ္ဆိုရင္လည္း အခုခ်က္ျခင္းရပ္လိုက္ပါ။ ကိုယ္ဝန္ရိွတဲ့အခ်ိန္မွာ ဘယ္ေလာက္ေသာက္လို႔ရတယ္၊ ကိုယ္ဝန္ဘယ္ႏွစ္လေရာက္ရင္ေသာက္လို႔ရတယ္ ဆိုၿပီး တိတိက်က် ေျပာလို႔မရေသးပါဘူး။ ကိုယ္ဝန္အေစာပိုင္းကာလေတြမွာ ေသာက္ထားရင္ ေမြးလာတဲ့ကေလးေတြမွာ အရက္စြဲတဲ့ လကၡဏာစု (Fetal Alcoholic Syndrome) ေတြပါလာတတ္ပါတယ္။
.

ကုိယ္ဝန္ရိွေနတဲ့အခ်ိန္မွာ ေနမေကာင္းျဖစ္ရင္ေတာ့ အစာကို အမ်ားႀကီးမစားသင့္ပါဘူး။ ၂ႀကိမ္၊ ၃ႀကိမ္နဲ႔ အမ်ားႀကီးစားမယ့္အစား တေန႔ကို ၆ႀကိမ္ေလာက္ ခြဲၿပီးစားေပးရင္ အစာကို လြယ္လြယ္နဲ႔ ေၾကညက္ေစႏိုင္ၿပီး ရင္အရမ္းပူတာကိုလည္း သက္သာေစပါတယ္။ အစားကိုေရြးတဲ့အခါမွာလည္း ကစီဓါတ္ (Carbohydrate) ကို အရမ္းျမင့္တက္မသြားေစတဲ့ အစာမ်ိဳးကို ေရြးသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ရိွလို႔ မူးေဝေအာ့အန္ (Morning Sickness) ေနသူဆိုရင္လည္း အိပ္ရာကမထေသးခင္ ဘီစကြတ္မုန႔္ကို ႏြားႏို႔ပူပူတစ္ခြက္နဲ႔ ေသာက္သင့္ပါတယ္။ ဂ်င္းနဲ႔ ပ႐ုတ္ပါတာေတြဟာ အစာအိမ္ကို အေထာက္အကူျဖစ္ေစႏိုင္ၿပီး ပူတဲ့၊ စပ္တဲ့အစားအေသာက္ေတြကေတာ့ ပ်ိဳ႕အန္တာေတြကို ပုိဆိုးသြားေစပါတယ္။
.

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေကာင္းေကာင္းစားတာ၊ အာဟာရမွ်တေအာင္ စားတာဟာ ကေလးနဲ႔ မိခင္ရဲ့ က်န္းမာေရးကို ျမွင့္တင္ေပးျခင္းပါပဲ။ အရင္ကတည္းက က်န္းမာေရးေကာင္းတယ္၊ အာဟာရမွ်တေအာင္ စားတယ္ဆိုရင္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ သိပ္ၿပီးေထြေထြထူးထူး ေျပာင္းလဲစရာ မရိွပါဘူး။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ အေရးႀကီးတဲ့ ေနာက္ထပ္အခ်က္ကေတာ့ အားကစားလုပ္ျခင္းပါပဲ။ အရမ္းမပင္ပန္းတဲ့ အားကစားတစ္မ်ိဳးကို လုပ္ေနရင္ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာ တိုးတက္မႈေတြရိွလာႏိုင္သလို မီးဖြားရာမွာလည္း အေထာက္အကူရေစပါတယ္။ အေရာင္အေသြးစံုတဲ့ ပန္းခင္းထဲမွာ မိမိရဲ့ ရင္ေသြးငယ္ကို အရာရာျပည့္စံုတဲ့ ပန္းေလးသာျဖစ္ေစခ်င္တာ မိဘတိုင္းရဲ့ ဆႏၵပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ရိွခ်ိန္မွာ အစားအေသာက္၊ အေနအထိုင္ကို ဂရုစိုက္ၿပီး က်န္းမာဖြ႔ံၿဖိဳးတဲ့ ရင္ေသြးငယ္တို႔ကို ပ်ိဳးေထာင္ႏိုင္ၾကပါေစ။ ။

ႏွင္းႏုလြင္ (ေဆးဝါး)
အာေရာဂ်ံမဂၢဇင္း၊
စက္တင္ဘာ၊ ၂၀၁၀။

အမ်ိဳးသမီးႏွင့္ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ September 27, 2010

အမ်ိဳးသမီးအားလံုးရဲ့ မရိွမျဖစ္မိတ္ေဆြစာရင္းထဲမွာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္နဲ႔ သံဓါတ္တို႔ဟာ ထိပ္ဆံုးကေန ပါဝင္ ပါတယ္။ ေသြးအားေကာင္းေစဖို႔ သံဓါတ္ဟာအေရးပါသလို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္အတြက္လည္း ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ အေရးႀကီးပါတယ္။ မိခင္တစ္ေယာက္ကို ကုိယ္ဝန္မရိွခင္အခ်ိန္၊ ရိွေနတဲ့အခ်ိန္နဲ႔ ရိွၿပီးတဲ့အခ်ိန္တိုင္းမွာ က်န္းမာ ေနေစသလို ကေလးကိုလည္းဖံြ႕ၿဖိဳးေစတဲ့ ဗီတာမင္ ဘီ (Vitamin B) ဟာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ပါပဲ။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ မိခင္မ်ားအနက္ ၅ဝ ရာခိုင္ႏႈန္းဟာ ႀကိဳတင္စီစဥ္မထားေသးဘဲ ရသြားတာျဖစ္တဲ့အတြက္ သေႏၶသားမွာ ေဖာလစ္ အက္ဆစ္ ခ်ိဳ႕တဲ့ေကာင္းခ်ိဳ႕တဲ့ေနႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးတိုင္း အထူးသျဖင့္ အိမ္ေထာင္ရိွတဲ့ အမ်ိဳးသမီး တိုင္းဟာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ မခ်ိဳ႕တဲ့ေအာင္ ေနထိုင္စားေသာက္ဖို႔ အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။

.

