ေဆးဝါးနဲ႔ အရက္

ညီမေလးဖတ္ဖို႔ ေဆးဝါးဆိုတာ

(၃)
ေဆးဝါးနဲ႔ အရက္

ညီမေလးေရ

အရက္ ဒါမွမဟုတ္ အရက္ပါတဲ့ ေဖ်ာ္ရည္ေတြဟာ က်န္းမာေရးကိုအေထာက္အကူျပဳေစတာဟာ ဟုတ္သလား လို႔ ေမးလာခဲ့ရင္ ေခတ္ပညာတတ္လူငယ္တစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ညီမေလး ဘယ္လိုေျဖမလဲ။ အရာရာကို စူးစမ္းေလ့လာ တတ္တဲ့ ဆယ္ေက်ာ္သက္အရြယ္ ကေလးေတြကို နည္းလမ္းျပေပးေနရတဲ့ ညီမေလးတို႔အေနန႔ဲ ဒီလိုေမးခြန္းမ်ိဳးကို တစ္ခ်ိန္မဟုတ္တစ္ခ်ိန္မွာ ထိပ္တိုက္ ေတြ႔ဆံုရမွာပဲမဟုတ္လားညီမေလး။ တေန႔ကို အရက္နည္းနည္းေသာက္တာဟာ က်န္းမာေရးအတြက္ေကာင္းတယ္လို႔ ဆိုၾကေပမယ့္ တျခားနည္းလမ္းေတြနဲ႔ က်န္းမာေရးကို အေထာက္အကူရေအာင္ လုပ္တာက ပုိေကာင္းတယ္လို႔မ်ား ညီမေလးမေျဖခ်င္ဘူးလား။ အရက္ကို နည္းနည္းေသာက္တာပဲျဖစ္ျဖစ္၊ မ်ားမ်ား ေသာက္တာပဲျဖစ္ျဖစ္ ခႏၶာကိုယ္ထဲကို ေရာက္သြားမွာပဲေလ။

.

အဲဒီလုိဝင္သြားၿပီဆိုရင္ ေနာက္ဆက္တြဲအေနနဲ႔ ဘာေတြဆက္ျဖစ္မယ္လို႔ထင္သလဲ။ တခါတေလေသာက္တာမို႔ ျပႆနာမရွိေလာက္ဘူးဆိုေပမယ့္ ”ထန္းသီးေၾ<ြကခိုက္၊ က်ီးနင္းခိုက္” ဆိုတာကို ညီမေလး ၾကားဖူးတယ္မလား။ အရက္ ကလည္း တခ်ိဳ႕ေဆးဝါးေတြလိုပဲ မူးေဝတာ၊ အိပ္ငိုက္တာ၊ ေခါင္းကိုက္တာ၊ အာရံုစူးစိုက္ဖို႔ခက္တာေတြ ျဖစ္တတ္တယ္။ သူနဲ႔အာနိသင္ခ်င္းတူတဲ့ တျခားေဆးေတြနဲ႔သာ တြဲသံုးမိရင္ မေတာ္တဆျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ တံု႔ျပန္မႈေတြဟာ ေၾကာက္ဖို႔ ေကာင္းတယ္ညီမေလး။ ဒါေၾကာင့္ ေဆးဝါးနဲ႔ အရက္တြဲသံုးမိရင္ ဘယ္လိုျဖစ္လာႏိုင္တယ္ဆိုတာကို ေျပာျပခ်င္ တယ္ကြယ္။ ညီမေလးသိထားရင္ အနားပတ္ဝန္းက်င္ကလူေတြ မမွားသင့္တာ မမွားရေအာင္၊ ေရွာင္ႏိုင္ေအာင္ ကူညီေပးႏိုင္တာေပါ့။
.