** ေဖာလစ္အက္ဆစ္ (Folic Acid) ရဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းအရာ **

သဘာဝအတိုင္းရတဲ့ အစားအေသာက္ေတြထဲမွာေတြ႔ရတာကို ေဖာလိတ္ (Folate) လို႔သတ္မွတ္ၿပီး ေဖာလစ္အက္ဆစ္ (Folic Acid) ဆိုတာကေတာ့ ျဖည့္စြက္အားေဆးအေနနဲ႔သံုးဖို႔ ထုတ္လုပ္ထားတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီပုံစံ ႏွစ္ခုစလံုးဟာ ေရထဲမွာေပ်ာ္ဝင္ႏုိင္တဲ့ ဗီတာမင္ ဘီေတြျဖစ္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္မွာရိွတဲ့ ဆဲလ္ေတြ ႀကီးထြားမႈ အရမ္းျမန္လာတဲ့အခါ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကုိ လိုအပ္လာပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္၊ ႏို႔တိုက္ခ်ိန္၊ ႀကီးထြားခ်ိန္နဲ႔ ကင္ဆာကို ကာကြယ္ဖို႔အတြက္ဆိုရင္ ပိုၿပီးလိုအပ္ပါတယ္။ ဦးေႏွာက္ရဲ့ လုပ္ေဆာင္မႈေတြ ေကာင္းမြန္ဖို႔လိုအပ္သလို စိတ္ခံစားမႈ၊ စိတ္ပိုင္းဆိုင္ရာက်န္းမာေရးအတြက္လည္း ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ အေရးပါတဲ့ေနရာမွာ ပါဝင္ပါတယ္။ ဗီတာမင္ ဘီ၁၂ (Vitamin B12) နဲ႔ေပါင္းၿပီး ေသြးဆဲလ္ေတြျဖစ္ေပၚလာေအာင္၊ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ သံဓါတ္ေတြ အလုပ္ေကာင္းေကာင္း လုပ္ႏိုင္ေအာင္ ကူညီေပးပါတယ္။ အစားစားခ်င္စိတ္ကို တိုးလာေစၿပီး အစာအိမ္နံရံကေန အစာေျခတဲ့ အက္ဆစ္ေတြထြက္တာ ကိုလည္းမ်ားလာေစပါတယ္။ အသည္းကို က်န္းမာေစဖို႔၊ အေရျပားမွာ ျပႆနာတစ္စံုတရာမရိွဘဲ က်န္းမာေနေစဖို႔ ထိန္းထားေပးပါတယ္။ အူထဲရွိ ကပ္ပါးေကာင္မ်ားအႏၲရာယ္ႏွင့္ အစာအဆိပ္သင့္ျခင္းကုိလည္း ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ ႏွလံုးၾကြက္သားကို အႏၲရာယ္ေပးႏိုင္တဲ့ Homocystine ေတြကို ဖယ္ထုတ္တဲ့ေနရာမွာ ကူညီေပးသလို ႏွလံုးၾကြက္သားကို အဆီေတြလာစုတာကိုလည္း ထိန္းခ်ဳပ္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ အဆုတ္၊ အူနဲ႔ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ တို႔ကိုေတာင္ ကာကြယ္ေပးႏုိင္တာေတြ႔ရပါတယ္။

.

** ရႏုိင္တဲ့ အရင္းအျမစ္ **

မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ အစိမ္းရင့္ေရာင္ အရြက္ေတြ၊ ပဲအမ်ိဳးမ်ိဳး၊ လိေမၼာ္သီး၊ လိေမၼာ္ရည္၊ ကညႊတ္၊ ပန္းေဂၚဖီ၊ ပန္းေဂၚဖီစိမ္း၊ ေဂၚဖီထုပ္၊ အသည္း၊ သေဘၤာသီး၊ ငွက္ေပ်ာသီး၊ ခရမ္းခ်ဥ္သီးေတြမွာ အမ်ားဆံုးေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ အရည္ရႊမ္းတဲ့ အသီးေတြ၊ ေကာက္ပဲသီးႏွံ၊ အသားအမ်ိဳးမ်ိဳးမွာလည္း ေဖာလစ္အက္ဆစၾကြယ္ဝစြာ ပါဝင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ့ ခႏၶာကိုယ္ဟာ အစားကေနရတဲ့ ေဖာလိတ္အားလံုးကို အသံုးျပဳလို႔ရတဲ့ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ အျဖစ္ ျပန္မေျပာင္းႏုိင္ပါဘူး။ ဒ့ါေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ ေဖာလိတ္ၾကြယ္ဝတဲ့ အစားအေသာက္ေတြကို ျပည့္စံုစြာစားေနရင္ေတာင္မွ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို ျဖည့္စြက္ေသာက္ေပးသင့္ပါတယ္။ US မွာဆိုရင္ တစ္ႏွစ္အတြင္း ေမြးတဲ့ ကေလးေတြထဲက ၂၅ဝဝ ေလာက္ဟာ အာေခါင္ကြဲျခင္း၊ ႏႈတ္ခမ္းကြဲျခင္း၊ ေမြးရာပါေက်ာ႐ိုးဆစ္ဖုျခင္း စတဲ့ Neural Tube Defect (NTD) နဲ႔ေမြးဖြားလာတာကို ေတြ႔ရပါတယ္။ ဒီလိုမ်ိဳးခ်ိဳ႕ယြင္းမႈဟာ သေႏၶေအာင္ၿပီး ၁၈-၃ဝ ရက္အတြင္းတည္းက ျဖစ္သြားတာေၾကာင့္ မိခင္ျဖစ္သူဟာ သူ႕ကုိယ္သူကိုယ္ဝန္ရိွမွန္း ေသေသခ်ာခ်ာ မသိေသးခင္ ကတည္းက ကေလးေလးဟာ (NTD) ကို လက္ခံရရိွၿပီးျဖစ္ေနပါတယ္။ အမ်ိဳးသမီးရဲ့ ကိုယ္ထဲမွာ ေဖာလိတ္လံုလံု ေလာက္ေလာက္ ရိွမေနတဲ့အတြက္ ျပႆနာျဖစ္ရတာပါ။ ဒါ့ေၾကာင့္ အမ်ိဳးသမီးတစ္ေယာက္ဟာ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ ခင္ကတည္းက ေဖာလိတ္ၾကြယ္ဝတဲ့ အစားအေသာက္ေတြ စားေသာက္ဖို႔လိုတဲ့အျပင္ ဗီတာမင္မ်ားစြာပါတဲ့ ကုိယ္ဝန္ ေဆာင္အားေဆးေတြကိုလည္း ႀကိဳေသာက္ေပးဖို႔ လိုပါတယ္။

.