အရက္လို႔ အမည္မတြင္ေပမယ့္ အရက္ပါဝင္တဲ့ စားေသာက္ကုန္ေတြက အမ်ားႀကီးပဲေနာ္။ Soft Drinks လို႔အလြယ္တကူေျပာေနၾကတဲ့ အခ်ိဳရည္ေတြမွာေတာင္ အရက္ကို အခ်ိဳးအစားတစ္ခု အေနနဲ႔ ထည့္သြင္းထားတယ္ ညီမေလးရဲ့။ အဲဒီလိုပဲ။ တျခားအေအးေတြ၊ ေဖ်ာ္ရည္ေတြမွာလည္း အရက္က အတိုင္းအတာ တစ္ခုအထိ ပါဝင္တတ္တယ္ေလ။ ႀကီးႀကီးငယ္ငယ္၊ အမ်ိဳးသမီး အမ်ိဳးသားမေရြး အကုန္ေသာက္လို႔ရတဲ့အေနအထားေပါ့။ လူေတြရဲ့ လက္လွမ္းမွီရာမွာ အလြယ္တကူရွိေနေတာ့ ေဆးေသာက္ခါနီးအခ်ိန္ေတြ၊ ေဆးေသာက္ၿပီးခ်ိန္ေတြမွာ မရည္ရြယ္ဘဲ တစ္ႀကိမ္ေလာက္ ေသာက္မိသြားတတ္တာေပါ့။

.
အဲဒီလို တစ္ငံုစာေလာက္ အရက္ (သို႔) ေဖ်ာ္ရည္ေတြဟာ က်န္းမာေရးေကာင္းေစဖို႔ ေသာက္ေနတဲ့ ေဆးဝါးေတြရဲ့ အာနိသင္ကို ေႏွာင့္ယွက္ေပးေနတာကိုေတာ့ လူတိုင္းဘယ္သိမလဲေနာ္။ ေဆးေသာက္ေနတဲ့အခ်ိန္ အရက္ေသာက္ရင္ အႏၲရာယ္ရွိ၊ မရွိ ဆိုတဲ့ အခ်က္ကို အဲဒီေဆးရဲ့ ေဆးအညႊန္းစာရြက္မွာ ေဖာ္ျပထားတတ္တယ္ ညီမေလးရဲ့။ ေဆးအားလံုးဟာ အရက္နဲ႔ ဓါတ္ျပဳႏုိင္ၿပီး ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြလည္း အမ်ားႀကီးခံစားရတတ္လို႔ ဒီအခ်က္ကိုေတာ့ ေသေသခ်ာခ်ာ သတိထားဖို႔လိုမယ္ေနာ္။

.
ေဆးေတြကိုေသာက္လိုက္လို႔ အသည္းကေန ဓါတ္ကူပစၥည္းေတြ (Enzymes) သံုးၿပီး မေခ်ဖ်က္ေသးခင္၊ ဆီးထဲကေန အျပင္ကို မစြန္႔ထုတ္ခင္အခ်ိန္မွာ ေဆးေတြဟာ ေသြးထဲမွာပဲ လည္ပတ္ေနၾကတာေပါ့။ ဒီအခ်ိန္မွာ အရက္ သာေသာက္လိုက္ရင္ ေဆးေတြအလုပ္လုပ္မယ့္ေနရာကို အရက္က ၾကားဝင္ေႏွာင့္ယွက္ေတာ့တာပဲ ညီမေလးေရ။ ေဆးေတြကို ေခ်ဖ်က္ေပးမယ့္ ဓါတ္ကူပစၥည္းေတြ (Enzymes) ကိုအရက္က လုယူလိုက္ေတာ့ ေဆးေတြဟာ ေခ်ဖ်က္ တာလည္းမခံရ၊ စြန္႔ထုတ္ ပစ္ဖို႔လည္း ေနာက္က်ၿပီး ေသြးထဲမွာပဲ အခ်ိန္အၾကာႀကီးေနရတယ္။ အဲဒီလို ေဆးေတြက ေပးလာတဲ့အာနိသင္ဟာ အရမ္းျပင္းထန္သလို မလိုလားအပ္တဲ့ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြဟာလည္း ပိုၿပီးမ်ားတာေပါ့။

.