** ေဖာလစ္အက္ဆစ္ (Folic Acid) ႏွင့္ ခႏၶာကိုယ္ **

ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ ႀကီးထြားဖြံ႕ၿဖိဳးအတြက္ အေရးပါၿပီး အထူးသျဖင့္ ခႏၶာကိုယ္မွာရိွတဲ့ ဆဲလ္ေတြ ကဲြၿပီးပြားမ်ားဖို႔နဲ႔ ဆဲလ္ေတြရဲ့ အေျခခံအမွ်င္ေတြျဖစ္တဲ့ DNA ေတြ၊ RNA ေတြပြားမ်ားဖုိ႔အတြက္ မရိွမျဖစ္ကို လိုအပ္ပါတယ္။ ဆဲလ္ကြဲပြားတဲ့ ျဖစ္စဥ္ဟာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ့ ေနရာတိုင္းမွာျဖစ္ေနတဲ့အတြက္ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ အလုပ္လုပ္တဲ့ေနရာဟာ တစ္ကိုယ္လံုးမွာလို႔ ေျပာလို႔ရပါတယ္။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ ဗီတာမင္ ဘီ၁၂ (Vitamin B 12)၊ ဗီတာမင္ စီ (Vitamin C) တို႔နဲ႔ ပူးေပါင္းၿပီး ခႏၶာကိုယ္ကေန အသံုးျပဳမယ့္ ပ႐ိုတင္းေတြကို ေခ်ဖ်က္ဖို႔၊ အသံုးျပဳဖို႔၊ လိုအပ္လာတဲ့ အခ်ိန္႔မွာ ပ႐ိုတင္းေတြ အသစ္ျပန္ဖဲြ႕ဖို႔အတြက္ အတူတကြ အလုပ္လုပ္ၾကပါတယ္။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ ခႏၶာကိုယ္ရဲ့ အစိတ္အပိုင္းတိုင္း၊ အေျခအေနတိုင္းအတြက္ အေရးႀကီးေနပါတယ္။

.

အထူးသျဖင့္ ဆဲလ္ေတြကြဲၿပီး ပြားခ်ိန္ျဖစ္တဲ့ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္၊ ႏို႔တိုက္ခ်ိန္၊ ႀကီးထြားခ်ိန္ေတြမွာ ပိုၿပီးလိုအပ္ေနပါတယ္။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ ခႏၶာကိုယ္ကိုတည္ေဆာက္မယ့္ ပ႐ိုတင္းေတြ ျဖစ္ေပၚတဲ့ေနရာမွာ အရမ္းအေရးႀကီးတဲ့ေနရာကေနပါဝင္ပါတယ္။ ေဖာလစ္ဆက္ဆစ္ဟာ ေမြးရာပါေရာဂါတစ္ခ်ိဳ႕ကို ကာကြယ္ႏုိင္သလို ႏွလံုး ေရာဂါ၊ ကင္ဆာေရာဂါတို႔ကိုလည္း ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္။ ျဖည့္စြက္အားေဆးကို ေဖာလစ္အက္ဆစ္ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတဲ့ ေရာဂါ ေတြကို ကုသတဲ့ေနရာမွာသံုးၾကသလို မီးယပ္ႏွင့္ပတ္သတ္တဲ့ေရာဂါေတြ၊ ေျခေထာက္မွာျဖစ္တဲ့ အနာေတြအတြက္လည္း အသံုးျပဳၾကပါတယ္။ တစ္သွ်ဴးေတြ ႀကီးထြားေအာင္၊ ဆဲလ္ေတြရဲ့လုပ္ေဆာင္မႈေကာင္းမြန္ေအာင္ ကူညီေပးပါတယ္။ လုိအပ္လာတဲ့အခ်ိန္မွာ အစာစား ခ်င္စိတ္ကို တုိးလာေစသလို အစာေခ်တဲ့အက္ဆစ္ေတြျဖစ္ေပၚလာဖို႔လည္း လံႈေဆာ္ ေပးပါတယ္။

.

** .ေဖာလစ္အက္ဆစ္ ႏွင့္ ကိုယ္ဝန္ **

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ မိခင္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ သူကိုယ္တိုင္အတြက္ေရာ၊ ကေလးငယ္ေလးအတြက္ပါ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို မရိွမျဖစ္လိုအပ္ပါတယ္။ မေမြးေသးတဲ့ ကေလးငယ္ေလးနဲ႔ အခ်င္း (Placenta) လ်င္လ်င္ျမန္ျမန္ ႀကီးထြားဖို႔အတြက္ အေျခခံက်က်လိုအပ္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ဖို႔အခက္အခဲရိွေနတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြအတြက္ ဗီတာမင္ ဘီအုပ္စုဝင္ျဖစ္တဲ့ Biotin? B12 တို႔နဲ႔ တြဲၿပီးေပးရင္ မ်ိဳးပြားအဂၤါေတြ အလုပ္လုပ္ႏိုင္လာပါတယ္။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္သာ မလံုေလာက္ရင္ ဆဲလ္ေတြကြဲျပားတဲ့ေနရာမွာ ယို႔ယြင္းလာၿပီး သေႏၶသားနဲ႔ အခ်င္းဖံြ႔ၿဖိဳးမႈေႏွးေကြးလာပါတယ္။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို လံုလံုေလာက္ေလာက္ သံုးစြဲတာဟာ ေမြးရာပါေရာဂါေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ကာကြယ္ႏိုင္တာ ေတြ႔ရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ (Neural Tube Defect) ျဖစ္တဲ့ အာေခါင္ကြဲျခင္း၊ ႏႈတ္ခမ္းကြဲျခင္း၊ ေမြးရာပါေက်ာ႐ိုးဆစ္ဖုျခင္း စတဲ့ေရာဂါေတြ ကာကြယ္ႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မိဘႏွစ္ဦးအနက္ တစ္ေယာက္ေယာက္မွာ၊ ေမြးထားတဲ့သားခ်င္းတစ္ေယာက္ေယာက္မွာ (Neural Tube Defect) ရိွဖူးရင္ သတိထားရပါတယ္။ ပံုမွန္ အမ်ိဳးသမီး တစ္ေယာက္အတြက္ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ ဝ.၅ မီလီဂရမ္ေလာက္သာ လိုအပ္ေပမယ့္ ဒီလိုမိခင္မ်ိဳးကေတာ့ တေန႔ကို ၅ မီလီဂရမ္ေလာက္အထိ ေသာက္ေပးရပါတယ္။
.

.

** ေဖာလစ္အက္ဆစ္ ႏွင့္ ႏွလံုး **

စားလုိက္တဲ့အသားဓါတ္ေတြတို ခႏၶာကိုယ္က အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္ (Amino Acid) အျဖစ္ေျပာင္းလဲ အသံုးျပဳပါတယ္။ အဲဒီအထဲက အမိုင္ႏိုအက္ဆစ္ (Amino Acid) တစ္မ်ိဳးျဖစ္တဲ့ Homocystine ေတြေသြးထဲမွာ ျမင့္တက္ေနၿပီဆိုရင္ေတာ့ ႏွလံုးနဲ႔ ပတ္သတ္တဲ့ ေရာဂါတစ္ခုခုကို ခံစားရတတ္ပါတယ္။ ေလသင္တုန္း (Stroke) ရိွသူ၊ ႏွလံုးၾကြက္သားႏွင့္ပတ္သတ္တဲ့ေရာဂါရွိသူေတြဟာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို ျဖည့္စြက္ေသာက္သင့္ပါတယ္။ Homocystine မ်ားတာဟာ အ႐ိုးပြတာ၊ အ႐ိုးပါးတာေတြနဲ႔လည္း ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ ခႏၶာကိုယ္ကေန Homocystine ေတြသံုးစြဲတာ၊ စြန္႔ထုတ္တာကို ထိန္းညိွေပးပါတယ္။ Vit B6၊ B12 နဲ႔ Folic Acid တို႔ဟာ Homocystine ေတြကို ဖ်က္စီးပစ္သလို သူ႔ေၾကာင့္ရလာႏုိင္တဲ့ ေရာဂါျဖစ္ႏိုင္ေခ်ေတြကိုလည္း ေလ်ာ့ခ်ေပးပါတယ္။ တစ္ေန႔မွာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ ဝ.၄ မီလီဂရမ္ေလာက္ အနည္းဆံုး ေသာက္ေပးရင္ Homocystine ပမာဏေလ်ာ့က်ႏိုင္ပါတယ္။
.

ေဖာလစ္အက္ဆစ္ ႏွင့္ ကင္ဆာ

ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ အဆုတ္ကင္ဆာ၊ အူမႀကီးႏွင့္ အစာေဟာင္းအိမ္ကင္ဆာ၊ အစာေရၿမိဳျပြန္ကင္ဆာ၊ သားအိမ္ေခါင္းကင္ဆာ၊ ရင္သားကင္ဆာတို႔နဲ႔ ဆက္စပ္ေနပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္ရဲ့ အေျခခံ DNA နဲ႔ RNAအမွ်င္ေတြျဖစ္ေပၚဖို႔၊ ပ်က္စီးသြားတာကို ျပန္ျပင္ဖို႔၊ အလုပ္ေကာင္းေကာင္း လုပ္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ကို ကူညီေပးပါတယ္။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ခ်ိဳ႕တဲ့မႈေၾကာင့္ DNA ေတြပ်က္စီးၿပီး ကင္ဆာေရာဂါရလာပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ကင္ဆာေရာဂါ မျဖစ္ရေအာင္ လူတိုင္းဟာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ေတြကို အေလးအနက္ထားၿပီးသံုးစဲြသင့္ပါတယ္။

.

.

** ေဖာလစ္အက္ဆစ္ ႏွင့္ စိတ္က်ေရာဂါ**

စိတ္က်ေရာဂါရွိတဲ့သူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေဖာလစ္ အက္ဆစ္ ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ စိတ္က်ေရာဂါရိွတဲ့သူေတြဟာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို ျဖည့္စြက္ ေသာက္သင့္ပါတယ္။ တျခား ဗီတာမင္ေတြထက္စာရင္ ဗီတာမင္ ဘီ၉ (Vitaimin B9) ျဖစ္တဲ့ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ စိတ္က်ေရာဂါမွာ ပိုၿပီး သက္ေရာက္မႈရိွပါတယ္။ စိတ္က်ေရာဂါနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ့ Homocystine ေတြကို ေလ်ာ့ခ် ေပးတဲ့အတြက္ အသက္ႀကီးလာခ်ိန္မွာျဖစ္လာႏုိင္တဲ့ စိတ္က်ေရာဂါကို ကာကြယ္ေပးႏုိင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ စိတ္က်ေရာဂါကို ကုသေတာ့မယ္ဆိုရင္ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ကို ဗီတာမင္ ဘီအားေဆးရဲ့ အစိတ္အပိုင္း တစ္ခုအေနနဲ႔ ျဖည့္စြက္ ေသာက္ေပးရပါမယ္။

.

.

** ေဖာလစ္အက္ဆစ္ႏွင့္ သားအိမ္ေခါင္း **

ေဖာလစ္အက္ဆစ္ခ်ိဳ႕တဲ့မႈဟာ သားအိမ္ေခါင္းမွာရိွတဲ့ ဆဲလ္ေတြ ႀကီးထြားမႈကို ဟန္႔တားတဲ့ျဖစ္စဥ္နဲ႔ သက္ဆိုင္ေနပါတယ္။ ကြၽမ္းက်င္သူေတြကေတာ့ အစားအေသာက္ေတြကေန Folate ကို လံုလံုေလာက္ေလာက္ မရတဲ့အတြက္ လိင္အဂၤါမွာ ၾကြက္ႏို႔ျဖစ္ေစႏိုင္သလို Pap Smear စမ္းသပ္တဲ့အခါမွာလည္း ပံုမွန္မဟုတ္တဲ့ရလဒ္ေတြကို ျဖစ္ေစတယ္လို႔ ဆိုၾကပါတယ္။ Folic Acid ကို တစ္ေန႔လွ်င္ ၁မီလီဂရမ္ကို ၃လ ေက်ာ္ေက်ာ္ေလာက္ ေသာက္ေပးရင္ေတာ့ သားအိမ္ေခါင္းမွာရိွတဲ ဆဲလ္ေတြဟာ ပံုမွန္ျဖစ္သြားႏိုင္ပါတယ္။

** Folic Acid ခ်ိဳ႕တဲ့မႈ **

အာဟာရခ်ိဳ႕တဲ့လို႔ျဖစ္ရတဲ့ ျပႆနာေတြထဲမွာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ခ်ိဳ႕တဲ့မႈလည္း ပါဝင္ပါတယ္။ အရက္ေသာက္ တဲ့သူ၊ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္၊ အစာစုပ္ယူမႈ ျပႆနာရွိတဲ့သူေတြ ဥပမာ အူေရာင္ေနတဲ့သူေတြ၊ Methotrexate လို ေဆးဝါးေသာက္ေနတဲ့သူေတြမွာလည္း ေဖာလစ္အက္ဆစ္ခ်ိဳ႕တဲ့တတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ခင္အခ်ိန္က ေဖာလစ္ အက္ဆစ္ခ်ိဳ႕တဲ့ေနရင္ ကေလးဟာ အာေခါင္ကြဲျခင္း၊ ႏႈတ္ခမ္းကဲြျခင္း၊ ဦးေႏွာက္ပ်က္စီးျခင္းတို႔ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ခ်ိဳ႕တဲ့ရင္ေတာ့ ေမြးဖြားခ်ိန္မွာ ေပါင္မျပည့္တာ၊ လမေစ့ဘဲေမြးတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကုိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေသာက္သံုးရမယ့္ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ပမာဏာ မ်ားကိုမ်ားရပါမယ္။

.