တခ်ိဳ႕ေဆးဝါးေတြမွာေတာ့ အရက္ရဲ့ မေကာင္းတဲ့အာနိသင္ကို ပိုၿပီးဆိုးရြားသြားေစတဲ့ ဂုဏ္သတၱၱိရွိတယ္။ သူတို႔ေတြရဲ့ တံု႔ျပန္မႈေတြဟာဘယ္လုိပဲျဖစ္ေနပါေစကြယ္၊ ေနာက္ဆံုးခံစားရတာက်ေတာ့ လူနာေတြပဲျဖစ္လို႔ တဲြၿပီးမေသာက္ျဖစ္ေအာင္ ေရွာင္တာကသာ အေကာင္းဆံုးပဲမဟုတ္လား။ ေဆးေကာင္တာကေန ဝယ္သံုးလို႔ရတဲ့ေဆး ေတြ (Over The Counter Drugs– OTC) ေရာ၊ ဆရာဝန္ညႊန္ၾကားခ်က္နဲ႔ သံုးလို႔ရတဲ့ေဆးေတြ (Prescription Only Medicine – POM) အကုန္လံုးဟာ အရက္နဲ႔ေတြ႔ရင္ အာနိသင္ေတြ ေျပာင္းျပန္ျဖစ္ကုန္တတ္တယ္ ညီမေလး။ အဲဒီအထဲကမွ လူသိမ်ားတဲ့ေဆးေတြနဲ႔ အရက္ရဲ့တံု႔ျပန္မႈ တခ်ိဳ႕ကိုေျပာျပမယ္ေနာ္။

.
ပထမဆံုး မမ ေျပာခ်င္တဲ့ေဆးကေတာ့ လူတိုင္းအားလံုးနီးပါးေသာက္ေလ့ရွိတဲ့ ဓါတ္မတည့္မႈေပ်ာက္ဖို႔သံုးၾက တဲ့ စီထရင္း (Cetrizine)၊ ဘာမီတြန္ (Burmeton) တိို႔လိုေဆးမ်ိဳးေတြေပါ့။ ညီမေလးလည္း ေတြ႔ဖူးမွာပါ။ လူတစ္ေယာက္ဟာ တစ္ခုခုနဲ႔ထိေတြ႔မိၿပီး ဓါတ္မတည့္လို႕ကိုယ္ေတြယားလာတာမ်ိဳးေတြ၊ ႏွာရည္ယိုတာ၊ မ်က္စိေတြ ယားလာတာမ်ိဳးျဖစ္ရင္ ဒီေဆးေတြကိုပဲ ေသာက္ၾကတာေလ။ ဒီေဆးေတြေသာက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ မေတာ္တဆ အရက္သာေသာက္လိုက္မိရင္ အိပ္ငိုက္ႏိုင္တဲ့ အာနိသင္ကပိုၿပီးျပင္းထန္လာတယ္။ ပိုၿပီးမူးလာတာေပါ့။ ဒီအခ်ိန္မွာ ကားေမာင္းတဲ့သူေတြ၊ အႏၲရာယ္ရွိတဲ့စက္ပစၥည္းေတြကို ကိုင္တြယ္ေမာင္းႏွင္ေနရတဲ့သူေတြဟာ အသက္အႏၲရာယ္ ရွိႏိုင္လို႔ အေတာ္ကို သတိထားသင့္တယ္ညီမေလး။