ေဖာလစ္အက္ဆစ္ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတဲ့ လကၡဏာေတြဟာ သိပ္ၿပီးေတာ့ မသိသာတဲ့အတြက္ ႀကိဳၿပီးေျခရာခံမိဖို႔ ခက္ခဲပါ တယ္။ မ်ားေသာအားျဖင့္ေတာ့ ဘယ္လိုလကၡဏာကိုမွ မျပတတ္ပါဘူး။ အရမ္းဆိုးရြားလာတဲ့အေျခအေနကို ေရာက္မွသာ အားနည္းျခင္း၊ ေမာပန္းျခင္း၊ စိတ္တိုလြယ္ျခင္း၊ ေမ့ေလ်ာျခင္း၊ အသက္႐ႈခက္ခဲျခင္း၊ ခံတြင္းပ်က္ျခင္း၊ ဝမ္းေလွ်ာျခင္း၊ ကိုယ္အေလးခ်ိန္ေလ်ာ့က်ျခင္း၊ ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ရင္တုန္ျခင္းတို႔ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ခ်ိဳ႕တဲ့ျခင္းေၾကာင့္ စိတ္ေနစိတ္ထားေျပာင္းလဲတာ၊ မူမမွန္ေတာ့တာမ်ိဳးေတြျဖစ္လာႏိုင္ၿပီး အနည္းစုကေတာ့ စိတ္က်ေရာဂါေတာင္ ျဖစ္ႏုိင္ပါတယ္။ အူေရာင္ေရာဂါရိွတဲ့သူေတြရဲ့ ေသြးဆဲလ္ေတြထဲမွာလည္း ေဖာလစ္အက္ဆစ္ခ်ိဳ႕တဲ့ေနတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ခ်ိဳ႕တဲ့မႈၾကာင့္ ေျခလက္ေတြမွာရွိတဲ့ ေသြးေၾကာေတြမွာ ျပႆနာေတြရိွလာႏိုင္ၿပီး ႏွလံုးၾကြက္သားနဲ႔ ေသြးေၾကာေတြမွာလည္း ေရာဂါရလြယ္လာပါတယ္။
.

ေဖာလစ္အက္ဆစ္ဟာ မိခင္နဲ႔ ကေလးရဲ့ လတ္တေလာ က်န္းမာေရးကိုသာေကာင္းေစတာ မဟုတ္ပါဘူး။ က်န္ရိွေနတဲ့ သက္တမ္းမွာ ေသြးေၾကာနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ေရာဂါေတြ၊ ႏွလံုးနဲ႔ပတ္သတ္တဲ့ေရာဂါေတြကိုပါ ေလ်ာ့က်ေစပါ တယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ အားေဆးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ လံုလံုေလာက္ေလာက္ ပါဝင္ပါတယ္။ အလြယ္တကူလည္းဝယ္ယူလို႔ရႏိုင္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ယူမယ့္အစီအစဥ္ရိွတဲ့ အမ်ိဳးသမီးေတြအေနနဲ႔ ဆရာဝန္နဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီး ႀကိဳေသာက္ ထားသင့္ပါတယ္။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္နဲ႔ပတ္သက္တဲ့ လမ္းညႊန္မႈေတြရယူသင့္ပါတယ္။ မိခင္နဲ႔ ကေလးအတြက္ စိတ္အခ်ရဆံုးကေတာ့ က်န္းမာေရးကို ထိန္းထားဖို႔ သတိေပးခ်က္ေတြကို ေသေသခ်ာခ်ာ လိုက္နာသင့္ပါတယ္။ ေဖာလစ္အက္ဆစ္ၾကြယ္ဝစြာပါတဲ့ အစားအစာေတြကို လံုေလာက္ေအာင္ စားေပးတဲ့အက်င့္ကို ဘဝတေလွ်ာက္လံုးသာ က်င့္သံုးသြားရင္ က်န္းမာၿပီး လွပတဲ့ဘဝေတြကို ပိုင္ဆိုင္ႏိုင္ပါလိမ့္မယ္။

ႏွင္းႏုလြင္ (ေဆးဝါး)

အာေရာဂ်ံ မဂၢဇင္း၊

စက္တင္ဘာ၊ ၂၀၁၀။

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေဆးေသာက္လို႔ရပါသလား August 18, 2010

ဒီေမးခြန္းကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္မိခင္တိုင္း သိလိုၾကပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္မွတင္ မဟုတ္ပါဘူး။ လူတစ္ေယာက္ဟာ အခ်ိန္အခါမေရြး၊ ေနရာေဒသမေရြး နာမက်န္းမႈအမ်ိဳးမ်ိဳးကို ႀကံဳေတြ႕ရတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအခ်ိန္မွာ ေဆးေသာက္တာဟာ ထိေရာက္တဲ့ ကုသမႈတစ္ခုျဖစ္တယ္ဆိုတာကို အားလံုးက သိၾကပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္သည္ဟာ တျခားလူေတြေသာက္သလို ေသာက္လို႔မရပါဘူး။ မိခင္ေသာက္လိုက္တဲ့ေဆး ေတြရဲ့ေကာင္းျခင္း၊ ဆိုးျခင္းကို ကေလးကအၿမဲလိုလို ခံစားေနရတတ္ပါသည္။ လူႀကီးေတြထက္စာရင္ ကေလးမ်ားက ေဆးရဲ့ ဒါဏ္ကို ပိုခံရပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ မျဖစ္မေနေသာက္ရမယ့္ ေဆးတစ္ခ်ိဳ႕ကလြဲရင္ ေဆးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ေရွာင္ထားတာဟာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။

.