.
ဒီလိုပဲ ညီမေလးေရ၊ အိပ္ေပ်ာ္ဖို႔ခက္ခဲလို႔ အိပ္ေဆးေသာက္ေနရတဲ့သူေတြမွာလည္း အရက္ေၾကာင့္ မူးေဝတာ၊ အသက္ရႈရခက္ခဲတာ၊ စိတ္ေတြဂေယာင္ေခ်ာက္ျခားျဖစ္တာ၊ မွတ္သားႏိုင္တဲ့ စြမ္းရည္ခ်ိဳ႕တဲ့တာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္တတ္ တယ္။ အအန္ေပ်ာက္ေဆး ေသာက္ထားတဲ့သူေတြ၊ ကားရထားစီးလို႔ ေခါင္းမူးၿပီး ေဆးေသာက္သူေတြမွာလည္း အရက္ေသာက္ထားတဲ့ အရွိန္ရွိေနေသးရင္ ပိုၿပီးမူးႏိုင္၊ အန္ႏိုင္တယ္ညီမေလး။ ၿပီးေတာ့ ေဆးပမာဏလြန္သြားႏိုင္လို႔ (Overdose)ေဆးမေသာက္ခင္ကတည္းက အရက္ကို ႀကိဳေရွာင္ထားဖို႔ လိုတယ္ေနာ္။

.

ပါရာစီတေမာကိုေလ အရက္နဲ႔သာ တာရွည္ေသာက္မိရင္ အသည္းက လံုးဝပ်က္စီးသြားတတ္တယ္တဲ့ ညီမေလးရဲ့။ ေၾကာက္ဖို႔ေကာင္းတယ္ေနာ္။ သူလို႔ပဲ တျခားေဆးေတြလည္းရွိပါေသးတယ္။ အဆစ္အျမစ္ေတြေရာင္လို႔၊ ကိုက္လို႔ဆိုၿပီးသံုးၾကတဲ့ ဒိုင္ကလိုဖန္ (Diclofen)၊ အိုင္ဗ်ဴပရိုဖန္ (Ibuprofen) တို႔လုိေဆးမ်ိဳးေတြေလ။ အရက္နဲ႔သာ ေပါင္းမိရင္ သူတို႔ဟာ အစာအိမ္မွာအနာျဖစ္ဖို႔၊ အစာအိမ္ ေသြးေၾကာက္ေပါက္ဖို႔ အခြင့္အလမ္းေတြပိုမ်ားသြားႏိုင္ သလို ႏွလံုးခုန္တာေတြလည္း ပိုျမန္လာႏိုင္တယ္၊ ေသြးေပါင္လည္း တက္ႏိုင္လို႔ ေရွာင္ထားဖို႔လိုတာေပါ့။

.
ၾ<ြကက္သားေတြေျပေလ်ာ့ေစတဲ့ေဆးေတြ (Muscle Relaxant) ေသာက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အရက္ကိုသာ ေသာက္မိရင္ အိပ္ငိုက္တာ၊ မူးတာေတြ၊ အသက္ရႈခက္တာမ်ိဳးေတြအျပင္ စိတ္ေနစိတ္ထားေတြလည္း ေျပာင္းလာတတ္ တယ္ ညီမေလးရဲ့။ Statin လို႔ေခၚတဲ့ ေသြးတြင္း အဆီဓါတ္မ်ားေနတာေတြကိုကုသတဲ့ ေဆးေတြကို အရက္ေသာက္ တဲ့အခ်ိန္နဲ႔ ကပ္ၿပီးသံုးမိရင္ အေရျပားေတြယားယံၿပီး ပူေႏြးလာတာမ်ိဳးေတြျဖစ္တတ္သလို အသည္းပ်က္စီးတာမ်ိဳးအထိ ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကိုလည္း မွတ္ထားေနာ္ ညီမေလး။