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ႏွာေစး၊ ေခ်ာင္းဆိုး၊ ေခါင္းကိုက္တာေတြ ျဖစ္ႏိုင္သလို ကိုယ္ဝန္ေၾကာင့္ ရင္ပူတာ၊ ဝမ္းေလွ်ာတာေတြလည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ဒီမွာ စဥ္းစားသင့္တာက ေရာဂါ လကၡဏာေတြကို ေအာင့္အင္း သည္းခံ ၿပီးေနမလား၊ စိတ္ခ်ရတဲ့ OTC ေဆးေတြကို ေရြးမလား။ ဒါက အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။ မိခင္ေသာက္လိုက္ တဲ့ေဆးေတြဟာ ခ်က္ႀကိဳးကေနတဆင့္ ကေလးဆီကိုေရာက္ၿပီး ျပႆနာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ မိခင္ဆီမွာ ေခ်ဖ်က္ ၿပီးသြားတဲ့ေဆးေတြရဲ့ အရြယ္အစားဟာ အရမ္းေသးငယ္သြားပါတယ္။ ဒီေဆးမႈန္ေလးေတြဟာ ကေလးေတြအတြက္ လိုအပ္ေနတဲ့ အာဟာရမ်ားနဲ႔အတူ အခ်င္းကိုျဖတ္ၿပီး ကေလးရဲ့ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ေရာက္သြားပါတယ္။ ဒီေဆးေတြဟာ ကေလးအေပၚမွာ ဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကေတာ့ ေဆးရဲ့ ျပင္းအားအေပၚမူတည္သလို ကိုယ္ဝန္လ အႏုအရင့္ေပၚမွာလည္း မူတည္ပါတယ္။

.

ေဆးေၾကာင့္ကေလးအေပၚမွာ ဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈေတြ ျဖစ္ႏိုင္သလဲဆိုတာ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္ရဲ့ ကာလ (၃)ခု ေပၚမွာ မူတည္ၿပီး ကြဲျပားေနပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးေတြဟာ ကိုယ္ဝန္သက္ ပထမ(၃)လကို ထိခိုက္ေစေပမယ့္ ဒုတိယ(၃)လ၊ တတိယ(၃)လ ကာလေတြအတြက္ စိတ္ခ်လက္ခ် သံုးလို႔ရပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ေဆး တစ္ခုကို သံုးေတာ့မယ္ဆိုရင္ ကိုယ္ဝန္သက္တမ္းကိုပါ ထည့္တြက္ရပါတယ္။ ပထမ(၃)လမွာ ေသာက္တဲ့ေဆးေတြဟာ ကေလးအေပၚမွာေတာ့ ျပင္းထန္တဲ့ သက္ေရာက္မႈေတြျဖစ္ေစပါတယ္။ အဂၤါအစိတ္အပိုင္းေတြ ဖြံ႕ၿဖိဳးစအရြယ္ျဖစ္တာေၾကာင့္ ေသာက္လိုက္တဲ့ေဆးေတြဟာ ကေလးရဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈကို ထိခိုက္ေစပါတယ္။ ေမြးရာပါ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြျဖစ္လာႏိုင္သလို ကိုယ္ဝန္ပ်က္ရတဲ့အထိေတာင္ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။

.

ဒုတိယ(၃)လ ကိုယ္ဝန္သက္ (၆)လ အတြင္းမွာ ေသာက္လိုက္တဲ့ ေဆးေတြကေတာ့ ကေလးမွာရွိတဲ့ အာ႐ံုေၾကာအဖြဲ႕အစည္း (Nervous System)ရဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို ဟန္႔တားႏိုင္သလို ကေလးငယ္ရဲ့ ႀကီးထြားမႈ ကိုလည္း အေႏွာင့္အယွက္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ တတိယ(၃)လ ကိုယ္ဝန္သက္ (၉)လ အတြင္းမွာ ေဆးျပင္းေတြ ေသာက္ရင္ေတာ့ ေမွ်ာ္လင့္မထားတဲ့ အေျခအေနဆိုးေတြ ဝင္ေရာက္လာတတ္ပါတယ္။ မီးဖြားခါနီး ေသာက္လိုက္တဲ့ေဆးျပင္းေတြဟာ မီးဖြားၿပီးခ်ိန္အထိလည္း ကေလးဆီမွာ က်န္ခဲ့တတ္ပါတယ္။ ဒီေဆးေတြေၾကာင့္ ေမြးကင္းစကေလးေတြမွာ အသက္႐ႈရခက္တဲ့ ျပႆနာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးေတြကေတာ့ သားအိမ္မွာ သြားၿပီးသက္ေရာက္တတ္ပါတယ္။ တခ်ိဳ႕ေဆးေတြဟာ သားအိမ္ကိုက်ံဳ႕ေစတတ္ၿပီး တခ်ိဳ႕ကေတာ့ သားအိမ္ကို က်ယ္ေစပါတယ္။ ဒီလိုေဆးမ်ိဳးေတြေၾကာင့္ ကေလးဆီကို ေသြးအလံုအေလာက္မေလွ်ာက္ျခင္း၊ လမေစ့ဘဲ ကေလးေမြးျခင္း၊ ေမြးခ်ိန္လြန္ၿပီးမွေမြးျခင္းတို႔လို ျပႆနာေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။

.

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ စိတ္ခ်လက္ခ်သံုးလို႔ရတဲ့ေဆး၊ စိတ္ခ်လက္ခ်သံုးလို႔ရတဲ့ အေျခအေနဆိုၿပီးေတာ့ အတိအက် မရွိပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေဆးတစ္မ်ိဳးသံုးေတာ့မယ္ဆိုရင္ မိခင္ဆီမွာရလာႏိုင္တဲ့ ေကာင္းက်ိဳးနဲ႔ ကေလး ဆီမွာ ဆက္ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ အက်ိဳးဆက္ေတြကို အၿမဲခ်င့္ခ်ိန္ရပါတယ္။ ကေလးငယ္ကို ဆိုးဆိုးရြားရြား ထိခိုက္ေစတဲ့ ေဆးေတြဆိုရင္ေတာ့ တျခားသင့္ေတာ္မယ့္ နည္းလမ္းကို ေျပာင္းၿပီး စဥ္းစားသင့္ပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္ပထမ (၃)လ အတြင္းမွာ ဘာေဆးမွ မေသာက္သင့္ပါဘူး။ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ဘယ္ေဆးကိုမဆို ေသာက္ေတာ့မယ္ဆိုရင္ ဆရာဝန္ သို႔မဟုတ္ ေဆးဝါးပညာရွင္ေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ေဆြးေႏြးသင့္ပါတယ္။ ကိုယ္ဝန္ ေဆာင္ခ်ိန္မွာ ႀကံဳေတြ႕လာႏိုင္တဲ့ အပယိက နာမက်န္းမႈေတြအတြက္ ေဆးသံုးရမလား၊ တျခားနည္းလမ္းသံုးမလား ဆိုတာကို ဆက္ၿပီးေလ့လာၾကည့္ရေအာင္။

.

.