.
ဆီးခ်ိဳေရာဂါအတြက္သံုးတဲ့ေဆးေတြနဲ႔ အရက္ေပါင္းစပ္မိသြားရင္ ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့ ရလဒ္ေတြကေတာ့ အသက္အႏၲရာယ္ စိုးရိမ္ရေလာက္တဲ့အထိ ျပင္းထန္တယ္ ညီမေလးေရ။ ေသြးတြင္းသၾကားဓါတ္ကို က်ေစဖို႔ဆိုၿပီး Metformin & Glipizide တို႔လုိ ေဆးေတြေသာက္ထားတဲ့ အခ်ိန္အရက္သာေသာက္လိုက္မိရင္ ေသြးထဲမွာရွိတဲ့ သၾကားဓါတ္ဟာ ထိုးက်သြားတယ္။ ေခြၽးေစးေတြထြက္၊ ႏွလံုးခုန္တာေတြျမန္လာၿပီး ေသြးေပါင္အတက္အက်ေတြ ခ်က္ျခင္းႀကီး ေျပာင္းလဲသြားတတ္တယ္။ အခ်ိန္မီသာမသိလိုက္ႏိုင္ရင္ တကယ္စိုးရိမ္ရတာေပါ့။

.
Losartan & Prazosin တို႔လုိ ေသြးေပါင္က်ေစတဲ့ ေဆးေတြနဲ႔ဆိုရင္လည္း အရက္ဟာ ႏွလံုးခုန္တာ မမွန္ေစသလို ပိုၿပီးလည္း မူးလာႏိုင္တယ္။ ေသြးႀကဲေဆး (Warfarin) ေသာက္ေနတဲ့သူေတြမွာလည္း ခႏၶာကိုယ္ အတြင္းပိုင္းမွာ ေသြးယိုစီးႏိုင္တယ္။ ဒီလကၡဏာကို ႀကိဳတင္ၿပီးသာ ေျခရာမခံႏိုင္ရင္ အသက္အႏၲရာယ္ရွိတာေပါ့။ တစ္ခ်ိဳ႕ေဆး ေတြက်ေတာ့ ပါဝင္ပစၥည္းေတြ အမ်ားႀကီးေရာေႏွာေနတတ္တာၿပီး အဲဒီအထဲက တခ်ိဳ႕တေလက အရက္နဲ႔ ဓါတ္ျပဳႏိုင္တယ္ေလ။ ဒီေတာ့ညီမေလးေရ မိမိတို႔အသံုးျပဳလိုက္တဲ့ေဆးဟာ အရက္နဲ႔ ဓါတ္ျပဳႏိုင္၊ မျပဳႏိုင္ဆိုတာကို သက္ဆိုင္ရာ က်န္းမာေရး ဝန္ထမ္းေတြကို ေသခ်ာေမးထားသင့္တယ္ေနာ္။

.
ဒီလိုမ်ိဳး ေဆးဝါးနဲ႔ အရက္ရဲ့ တုံ႔ျပန္မႈေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ခံစားရတဲ့သူေတြထဲမွာ ထိပ္ဆံုးကပါဝင္သူေတြ ဟာ အသက္ႀကီးတဲ့သူေတြဆိုတာ ညီမေလးလည္း တြက္ဆမိမွာပါ။ အသက္ႀကီးလာရင္ အရက္ကို ေခ်ဖ်က္တဲ့ႏႈန္းဟာ က်ဆင္းလာတယ္။ ဒီေတာ့ အရက္ဟာ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းပိုင္းမွာ အၾကာႀကီး ေနရတယ္။ ေနာက္ၿပီး ဒီအရြယ္လူႀကီး ေတြဟာ ေဆးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးကို ေသာက္ေနရတာေၾကာင့္ အဲဒီေဆးေတြထဲမွာ အရက္နဲ႔ ဓါတ္ျပဳႏိုင္တဲ့ေဆးေတြ ပါေကာင္း ပါႏိုင္တာေပါ့။
ဒါေၾကာင့္ အသက္ႀကီးသူေတြဟာ အရက္ေသာက္ရင္ ပိုၿပီး အႏၲရာယ္မ်ားတယ္လို႔ ဆိုၾကတာေပါ့။ အမ်ိဳးသားနဲ႔ အမ်ိဳးသမီးမွာဆိုရင္လည္း အမ်ိဳးသမီးေတြရဲ့ ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာ အရက္ဟာ ျပင္းအားမ်ားတတ္လို႔ ေဆးဝါးနဲ႔ အရက္ ဓါတ္ျပဳမႈေတြအလြယ္တကူျဖစ္ႏိုင္တယ္လို႔ ပညာရွင္ေတြက ဆိုထားၾကတယ္ညီမေလးရဲ့။ ၿပီးေတာ့ အသည္းလိုမ်ိဳး ကိုယ္တြင္းအဂၤါေတြလည္း ပိုၿပီးပ်က္စီးႏိုင္လို႔ အမ်ိဳးသမီးေတြအေနနဲ႔ အရက္ သို႔မဟုတ္ အရက္ပါတဲ့ ေဖ်ာ္ရည္ေတြကို သတိထားေသာက္သင့္တယ္ေနာ္။