(၁) ဝမ္းခ်ဳပ္ျခင္း

ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာေရာ ပံုမွန္အခ်ိန္မ်ိဳးမွာပါ ဝမ္းခ်ဳပ္တတ္ၾကပါတယ္။ ပထမဆံုးေတာ့ အစားအေသာက္ နဲ႔ျပန္ၿပီးထိန္းသင့္ပါတယ္။ အသားအမ်ိဳးမ်ိဳးဟာ ဝမ္းခ်ဳပ္ေစတဲ့အတြက္ အသီးအရြက္တို႔ကို ဦးစားေပးၿပီး စားသင့္ပါတယ္။ အမွ်င္ဓါတ္ ျြကယ္ဝတဲ့ အစားအစာေတြဟာ ဝမ္းသြားေစပါတယ္။ ေနရာတစ္ခုမွာ အၾကာႀကီးၿငိမ္ထိုင္မေနဘဲ ဟိုဟိုဒီဒီလႈပ္ရွားသြားလာေနသင့္ပါတယ္။ ေရလည္း အမ်ားႀကီးေသာက္ေပးဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ဒီနည္းလမ္းနဲ႔မွ မသက္သာရင္ေတာ့ အလြယ္တကူဝယ္သံုးခြင့္ရွိတဲ့ေဆး (Over The Counter-OTC)ကို အသံုးျပဳလို႔ရပါတယ္။ Ispaghula, Methylcellulose, Bran ပါတဲ့ေဆးေတြကို ေရြးခ်ယ္ၿပီးသံုးႏိုင္ပါတယ္။

.

(၂) အစာမေၾကျခင္း၊ ရင္ပူျခင္း

ဆိုဒီယမ္ဘိုင္ကာဗြန္နိတ္ (Sodium Bicarbonate) ပါတဲ့ေဆးေတြကို ေသြးစီးေၾကာင္းက စုပ္ယူႏိုင္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္ေဆာင္ခ်ိန္မွာ မေသာက္တာက အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ပမာဏအမ်ားႀကီး ေသာက္ရမွာမဟုတ္ေပမယ့္လည္း မျဖစ္မေနေသာက္ရေတာ့မယ္ဆိုရင္ တတ္ကြ်မ္းသူေတြနဲ႔ တိုင္ပင္ၿပီးမွသာ သံုးသင့္ပါတယ္။

.

(၃) ေခါင္းကိုက္ျခင္း၊ ခါးနာျခင္း

ေခါင္းကိုက္တဲ့အခါ ေခါင္းကို အသာအယာေလးႏွိပ္ေပးသင့္ပါတယ္။ ခါးနာေနရင္လည္း ေတာင့္တင္းေနတဲ့ ျြကက္သားေတြ ေျပေလ်ာ့သြားဖို႔ ခပ္ဆန္႔ဆန္႔ေလး ေနေပးတာ၊ ခပ္ေႏြးေႏြးေရထဲမွာ စိမ္ေပးတာမ်ိဳးကိုသာ အဓိကထားၿပီး လုပ္သင့္ပါတယ္။ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြကို မသံုးသင့္ေပမယ့္ အရမ္းဆိုးရြားလို႔ မျဖစ္မေန သံုးရေတာ့မယ္ဆိုရင္ ပါရာစီတေမာ (Paracetamol) ေလာက္ပဲသံုးသင့္ပါတယ္။ Aspirin, Ibuprofen တို႔လိုေဆးမ်ိဳးေတြကေတာ့ မသံုးသင့္ပါဘူး။ ကိုယ္ဝန္ေနာက္ဆံုးကာလမွာသံုးမိရင္ မီးဖြားခ်ိန္ေႏွာင့္ေႏွးေစတဲ့အတြက္ မလိုလားအပ္တဲ့ ျပႆနာေတြျဖစ္တတ္ပါတယ္။ Aspirinဟာ ေသြးက်ဲေစတဲ့အတြက္ မိခင္မွာေရာ ကေလးမွာပါ ေသြးထြက္လြန္တာမ်ိဳး ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ ကေလးယူမယ့္ အစီအစဥ္ရွိတဲ့မိခင္ေလာင္းေတြ၊ ကိုယ္ဝန္ (၃)လရွိတဲ့ မိခင္ေတြအေနနဲ႔ ေဆးေတြကိုႀကိဳေရွာင္ထားတာက အေကာင္းဆံုးပါပဲ။

.

(၄) ဓါတ္မတည့္မႈ

ဘာ့ေၾကာင့္ ဓါတ္မတည့္မႈျဖစ္ရတာလဲ၊ ယားယံရတာလဲဆိုတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းကို သိရေအာင္ အရင္ဆံုး ႀကိဳးစားသင့္ပါတယ္။ ပန္းဝတ္မႈန္၊ ဘဲေသြး၊ ဖုန္မႈန္႔၊ စူးရွတဲ့အနံ႔ စသည္ျဖင့္ တိတိက်က် သိသြားရင္ သူတို႔နဲ႔ထိေတြ႕မႈမရွိရေအာင္ ေရွာင္လို႔ရသြားပါတယ္။ အေၾကာင္းအရင္းကိုမသိရရင္ေတာ့ (Sodium Cromoglicate) ပါဝင္တဲ့ Nasal Spray သို႔မဟုတ္ Eye Drops ေတြကို သံုးႏိုင္ပါတယ္။ Beclomethasone ကဲ့သို႔ Steroids ေဆးေတြဟာသံုးလို႔ရေပမယ့္ ၾကာရွည္ သံုးလို႔မသင့္ေတာ္ပါဘူး။ ဒီလိုေဆးမ်ိဳးေတြဟာ ေသြးကတဆင့္ ကေလးဆီကိုေရာက္သြားပါတယ္။ ကေလးငယ္ရဲ့ ႀကီးထြားမႈကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးႏိုင္တဲ့အတြက္ ကြ်မ္းက်င္သူေတြထံမွ အႀကံဥာဏ္ရယူၿပီးမွသာ သံုးသင့္ပါတယ္။ Cetirizine, Loratidine တို႔ကဲ့သို႔ Antihistamine ေတြကေတာ့ စိတ္ခ်လက္ခ်သံုးလို႔ရတယ္ဆိုတဲ့ အေၾကာင္းျပခ်က္မျပည့္စံုေသးတဲ့အတြက္ ေရွာင္သင့္ပါတယ္။ တျခားေဆးေတြသံုးလို႔မွ အဆင္မေျပရင္ေတာ့ ဆရာဝန္နဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး Chlorpheniramine ကိုသံုးႏိုင္ပါတယ္။

.