.
အကုန္လံုးကို ၿခံဳငံုၿပီးေျပာရရင္ ေဆးေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ အရက္နဲ႔တြဲေသာက္မိရင္ ပ်ိဳ႕တာ၊ အန္တာ၊ ေခါင္းကိုက္တာ၊ အိပ္ငိုက္တာ၊ အသားအေရေတြ ျဖဴေဖ်ာ့လာတာမ်ိဳးေတြ ျဖစ္လာႏိုင္သလို ခႏၶာကိုယ္ကိုဟန္ခ်က္ညီ ေအာင္ ထိန္းထားရတဲ့ေနရာမွာလည္း ျပႆနာေတြရွိလာတတ္တယ္။ အဲဒီလိုမ်ိဳးအျပင္ကေနသိသာတဲ့ လကၡဏာေတြအျပင္ ခႏၶာကိုယ္အတြင္းပိုင္းမွာ ေသြးယိုတာ၊ ႏွလံုးနဲ႔ ပတ္သက္တဲ့ ျပႆနာေတြ၊ အသက္ရႈရခက္တဲ့ ျပႆနာေတြလို ေၾကာက္ဖို႔ေကာင္းတဲ့ အႏၲရာယ္ေတြလည္း ရွိေသးတယ္ညီမေလးေရ။

.
ေဆးေတြကို အရက္နဲ႔တြဲသံုးမိရင္ အႏၲရာယ္ရွိတယ္လို႔ေၾကာ္ျငာထားတာဟာ တကယ္ျဖစ္လာႏိုင္လို႔သာ သတိေပးထားတာ ညီမေလးရဲ့။ မမအခုေျပာျပသြားတာေတြဟာ အရက္နဲ႔ တၿပိဳင္နက္တည္း တြဲေသာက္မွပဲ ျဖစ္တာ မဟုတ္ဘူး။ အခ်ိန္ျခားၿပီး ေသာက္ရင္လည္း ေတြ႔ရတတ္တာပဲ။ အဲဒီလိုလကၡဏာေတြဟာ ခ်က္ျခင္းႀကီး ေပၚလာတာ မ်ိဳးရွိသလို လူေတြကိုတတိတိနဲ႔ ဒုကၡေပးတတ္တာမ်ိဳးလည္းပါတယ္ေနာ္။ ဒီေတာ့ ဘာေဆးကိုပဲေသာက္ေသာက္ ေဆးေသာက္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ အရက္ သို႔မဟုတ္ အရက္ပါတဲ့ ေဖ်ာ္ရည္ေတြကို ေရွာင္တာဟာ ေဘးအကင္းဆံုးဆိုတာကို အားလံုးမွတ္သားမိေအာင္ ညီမေလးလည္း တစ္ဘက္တစ္လမ္းကေန ကူညီေပးပါလားကြယ္။

ရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ႕ပါေစကြယ္
မမ
ႏွင္းႏုလြင္ (ေဆးဝါး)

(Sayana Magazine- July, 2010)