(၅) ေခ်ာင္းဆိုးျခင္း၊ အေအးမိျခင္း

ဒီလိုေရာဂါ လကၡဏာေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ဖို႔အတြက္ အသံုးျပဳတဲ့ေဆးေတြမွာ ေဆးအမ်ိဳးေပါင္းမ်ားစြာ ပါဝင္ေနတတ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ပါဝင္ပစၥည္းတစ္မ်ိဳးခ်င္းစီဟာ စိတ္ခ်လက္ခ်သံုးလို႔ရတာဟုတ္၊ မဟုတ္ ေသေသခ်ာခ်ာသိဖို႔က အရမ္းအေရးႀကီးပါတယ္။ ႏွာရည္ေပ်ာ္ေစတဲ့ Pseudoephedrine, Phenylephrine လိုေဆးမ်ိဳးဟာ စိတ္ခ်လက္ခ်သံုးလို႔ရတယ္ဆိုတာ မေသခ်ာပါဘူး။ ႏွာေခါင္းပိတ္တာကို သက္သာေစခ်င္ရင္ ေရေႏြးေငြ႕႐ႈတဲ့နည္းလမ္းဟာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ေရေႏြးေငြ႕႐ႈေပးတဲ့အခါ ခြ်ဲေတြက်ဲသြားသလို ခြ်ဲေတြခပ္ထုတ္ရတာလည္း လြယ္ကူသြားပါတယ္။ မိမိေရြးခ်ယ္လိုက္တဲ့ ေခ်ာင္းဆိုးေပ်ာက္ေဆးမွာ Iodide သာပါသြားခဲ့ရင္ ဒီေဆးေတြဟာ ကေလးရဲ့ Thyroid Gland အလုပ္လုပ္တာကို အေႏွာင့္အယွက္ေပးႏိုင္ပါတယ္။ ခြ်ဲမပါတဲ့ ေခ်ာင္းေျခာက္ဆိုးရင္ အသံုးျပဳတဲ့ Dextromethorphan ကလည္း စိတ္ခ်ရတယ္ဆိုေပမယ့္ ပမာဏ နည္းနည္းႏွင့္ ခဏတစ္ျဖဳတ္သံုးဖို႔အတြက္ပဲ သင့္ေတာ္ပါတယ္။ ျဖစ္ႏိုင္ရင္ေတာ့ ကိုယ္ဝန္(၃)လ အတြင္းမွာ လံုးဝမေသာက္သင့္ပါဘူး။ လည္ေခ်ာင္းယားတာကို သက္သာေစတဲ့ ငံုေဆး၊ ပ်ားရည္၊ Glycerol ပါဝင္တဲ့ ေဆးရည္ေတြဟာ လည္ေခ်ာင္းအတြင္းမွာ အေပၚယံအလႊာအေနနဲ႔ ဖံုးအုပ္ထားပါတယ္။ ဒါဟာ လည္ေခ်ာင္းယား ၿပီးေခ်ာင္းဆိုးတာကို သက္သာဖို႔အတြက္ ေဘးအကင္းဆံုး နည္းလမ္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

.

(၆) ဝမ္းေလွ်ာျခင္း

မိခင္ျဖစ္သူ ဝမ္းအနည္းငယ္သြား႐ံုနဲ႔ေတာ့ ကေလးမွာ ဘာမွ အႏၱရယ္မရွိႏိုင္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ရက္ၾကာလာရင္ေတာ့ ေရဓါတ္ေတြဆံုး႐ံုႈးသြားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါကိုကာကြယ္ဖို႔အတြက္ ဓါတ္ဆားရည္တိုက္သင့္ပါတယ္။ ဝမ္းပိတ္သြားဖို႔အတြက္ Probiotics ၊ Kaolin Mixture ပါတာေတြ သံုးလို႔ရပါတယ္။ Loperamide လိုေဆးမ်ိဳးကေတာ့ ေဘးကင္း၊ မကင္း မေသခ်ာတဲ့အတြက္ မသံုးသင့္ပါဘူး။

.

ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ခင္မွာေရာ၊ ေဆာင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာပါ အမ်ိဳးသမီးတိုင္းေသာက္သင့္တာ ေဖာလစ္ အက္ဆစ္ (Folic Acid) ပါ။ Folic Acid ဟာ ကေလးငယ္ရဲ့ ေက်ာ႐ိုးဆစ္မ်ား ဖြံ႕ၿဖိဳးေစပါတယ္။ အာ႐ံုေၾကာ အဖြဲ႕အစည္း (Nervous System) ကို အကူအညီေပးႏိုင္သလို ေမြးရာပါေက်ာ႐ိုးကြဲျခင္း (Spina Bifida) ကိုလည္း ကာကြယ္ေပးပါတယ္။ Folic Acid ကို ေန႔တိုင္းေသာက္ေပးရင္ ႏွာေခါင္းကြဲျခင္း၊ အာေခါင္ကြဲျခင္း တို႔လို ေမြးရာပါ ခ်ိဳ႕ယြင္းခ်က္ေတြ မပါလာႏိုင္ေတာ့ပါဘူး။ ဒါ့ေၾကာင့္ ကိုယ္ဝန္မေဆာင္ခင္ႏွင့္ ေဆာင္ၿပီး ၁၂ ပတ္ခန္႔ၾကာတဲ့အထိ တေန႔လွ်င္ Folic Acid (၄၀ဝ) မိုက္ခ႐ိုဂရမ္ ေသာက္ေပးသင့္ပါတယ္။ မိဘႏွစ္ဦးအနက္ တစ္ဦးဦးမွာ၊ ဒါမွမဟုတ္ သားခ်င္းတစ္ဦးဦးမွာ ေမြးရာပါေက်ာ႐ိုးကြဲတာ ျဖစ္ဖူးလွ်င္ ဆရာဝန္နဲ႔တိုင္ပင္ၿပီး (၅) မီလီဂရမ္အထိ ေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။ အေကာင္းဆံုးကေတာ့ “မလိုအပ္ပါဘဲ ဘာေဆးကိုမွ မေသာက္ပါနဲ႔”။ တိုင္းရင္းေဆး၊ အပင္အႏွံကရတဲ့ ေဆးေတြကလည္း စိတ္ခ်လက္ခ်သံုးစြဲလို႔မရတဲ့အတြက္ ဘယ္ေဆးကိုပဲေသာက္ေသာက္ ကြ်မ္းက်င္သူတို႔ကို တိုင္ပင္ၿပီးမွသာ ေသာက္သင့္ပါတယ္လို႔ အႀကံျပဳလိုက္ပါတယ္။

ႏွင္းႏုလြင္(ေဆးဝါး)

စရဏမဂၢဇင္း (ဒီဇင္ဘာ၊ ၂၀၀၉)